Herinvoeren dienstplicht?

Het herinvoeren van de dienstplicht in Nederland zal bijdragen aan de bestrijding van terrorisme.

Ds. H. J. W. Laseur, hervormd krijgsmachtpredikant:

„Mee eens. Niemand weet wat de prijs is die we voor onze welvaart gaan betalen. Door God geschapen mensen hebben weloverwogen en op uiterst gruwelijke wijze een gat geslagen in het zelfbeeld van het zogenaamde vrije Westen. In één klap is duidelijk geworden dat er veel mis is met onze veiligheid. Veel zal afhangen van de vraag of burgers hun verantwoordelijkheden gaan nemen. Maar deze burgers hebben helemaal geen tijd en zin om over dit soort zaken na te denken. Ze zijn volkomen meegezogen door de allesbepalende economische dynamiek van een wereldomvattend productie- en handelssysteem. Ieder voor zich, en de beurskoers voor ons allen.

In Nederland zullen we snel een nieuw besluit moeten nemen over de invoering van een dienstplicht voor iedere jonge burger in het algemeen, en over herinvoering van de militaire dienstplicht in het bijzonder. Verplicht een periode van je werkzame leven besteden aan de veiligheid van de samenleving of aan andere belangrijke behoeften (zorg, onderwijs, milieubeheer) is de enige effectieve methode om brede lagen van de bevolking gevoelig te maken voor de belangen van anderen – de nabije anderen, maar ook de 'verre' Europese anderen. Een periode van dienstverplichting zou in ieder geval voor iedereen moeten inhouden een grondige training in het vak ”Europese burgerschapskunde”, en dat niet alleen voor jongeren uit de etnische minderheidsgroepen.

Het is eigenlijk onbegrijpelijk dat de politieke partijen, de kerken en wat er nog over is van de middenveldorganisaties niet veel harder aan de bel getrokken hebben op dit punt. Maar misschien keert de wal het schip. Als we er scherper op gespitst raken dat Nederland, België en Luxemburg de voor terrorisme meest kwetsbare delen van Europa zijn, en als we onze politieke partij scherp aanspreken, kan er misschien nog een inhaalslag gemaakt worden. Waarom staat er in de reformatorische kring geen platform op, zodat er in elk geval via het christelijk volksdeel een levendig appèl kan opklinken?”

M. van den Doel, VVD-kamerlid en defensiewoordvoerder:

„Niet mee eens. In de Koude Oorlog beperkte de verplichte inzet van dienstplichtigen zich tot het NAVO-grondgebied. Sinds die tijd is het defensiebeleid grondig herzien. Een van de nieuwe taken van de krijgsmacht is het bevorderen en handhaven van de internationale rechtsorde door deel te nemen aan vredesoperaties. Die kennen geen geografische beperking. Zo zijn de afgelopen tien jaar militairen ingezet in Cambodja, Haïti, Eritrea en Cyprus. Duidelijk was dat men jonge dienstplichtigen een dergelijke verplichting niet kan opleggen. Een te grote afhankelijkheid van vrijwilligheid onder de dienstplichtigen om aan vredesoperaties deel te nemen zou het buitenlandse beleid te veel aan banden leggen. Bovendien was de last van de dienstplicht onevenredig verdeeld. Slechts vier van de tien dienstplichtigen liepen de kans om ook daadwerkelijk te worden opgeroepen. Terecht is dan ook besloten de opkomstplicht voor dienstplichtigen op te schorten. De nieuwe taken van de krijgsmacht kunnen het beste worden uitgevoerd door professionals. Het oproepen van dienstplichtigen is geen effectief middel tegen het terrorisme en miskent de huidige taken van de krijgsmacht.

Wat wel in overweging moet worden genomen is een andere inzet van het reservepersoneel van de krijgsmacht. De derde hoofdtaak van de krijgsmacht is ondersteuning van civiele autoriteiten bij de rechtshandhaving en de rampenbestrijding. De kwetsbaarheid van een open samenleving is recent blootgelegd. Het potentieel aan militairen dat direct en gedurende langere tijd kan worden ingezet voor ondersteuning van de nationale rechtsorde is beperkt. Het parate deel van de krijgsmacht heeft zijn handen vol aan de vredesoperaties. Bovendien wordt Defensie al enkele jaren met een groot personeelstekort geconfronteerd. Toch kan de krijgsmacht op korte termijn haar capaciteit voor de ondersteuning van de nationale rechtsorde vergroten, als ze bereid is het reservistenbeleid te herzien. Het denken in oude kaders, waar reservisten alleen nodig zijn bij een groot conflict, is een achterhaald concept. De overheid dient haar zaken voor elkaar te hebben als het eropaan komt.