Zieke werknemers de laan uit?

Zieke werknemers die weinig moeite doen om passend werk te vinden, vliegen straks de laan uit. Tenminste, als de Tweede Kamer haar zin krijgt. Een meerderheid van VVD, CDA en D66 wil dat het ontslagverbod voor zieke werknemers wordt opgeheven. Lang niet iedereen is het daarmee eens. Coalitiepartij PvdA bijvoorbeeld, maar ook de vakbonden staan niet te juichen. Het plan heropent de strijd om de rechten van de werknemer.

Gerben Tot, juridisch medewerker van de Bond Arbeidsongeschikten en Gehandicapten (BAG) en zelf ook arbeidsongeschikt: „Er zullen best enkele mensen zijn die weinig moeite doen om passend werk te vinden, maar als de werkgever naar believen iemand kan ontslaan, dan vind ik dat waardeloos. Ik vind dat er een bewijsplicht moet worden vastgesteld. Werkgevers moeten kunnen bewijzen dat hun zieke werknemer niet zijn best doet om weer aan de slag te gaan. Wel is het zo dat de situatie in de praktijk de laatste jaren al bestaat. Herintreders en arbeidsongeschikten die zich te vaak naar de zin van hun baas ziek meldden, werden ontslagen. Bij de rechter haalden ze dan hun gelijk, om vervolgens wegens verstoorde arbeidsverhoudingen alsnog ontslagen te worden. Nu wordt op die situatie een wettelijk stempel gezet. Dat is puur onrechtvaardig en lijkt nergens op. Ik vind dat het absoluut niet mag.”

Jan Westert, woordvoerder van het Gereformeerd Maatschappelijk Verbond: „Ik vind het niet chic om de rechtspositie van werknemers en het risico voor werkgevers even op een tussendoormanier te regelen. Bovendien loopt er nog een debat over de commissie-Donner, waar de SER nog een advies over uit moet brengen. Daar past de discussie beter. Tegen de Tweede Kamer zou ik willen zeggen: Weet nu eens je plaats. Loop niet door fundamentele zaken heen. Zoiets moet je integraal doen, niet op een sprokkelachtige manier.”

Cees van der Lee, hoofd personeelszaken Verpleeghuis Salem in Ridderkerk, heeft zo'n vijf keer te maken gehad met een zieke werknemer die weinig moeite deed om passend werk te vinden: „Natuurlijk heb ik begrip voor de moeilijke situatie waar zieke werknemers in zitten. Ik zal de laatste zijn die zegt dat ze de deur uit moeten. In ons verpleeghuis doen we ons best om zulke mensen te reïntegreren in een passende functie. Maar ook bij ons zijn er voorbeelden van mensen die dat niet willen, die op de rem gaan staan en tegenwerken. De mogelijkheid om te ontslaan is er nu, maar die is niet eenvoudig. Toch denk ik dat het nodig kan zijn om mensen te ontslaan. Dan moet de werkgever wel een bewijsplicht hebben –„wij hebben echt ons best gedaan”– of moet een onafhankelijke derde daar zijn mening overgeven. Probleem met derden is echter dat zij over beperkte informatie beschikken.”

C. van der Knaap, Tweede-Kamerlid voor het CDA: „Dat het gaat om de strijd om de rechten van de werknemer is onzin. In het debat in de Tweede Kamer hebben we geprobeerd de rechten en de plichten vast te laten leggen in het Burgerlijk Wetboek en daarmee in de arbeidsovereenkomst. Daaronder valt ook dat de werkgever de plicht heeft om voor een zieke werknemer een plan van aanpak te maken dat gericht is op het vinden van passend werk, binnen of buiten het bedrijf. De discussie die nu gevoerd wordt is veel te zwaar en richt zich alleen op het stukje waarin geregeld wordt dat een werkgever uiteindelijk iemand kan ontslaan. Want wat moet je als de werknemer onwillig is? Als een werkgever onwillig is om iemand passend werk te geven, dan kan hij, volgens een nieuw wetsvoorstel, daarvoor gestraft worden. Dus de strijd om de rechten is niet heropend, integendeel, de rechten en plichten zijn juist nadrukkelijk versterkt met een slot op de deur. Het huis is daarmee goed beveiligd.”

E. van Middelkoop, Tweede-Kamerlid voor de ChristenUnie: „Het heeft er alle schijn van dat de VVD een punt heeft willen scoren ten koste van de PvdA. De commissie-Rood heeft uitgebreid geadviseerd over de toekomst van ons ontslagstelsel. Er komt een kabinetsreactie, die we elk moment kunnen verwachten. Daarnaast heeft de Commissie Donner, die over de WAO heeft geadviseerd, ook concrete aanbevelingen gedaan met betrekking tot het ontslagrecht. De regering heeft de SER gevraagd daarover nog eens zijn licht te laten schijnen. Het ligt procedureel gezien niet zo voor de hand op dit moment, vooruitlopend op de parlementaire discussies over 'Donner' en 'Rood', ten aanzien van één specifiek element de wet te wijzigen. Inhoudelijk gezien is er naar mijn oordeel minder aan de hand dan de media ons willen doen geloven. De VVD-actie richt zich op zieke werknemers, die blijk hebben gegeven van aantoonbare onwil tijdens het reïntegratieproces. Niemand weet over hoeveel mensen het gaat, maar het zullen er nooit veel zijn. Aan de andere kant: ik heb van de apostel Paulus geleerd dat wie niet wíl werken ook niet zal eten. Ik zal me dus niet gemakkelijk van dit voorstel afmaken.”

Mr. A. H. M. Stam, algemeen directeur ArboNed: „Wat ik verdedigbaar vind, is dat naast de prikkels voor de werkgever die er nu al zijn, er ook prikkels voor de werknemer komen om zijn best te doen weer aan het werk te gaan. Het is goed dat er een balans komt tussen werkgever en werknemer, die was er nog niet. Maar als het zo ver komt, kan het niet zo zijn dat de rechtsbescherming voor de werknemer minder wordt. Als de Kamer het accepteert, dan moet het wel omgeven zijn met juridische waarborgen.”

S. van Leeuwen.