Beter middel tegen herseninfarct

Een combinatie van aspirine (acetylsalicylzuur) met de stollingsremmer dipyridamol (merknaam Persantin Retard) kan het risico van herhaling van een beroerte (herseninfarct) sterk verminderen.

Dat blijkt uit een groot onderzoek, de zogeheten ESPS-2-studie, waaraan 6600 patiënten in 58 centra in heel Europa deelnamen. De deelnemers aan het onderzoek hadden eerder een licht herseninfarct gehad. Eén groep kreeg daarna dagelijks 50 milligram aspirine, een andere 200 milligram dipyridamol. Een derde groep kreeg een combinatie van beide en een vierde (controle)groep een neppil.

De combinatie van aspirine en dipyridamol bleek het meest effectief en leidde tot een 37 procent lager risico van een tweede herseninfarct. Aspirine alleen verlaagt het risico met 18 procent, dipyridamol met 16 procent.

Het College ter beoordeling van geneesmiddelen heeft Persantin Retard, al bekend voor andere toepassingen, inmiddels toegelaten voor de behandeling na een herseninfarct. Dat zal gebeuren in een vaste combinatie met aspirine, of beter gezegd, met acetylsalicylzuur, de werkzame stof in aspirine. De naam van het nieuwe combinatiemiddel is Asasantin Retard.

Overigens bleek uit de resultaten van de ESPS-2-studie dat, hoewel het onderzoek daartoe niet was opgezet, ook vaatproblemen elders in het lichaam positief op de combinatie van Persantin met aspirine reageerden. Dat bleek het geval bij trombose in de benen, longembolieën, afsluitingen van slagaders en oogvaten. Het aantal complicaties daalde met de afzonderlijke middelen met zo'n 30 procent en met de combinatie met 60 procent.

Niet alle neurologen zitten overigens op één lijn als het gaat om het voorschrijven van Asasantin Retard na een herseninfarct, zo blijkt uit gesprekken met hen in “The Post Stroke Express”, een uitgave van het farmaceutisch bedrijf Boehringer Ingelheim, fabrikant van het nieuwe combinatiemiddel. Direct na het bekend worden van de uitkomsten van de ESPS-2-studie begon een discussie over de betekenis van de resultaten. Aanvankelijk bestonden er twijfels of de studie wel goed was uitgevoerd, omdat er slechts weinig vooraanstaande academische centra bij betrokken waren en omdat een van de deelnemende neurologen betrapt werd op fraude. De grootste bedenking was dat drie eerdere vergelijkende studies nauwelijks effect lieten zien van het combinatiemiddel. Dat waren echter kleine studies. Uit een nieuw onderzoek, waarin de resultaten van alle onderzoeken bij elkaar worden opgeteld, blijkt evenwel dat de combinatietherapie beter werkt dan de bestaande behandeling.

Een van de critici is prof. dr. J. van Gijn, neuroloog in het Academisch Ziekenhuis Utrecht. Hij noemt de uitkomsten van de ESPS-2-studie interessant, „maar de combinatie is voor mij nog geen standaardbehandeling. Ik beschouw het als de opmaat naar nieuw onderzoek. Daar zijn wij hier in Utrecht hard mee bezig. Tot die tijd zal iedere arts zijn eigen afweging moeten maken”, aldus Van Gijn.

Twee collega's uit Emmen en Sittard, die aan het onderzoek deelnamen, zijn overtuigd van het voordeel van de combinatietherapie en schrijven Asasantin standaard voor bij elke patiënt die wordt getroffen door een beroerte. Ze zijn wel van mening dat een vervolgonderzoek nuttig is, al was het alleen maar om de laatste twijfels bij een aantal collega's weg te nemen.