Gezondheid

Kanker door veel eten

Kinderen die te veel en te vet eten, lopen later in hun leven een verhoogd risico op het krijgen van kanker. Dit staat in een artikel in The British Medical Journal.

Onderzoeker Frankel van de universiteit van Bristol in Engeland ontdekte dat niet alleen vet eten het risico op kanker verhoogt, maar dat de hoeveelheid voedsel even belangrijk is.

Er blijkt een verband te bestaan tussen de hoeveel calorieën die jongeren eten en kanker op latere leeftijd, aldus Frankel. Kinderen die erg veel calorieën gebruikten, maakten 20 procent meer kans aan kanker te sterven dan de matige eters.

In proeven met ratten is dit verhoogde kankerrisico overigens al jaren geleden vastgesteld. Ratten die dagelijks een gelimiteerde hoeveelheid voedsel kregen, leefden langer en hadden minder last van chronische kwalen dan soortgenoten die zoveel konden eten als ze wilden. Beide groepen kregen precies hetzelfde voer.


Leerproblemen en vroeggeboorte

Kinderen die veel te vroeg zijn geboren, hebben later vaker problemen met leren. Ook hebben zij vaker lichte beperkingen dan kinderen die wel negen maanden in de buik van hun moeder hebben gezeten.

Dit blijkt uit onderzoek naar kinderen die in 1983 werden geboren na een zwangerschap van minder dan 32 weken en/of een geboortegewicht van minder dan 1500 gram hadden. De resultaten van het onderzoek stonden onlangs in het Nederlands Tijdschrift voor Geneeskunde (3/98).

Van alle kinderen uit de onderzoeksgroep had 45 procent op 10-jarige leeftijd één of meer lichamelijke beperkingen. Dat is zes keer zoveel als andere kinderen van die leeftijd. Vaak is er sprake van een combinatie van gebreken.

De kinderen hebben nogal eens leerproblemen. Op 9-jarige leeftijd bezocht bijna een op de vijf het speciaal onderwijs. Van de kinderen die wel naar een gewone basisschool gingen, was 57 procent achter, of had extra hulp nodig.

Zowel het aantal veel te vroeg geboren kinderen als hun overlevingskansen zijn de afgelopen decennia aanmerkelijk toegenomen. In 1983 kwamen 1423 vroeggeborenen ter wereld. In 1993 waren dat er 1882. Ongeveer 10 procent van deze kinderen heeft een ernstige handicap. Ondanks de grotere overlevingskans is dit percentage niet veranderd.

De kinderen zijn op 5-jarige leeftijd en op 10-jarige leeftijd uitgebreid bekeken. Toen zij vijf waren, gebeurde dit door een kinderarts. Op de leeftijd van 10 aan de hand van een vragenlijst die door de ouders werd ingevuld. Tussen het 5e en het 10e jaar doen zich geen grote verschuivingen voor in het vóórkomen van lichamelijke beperkingen.

Vroeggeborenen doen vaker een beroep op medische voorzieningen. Bijna 40 procent van de kinderen was na hun vijfde nog in een ziekenhuis opgenomen geweest.


Wiegendood

Het aantal gevallen van wiegendood loopt in Nederland steeds verder terug. In alle gevallen die de afgelopen maanden zijn gemeld, waren bekende risicofactoren aanwezig. Goede voorlichting over preventie blijft dan ook nodig, aldus dr. G. de Jonge, coördinator van de Landelijke werkgroep wiegendood.

In 1985 overleden 220 baby's plotseling tijdens hun slaap, in 1995 waren dat er nog 50. Die dalende trend lijkt zich nog voort te zetten. De werkgroep kreeg van september 1996 tot en met april 1997 in totaal 26 meldingen binnen van het plotseling sterven van een kind onder de twee jaar. Daarvan waren er achttien te beschouwen als wiegendood, omdat er geen enkele lichamelijk oorzaak te vinden was, aldus het verslag van de werkgroep, dat onlangs is gepubliceerd in het artsenblad Medisch Contact.

Uit het verslag blijkt dat wiegendood niet alleen bij jonge baby's voorkomt. Drie kinderen waren respectievelijk 12, 13 en 18 maanden oud. Opmerkelijk is dat in alle gevallen risicofactoren aanwezig waren, zoals buikligging of het gebruik van een dekbed. Voorlichting over het voorkomen van wiegendood blijft dan ook nodig, aldus de werkgroep.

Al enkele jaren wordt geadviseerd zuigelingen niet op de buik te slapen te leggen en ervoor te zorgen dat zij het niet te warm krijgen. Tien kinderen werden op hun buik gevonden. De helft was ook zo te slapen gelegd, de andere kinderen hadden zichzelf omgedraaid. In twaalf van de achttien gezinnen werd door een of beide ouders gerookt. Ook „meeroken” wordt beschouwd als een risicofactor.

Negen kinderen sliepen in een wieg of ledikantje. Twee kinderen overleden in een box, één in een babydrager. Zes kinderen sliepen in een bed voor volwassenen, al dan niet met een van de ouders.

De werkgroep vraagt artsen melding te maken van een plotseling en onverwacht overlijden van een baby. De Jonge heeft de indruk dat inderdaad het gros van het aantal gevallen gemeld wordt bij de werkgroep, waarvan de meeste leden gepensioneerde kinderartsen zijn.

Via de huisarts wordt aan de ouders gevraagd of zij met iemand van de werkgroep willen praten. Meestal zijn die daartoe wel bereid. De Jonge is blij dat ook de bereidheid sectie te laten verrichten toeneemt. Daardoor kan meer inzicht worden verkregen in de doodsoorzaak.


Reumapatiënt dupe van lange wachtlijst

De wachttijd van gemiddeld een jaar voor orthopedische operaties is onverantwoord lang voor patiënten met ontstekingsreuma. In die periode kan namelijk onomkeerbare gewrichtsschade ontstaan.

Dat schrijven het Nationaal Reumafonds en verwante organisaties in een brief aan minister Borst van volksgezondheid. Zij wijzen op het risico dat patiënten met reumatoïde artritis mede door de lange wachtlijsten definitief de functie van gewrichten verliezen. De organisaties dringen er daarom op aan dat patiënten met ontstekingsreuma voorrang krijgen bij orthopedische ingrepen.