Artsen onder (kwaliteits)druk

De arts neemt al sinds jaar en dag een belangrijke positie in in de samenleving en hij heeft altijd de vrijheid gekregen om zijn praktijk naar eigen inzicht te besturen. Daar leek een einde aan te komen toen de kosten van de gezondheidszorg de pan uit dreigden te rijzen.

Niet-medische partijen, zoals de overheid en verzekeraars, probeerden greep te krijgen op wat de arts deed en daar kwaliteitscontroles op los te laten. De mate waarin dat gelukt is, heeft Ruud van Herk onderzocht in zijn proefschrift. Het bleek niet gemakkelijk inzicht te krijgen in het handelen van de arts. Een van de voorwaarden voor een goede kwaliteitscontrole is namelijk dat er informatie over het handelen van de arts bekend is. Die informatie zou de arts zelf moeten geven. Het bleek zo te zijn, dat artsen de invloed van buitenstaanders konden uitschakelen door zich te beroepen op hun geheimhoudingsplicht.

Standaarden
Een aantal kwaliteitsinstrumenten is in de loop van de tijd wel ingevoerd, zoals de standaarden van het Nederlands Huisartsen Genootschap. Er bleek daarnaast niet veel verschil te zijn tussen landen met een meer of minder sterk door de overheid gereguleerd gezondheidszorgsysteem (Engeland, Nederland, België). Kortom, de arts weet het altijd zo te schuiven dat zijn handelen alleen door een ingewikkeld systeem te controleren valt. De kosten van zo'n systeem zijn al snel groter dan de mogelijke kostenbesparingen. Ruud van Herk mag zich met recht doctor noemen. Hij heeft degelijk en systematisch onderzoek gedaan. Dat houdt echter gelijk in, dat zijn proefschrift alleen voor een select gezelschap te lezen is.

N.a.v. “Artsen onder druk. Het kwaliteitsbeleid van de medische beroepen in Groot-Brittannië, Nederland en België tussen 1970 en 1996, als gevolg van de interne en externe druk op de zelfregulering van artsen”, door Ruud van Herk; uitg. Elsevier/De Tijdstroom, Utrecht, 1997; ISBN 90 352 1912 0; 307 blz.; ƒ 49,00