Angst om ziek te worden

Extreme angst om ernstig ziek te zijn of te worden, kan behoorlijk ingrijpen in het dagelijks leven. Hypochondriepatiënten liggen vaak lang wakker omdat zij piekeren over hun gezondheid. Bij de huisarts of specialist vinden zij nauwelijks gehoor: medische klachten ontbreken immers.

Volgens psychologe en gedragstherapeute Marie-Anne Haenen, die deze week aan de Universiteit Maastricht op dit onderwerp hoopt te promoveren, betreft hypochondrie eerder een psychische aandoening. Doorverwijzing en behandeling bij de riagg is dan de volgende stap.

Uit internationaal onderzoek is gebleken dat 4 tot 9 procent van alle patiënten die bij de huisarts komen, zich een ernstige ziekte inbeeldt. Veel van hen gaan volgens Haenen na verwijzing naar een specialist gerustgesteld naar huis. Maar het komt geregeld voor dat ook de specialist de patiënt er niet van kan overtuigen dat deze lichamelijk helemaal gezond is.

Met soms extreme gevolgen. Haenen kent het verhaal van een vrouw die zich inbeeldde dat zij borstkanker had. Huisarts noch specialist kon de gevreesde ziekte constateren. De angst bleef echter. Uiteindelijk zijn beide borsten van de vrouw geamputeerd.

Het is nog maar kort geleden dat hypochondrie gold als 'gezeur'. „Het beste was om er geen aandacht aan te besteden”, zegt Haenen. In het geval van de vrouw met de geamputeerde borsten had een moderne gedragstherapeutische behandeling echter mogelijk uitkomst kunnen bieden.

De riagg in Maastricht is recent begonnen met een speciale behandeling van hypochondrie. Daarbij kijkt de patiënt van een afstandje naar zichzelf en beoordeelt zijn eigen gedrag. De therapeut laat de patiënt onder meer zelf kennis verzamelen over de ingebeelde ziekte.