Westen moet moreel
antwoord geven

De recente aanslagen op Washington en New York zijn meer dan terrorisme. Zij lijken geworteld te zijn in het islamitische apocalyptisch denken, meent prof dr. J. A. B. Jongeneel. Het Westen zal een moreel en religieus antwoord op de aanslagen moeten geven, en tegelijk een zelfonderzoek moeten instellen, schrijft hij.

De aanval op New York en op Washington DC is verschrikkelijk. Het is terrorisme – maar het is ook meer dan terrorisme. Er wordt niets verklaard wanneer alleen de term terrorisme wordt gebruikt. Achter deze aanval gaat immers een religieuze denkwereld schuil, die blootgelegd en gepeild moet worden. Volgens mij wortelt deze aanval ten diepste in het islamitische eindtijddenken.

Christenen zijn vertrouwd met eindtijddenken, met apocalyptiek. Er waren en er zijn christenen die de bijbelboeken Daniël en de Openbaring van Johannes in de hand nemen om de eindtijd te bepalen. In de loop der tijden hebben zij Nero, de paus, Hitler en ook Saddam Hussein als de antichrist aangewezen. Er zijn echter ook groepen moslims die vervuld zijn van eindtijddenken. Zij gaan uit van de gedachte dat er na Mohammed en na de koran niets nieuws meer komen kan: de islam is de finale wereldgodsdienst en alle mensen op aarde zullen in de eindtijd de islam aanhangen. Zo heeft Allah het voorbestemd.

Verharding
In de koran staan profetieën over het heden en de toekomst. Deze spreken onder meer over „het dier uit de aarde” (27:82), dat min of meer vergelijkbaar is met de antichrist in de Bijbel. In zijn in Maleisië gepubliceerde en wereldwijd verspreide bestseller ”Israel and the prophecies of the Qu'ran” (1974) heeft Ali Akbar deze profetieën geduid. Hij beschouwt Israël niet als het uitverkoren volk Gods, maar als het volk dat geen acht slaat op Mozes en dat de profeten zelfs gedood heeft. Allah is barmhartig tegenover iedereen, zelfs tegenover Israël. Immers, na de Babylonische ballingschap heeft Hij aan dit volk een tweede kans gegeven. En nu met de staat Israël geeft Hij het zelfs een derde en laatste gelegenheid om zich te bekeren – maar zonder resultaat.

Het volk en de staat Israël zullen voor deze verharding van het hart gestraft worden. Nu gebeurt dit nog niet, omdat het Westen de staat Israël nog overeindhoudt. Maar als het Westen totaal verzwakt zal zijn, zal de staat Israël er volledig aan gaan. Allah laat zich niet blijvend door het onbeschaamde Israël bespotten.

Antichrist
Volgens de apocalyptisch denkende Akbar is het Westen, en met name de Verenigde Staten, de antichrist, die over de gehele mensheid atheïsme, materialisme en sensualisme uitstort. Het Westen voert de mensheid van God af en maakt die immoreel: zie de seksindustrie, het economisch imperialisme, de apartheid en dergelijke. De ergste zonde van het zogenaamd christelijke Westen is dat het de profetische boodschap van Jezus –vrede zij met hem– omgezet heeft in een leer van het Zoonschap van God, van de Triniteit, van de verzoening door voldoening. Door zijn triniteitsleer heeft het christendom de zuivere leer van Jezus in een driegodendom –dat wil zeggen: in heidendom– omgezet. Met de antichrist kan uiteraard geen vrede gesloten worden. Op zijn tijd en zijn wijze zal Allah met de antichrist definitief afrekenen.

Ernstige ziekte
Akbar heeft ook de tragedies van onze tijd aangekondigd en in een apocalyptisch kader gezet. In de eindtijd zal de antichrist geheel losbreken en pogen al wat op zijn weg komt te verslinden. Allah is uiteraard machtiger dan de antichrist. Hij zal op zijn tijd de profeet Jezus naar de aarde zenden om alle ware gelovigen –de moslims– te verzamelen en in de bergen te doen schuilen. Dan zal Hij een ernstige ziekte over het Westen doen komen, die alle vlees zal verslinden. De stank van de ten dode opgeschreven antichrist zal verschrikkelijk zijn.

Allah is echter barmhartig voor alle ware gelovigen: hij zal overvloedige regen geven, die al het vuil zal wegspoelen. Daarna zal de gehele aarde rein zijn en enkel door gelovigen bevolkt worden.

Het invloedrijke boek van Akbar maakt volstrekt duidelijk dat dit alles voor de auteur geen verre toekomstmuziek is, maar concrete werkelijkheid in het hier en nu. Het boek roept het christelijke Westen voor de laatste maal op zich voor Allah te verootmoedigen en zich te bekeren. Akbar gaat er echter van uit dat dit niet zal geschieden, omdat het Westen zich geheel aan Israël heeft vastgeklonken.

Geduld op
Al voor het neerhalen van het IJzeren Gordijn heeft Akbar in duidelijke taal verwoord dat het geduld van Allah echt op is. In 1985-88 zal de tijd van bekering voor het Westen voorbij zijn. Dan zal aan de overmacht van de antichrist een einde komen. Immers dan zijn er niet minder dan veertig jaren bekeringstijd verstreken na de atoombommen op Japan en na de stichting van de staat Israël op islamitisch grondgebied.

De aanslagen van uit diverse landen afkomstige moslims in 1993, 1995 en 1998 en nu op westerse, met name Amerikaanse, doelen zijn meer dan terrorisme. Zij lijken geworteld te zijn in het zojuist kort beschreven apocalyptisch denken. Vergeldingsacties van het Westen in het algemeen en van de Verenigde Staten in het bijzonder zullen niet verder helpen, maar slechts het bestaande apocalyptische denken in de islamitische wereld versterken.

Er moet ten diepste niet gesproken worden over terrorisme, maar over fundamenteel botsende beschavingen (Samuel Huntington), over religieus conflicterende visies op de toekomst, en dergelijke. Het Westen zal hier een moreel en tevens religieus antwoord op moeten geven en tegelijkertijd een zelfonderzoek moeten instellen: kan het in de visie van moslims in het algemeen en die van apocalyptische moslims in het bijzonder een element van waarheid erkennen? Heeft het niet zelf schuld aan het Palestijnse vraagstuk, aan de ongelijke verdeling van de goederen op aarde, enzovoort? Abraham Kuyper heeft ooit eens gezegd dat het boetekleed de mens niet ontsiert. Moet het Westen niet vragen om vergeving in plaats van zich op te maken voor vergelding? Tegelijkertijd dient vast te staan dat de gepleegde aanslagen op geen enkele wijze te verantwoorden zijn, ook niet met een beroep op de koran.

De auteur is hoogleraar missiologie in Utrecht.