Dag ooievaar

De kinderwens is zo sterk dat mensen van die wens zelfs 'zwanger' kunnen zijn. Tien procent van de paren is verminderd vruchtbaar. Dit etiket geeft toegang tot de markt van voortplantingstechnieken.

Een markt van hoop, maar vaker van teleurstelling en wanhoop. Onlangs verschenen de resultaten van twee onderzoeken. Het Rathenau Instituut deed onderzoek naar voortplantingstechnieken en daaraan verbonden aspecten. Rodrigo Lobo en collega's (Columbia University, New York) onderzochten de samenhang tussen vruchtbaarheid en gebed. Na lang aarzelen maakten zij hun bevindingen wereldkundig: Bidden werkt (septembernummer Journal of Reproductive Medicine).

Dubbele logica
De helft van alle behandelde stellen neemt op zeker moment een baby mee naar huis. Maar dat zegt niets over het leven dat álle stellen leiden tot het moment dat zij stoppen met behandelen, met of zonder kind. Het gaat niet alleen om het resultaat, maar ook om de 'reis' die zij maken. Die is verbonden aan wat de voortplantingstechnieken kunnen en zijn in het actief verwerven van verminderd vruchtbare lichamen. Daaraan werken patiënten even actief mee en daardoor veranderen zij.

De diagnostiek vraagt veel geregel onder werktijd. De relatie met de partner en met het eigen lichaam verandert. En als vrouwen eenmaal zwanger zijn, laait weer de argwaan over hun lichaam op: Dat lichaam kon niet zelf zwanger raken, waarom zou het dan wel een zwangerschap kunnen voldragen? Een eventuele bevalling wordt gekleurd door de moeite die het zwanger worden heeft gekost. Dat maakt het kind 'bijzonder bijzonder'. Op de keeper beschouwd is voortplantingsgeneeskunde een wonderlijk verschijnsel: Mensen die niet per definitie een medisch probleem hebben, krijgen een lichaam dat eruit ziet alsof het ziek is. Patiënten gaan vaak shoppen: Bij de één behandelmogelijkheden halen die ze bij de ander niet krijgen. Op Ouders Online lezen we dat patiënten elkaar bij tegenvallend aanbod in Nederland wijzen op mogelijkheden in België. Daar is de toegang tot ICSI (intra cytoplasmatische sperma-injectie) minder beperkt en daar wordt ICSI met TESE (testiculaire sperma-extractie) of met MESA (microchirurgische epidydimale sperma-aspiratie) in bepaalde ziekenhuizen ingezet. Patiënten investeren in de werking van die technologieën op basis van hun geloof in het idee dat artsen weten wat zij doen en dat zij geen proefkonijn zijn in een medisch experiment. Toch volharden velen in een dubbele logica: Zij weten en voelen dat zowel hun kinderloosheid als de medisch-technische behandeling ervan ongewenst zijn.

Het leven van voortplantingspatiënten wordt getekend door verlies: van hoop, toekomst, kinderen. Verdriet gaat over niet gelukte behandelingen, miskramen, slechte zaadtellingen, te weinig follikels, 'slechte' pre-embryo's. Op de achtergrond van elk mislukt fragment van een behandeling is er het bewustzijn dat alle moeite misschien vergeefs zal blijven. Bij een positief eindresultaat houden tegenslag en voorspoed elkaar in evenwicht: Zo'n 50 procent van alle mensen komt op enig moment uit het behandelcircuit met een baby.

Zwanger door gebed
Bij het Cha-ziekenhuis in Seoel stonden 199 vrouwen ingeschreven voor in-vitrofertilisatie (IVF), een notoir moeilijke manier om zwanger te worden. Alles wat de kans op zwangerschap verhoogt, wordt daarom serieus overwogen. Zonder het te weten zijn de vrouwen in twee groepen verdeeld. Voor de ene groep gebeurde niets bijzonders. Voor de andere werd gebeden door christenen in de VS, Canada en Australië. De eerste groep bidders kreeg foto's van de vrouwen voor wier vruchtbaarheid zij moesten bidden. De tweede groep bad om verhoring van het gebed van de eerste groep en de derde bad voor beide eerste groepen. Van de groep voor wie werd gebeden werd 50 procent zwanger en van de andere vrouwen slechts 26 procent. Lobo en medewerkers hebben hun onderzoeksgegevens op allerlei manieren opnieuw gerangschikt om tot een andere verklaring te komen, maar zonder resultaat. Dringend verzoeken zij collega's een andere verklaring voor de gevonden cijfers te geven. Lobo en de zijnen moeten concluderen dat het gebed bevorderlijk is voor de vruchtbaarheid (vgl. Genesis 25:21).

”Daar moet de ooievaar komen”, zo zeiden we vroeger. Dan wisten we het: Ooievaars brengen baby's. Inmiddels is de taak van ”Ciconia ciconia” vervangen: vanwege pensioengerechtigde leeftijd uitgezwaaid of vervroegd gepensioneerd? Ook hier geldt: Het is ingewikkeld geworden!

Dr. R. Seldenrijk