Camera's of privacy?

Burgemeester P. van der Zaag van Smallingerland wil dat er in het Drachtsterbos in Drachten camera's worden geplaatst om zo de dader van een serie seksuele misdrijven op te sporen. In Leeuwarden is met die methode iemand aangehouden die meisjes lastigviel. Ede gebruikt camera's om geweld in het centrum tegen te gaan. Maar komt op deze manier de privacy niet te veel in het geding?

Burgemeester Van der Zaag van Smallingerland: „De camera's zijn een uiterste middel. Alleen als al het andere mislukt om de dader aan te houden, moeten ze worden ingezet. Bovendien moet het delict ernstig zijn, zich snel herhalen en plaatsvinden in een groot gebied waar regelmatig mensen komen. Ook moet goed geregeld zijn wie de beelden bekijkt en hoelang de beelden worden bewaard. Nutteloze beelden moeten meteen worden weggegooid.”

Mr. J. J. H. Post van advocatenkantoor Den Boef en Post in Amersfoort: „De openbare ruimte is van iedereen. Alleen als er gegronde redenen zijn, mag daarom naar mijn mening worden overgegaan tot het plaatsen van camera's. De kans dat een dader op de bewuste plaats komt, is niet voldoende. Het moet zeker zijn dat de kans groot is dat zich doorlopend misdrijven voordoen. Bovendien moet op die plek dan al eerder een misdrijf zijn gepleegd of een poging daartoe zijn ondernomen. Maar het beste is dat de politie blijft bij de huidige opsporingsmethoden. Wanneer duidelijk is dat ergens camera's hangen, verplaatsen de problemen zich en is het middel nutteloos.”

Mr. O. F. Brouwer, persofficier van justitie in Leeuwarden: „Camera's kun je inzetten om toezicht te houden en in strafzaken. Toezicht houden kan in een uitgaanscentrum of op een perron. Als burger kun je het gevoel krijgen overal gevolgd te worden, vooral als niet duidelijk wordt aangegeven dat er cameratoezicht is. Diezelfde camera kan mensen echter ook een gevoel van veiligheid geven. Ik vind dat de lokale overheid terughoudend moet zijn met het plaatsen van toezichtcamera's. In het geval van een strafzaak kan met een camera een dader worden opgespoord. De wetgever heeft kortgeleden nog uitdrukkelijk bepaald dat de officier van justitie bij ernstige misdrijven camera's mag inzetten. Eerder hadden de rechtbanken de inzet van camera's onder bepaalde omstandigheden al goedgekeurd. Ik vind de inzet van camera's als opsporingsmiddel, voor een bepaalde tijd en onder strikte voorwaarden, toelaatbaar. Er moet sprake zijn van een ernstig misdrijf, waarbij de inzet van andere opsporingsmiddelen niet voldoende resultaat geeft. Verder moet de inzet van camera's in het dossier staan, zodat de methode ook voor de rechter duidelijk is. Daarnaast moeten er afspraken worden gemaakt om de privacy van 'onschuldigen' te garanderen. In de Leeuwarder zaak hadden we bijvoorbeeld camera's geplaatst die zicht hadden op de openbare weg. Het was daarbij belangrijk zo weinig mogelijk 'onschuldigen' te filmen. Alleen na een incident mochten de opnamen worden bekeken. Uiteindelijk is minder dan 1 procent van de beelden daadwerkelijk gebruikt. Zonder camera's hadden we de dader nooit gepakt. Ook de rechter heeft onze methode uitdrukkelijk goedgekeurd. Als je camera's wilt inzetten als opsporingsmethode, moet je dat natuurlijk niet aan de grote klok hangen. Dan is het effect weg.”

C. de Bruin, verkoopmedewerker van beveiligingsbedrijf BigBrother: „Ik kan begrijpen dat mensen moeite hebben met camera's, maar ik ben er persoonlijk niet tegen. De privacy komt niet in het geding, want onbelangrijke beelden worden meteen weggegooid en belangrijke worden alleen door bevoegden bekeken. Een alternatief voor camera's is alleen het inzetten van 10.000 extra agenten. Het observeren blijft hetzelfde. Maar de camera is beter omdat die niet wordt afgeleid, continu kijkt en niet zijn post verlaat voor een kopje koffie.”

Arnoud Tiele, student uit Ede: „Ik vind dat de privacy niet in het geding komt. Mensen nemen gretig bonuskaarten voor een paar procent korting. De supermarkt volgt zo precies welke boodschappen je waar, wanneer en hoe gekocht hebt. Niemand die er ophef over maakt. Televisieprogramma's maken ook zomaar beelden op straat. Niemand die zich afvraagt of zo de privacy wordt geschonden. Maar zodra er een camera voor het opsporen van misdrijven is, is het ineens een inbreuk op de privacy. Wat kan je overkomen als je op straat gefilmd wordt? Er is toch niets te zien aan beelden van mensen die gewoon over straat lopen? De beelden worden pas interessant als je iets doet dat geheim moet blijven. Dat lijkt mij de enige reden om hier tegen te zijn. Bang zijn om betrapt te worden op iets onwettigs.”

J. G. Schipper, fractievoorzitter van de ChristenUnie in Ede: „Volledige privacy is onmogelijk. Bij benzinestations hangen ook camera's en daar hoor je niemand over. We leven bovendien in een maatschappij die losstaat van God. Er komt veel geweld voor en we moeten de burgers daar tegen beschermen. Camerabewaking is daarbij een goed middel, maar wel op een preventieve manier. Het moet criminelen afschrikken. Het nadeel is dat de misdaden zich verplaatsen naar plaatsen waar geen camera's zijn. Voorwaarde voor bewaking is wel dat nutteloos materiaal wordt weggegooid en dat er geen camera's meer mogen hangen als het doel bereikt is.”

J. H. Leeflang