Coeliakie komt vaker voor dan gedacht

De darmziekte coeliakie, waarbij patiënten geen gluten kunnen verdragen, komt veel vaker voor dan bekend. Op dit moment lijden in Nederland ruim 5000 mensen aan de ziekte, maar de Arnhemse maagdarmspecialist dr. K. Rostami neemt aan dat het werkelijke aantal patiënten zeker tien keer hoger ligt. „De diagnose wordt nogal eens gemist”.

Gluten zijn eiwitten die voorkomen in graanproducten. Coeliakie of glutenintolerantie uit zich door een aantal soms vage klachten, zoals buikpijn, bloedarmoede, voortdurende diarree of oververmoeidheid.

Als coeliakie niet behandeld wordt, kan de aandoening tot darmkanker, epilepsie en botontkalking leiden. De behandeling van de ziekte is eenvoudig: geen gluten eten en dat levenslang volhouden. Gluten komen onder andere voor in brood, pasta's en zetmeelrijke producten. Er bestaan al veel glutenvrije voedingsmiddelen waarin granen zijn vervangen door rijst, maïs, boekweit of soja.

Rostami, werkzaam in het Rijnstate Ziekenhuis in Arnhem, promoveerde onlangs aan de Vrije Universiteit in Amsterdam op een onderzoek naar coeliakie. Hij ging bij 1000 'gezonde' bloeddonoren in de regio Arnhem/Nijmegen na of zij antistoffen tegen coeliakie in hun bloed hadden.

Daarnaast ontwikkelde hij een onderzoekspakket, waarin behalve de bloedtest ook een vragenlijst en een lichamelijk onderzoek zijn opgenomen. Rostami: „Negatieve uitslagen van de antistoffentest zijn onnauwkeurig. Artsen die alleen hierop blindvaren, missen daardoor de juiste diagnose. Alleen de zwaarste gevallen kun je met de test opsporen, zo'n 30 tot 40 procent niet. Daarom is aanvullend onderzoek in voorkomende gevallen noodzakelijk. Het onderzoekspakket is daartoe een hulpmiddel”.

De Arnhemse maagdarmspecialist constateert dat artsen de diagnose verder nogal eens missen door niet goed door te denken. „Iemand met bloedarmoede moet na één ijzerkuur zijn genezen. Als dat niet gebeurt, moet je verder gaan vragen en onderzoeken en niet jarenlang ijzertabletten blijven voorschrijven”. Het wordt volgens de promovendus tijd dat artsen beter letten op glutenintolerantie als verklaring voor vage klachten. Veel artsen hebben juist door die vage klachten, die ook op allerlei andere aandoeningen kunnen wijzen, moeite om de juiste diagnose te stellen.

Rostami vond dat coeliakie in veel gevallen erfelijk is. Bij 400 directe familieleden van patiënten die hij onderzocht, bleek 10 procent afwijkingen te hebben die later kunnen leiden tot coeliakie. Nog eens 10 procent was al patiënt. Rostami pleit daarom voor preventief onderzoek bij familieleden van patiënten die coeliakie hebben.