Vier dagen

Kinderen presteren in een vierdaagse schoolweek niet slechter dan in een vijfdaagse. Daarom moet de mogelijkheid er zijn een vierdaagse lesweek in te voeren.

Jeroen van Til, voorlichter van de Vereniging voor Openbaar Onderwijs (VOO)
„Mee eens. Nederland kampt met een gigantisch lerarentekort. In grote steden wordt tweederde van de vacatures op basisscholen niet ingevuld. Daarbuiten is dat een kwart tot eenderde. Het lerarentekort dwingt scholen tot noodmaatregelen. Interne begeleiders staan als invaller voor de klas en hebben geen tijd meer voor hun eigelijke werk: het ondersteunen van zwakkere leerlingen. Ook andere 'oplossingen' zoals het opdelen van groepen of het naar huis sturen van leerlingen zijn ongewenst. Invoering van een vierdaagse lesweek is het beste alternatief – al hadden we deze oplossing zonder lerarentekort niet bedacht. In een rechtszaak waarin we –in samenspraak met schoolbestuur, directie, team en medezeggenschapsraad– ouders ondersteunden en begeleidden, gaf de rechter ons gelijk. Nood breekt wet, en dus is een vierdaagse lesweek in noodsituaties toegestaan. Een uitspraak die door de staatssecretaris is overgenomen, maar nog wel de Kamer moet passeren.

De VOO pleit voor het verdere invoeren van een vierdaagse lesweek met iets langere dagen, waarin dezelfde lesstof wordt gegeven als in een vijfdaagse lesweek. Berekeningen tonen aan dat het lerarentekort met de helft vermindert – circa 4500 banen. Scholen verplichten vijf ochtenden les te geven, zoals de staatssecretaris voorstelt, lost niets op. Nog steeds moeten vijf dagen per week voldoende leerkrachten aanwezig zijn. De staatssecretaris –en anderen– onderbouwde haar argumenten tegen de vierdaagse lesweek met onderzoeksresultaten waaruit zou blijken dat kinderen 's ochtends beter geconcentreerd zijn dan 's middags. Die onderzoeken zijn nooit openbaar gemaakt! Het ITS noemt het een logische veronderstelling, omdat de meeste scholen vooral in de ochtend vakken geven die concentratie vereisen. Het onlangs in Didaktief & School gepubliceerde onderzoek van het ITS staat recht tegenover de aanname van de staatssecretaris. Met een afwisselende dagindeling kunnen kinderen hele dagen geconcentreerd zijn bij vakken die dat vereisen. Kinderen leren dan in vier dagen net zo veel als in vijf dagen.”

A. Karens, voorzitter Gereformeerde Onderwijzers- en Lerarenvereniging (GOLV)
„Niet mee eens. Onlangs aten we bij de Chinees. We namen er de tijd voor. We hadden rustige pauzes ingelast. Het eten zakt beter en het komt het ”sferen” en verteren ten goede. Eet je snel achter elkaar, om nadien langer te pauzeren, dan ligt de kost zwaar op je maag, je zit eerder vol en de rest blijft over...

Ik richt me uitsluitend op het kind. Vier langere schooldagen betekent dat er na de middag snel verzadiging optreedt. Zeker jongere en zwakkere kinderen hebben behoefte aan regelmatige afwisseling van les en pauze. Er zijn ook grenzen aan het concentratievermogen. Onderwijzen is doseren. We houden leerlingen voor dat qua huiswerkplanning drie keer tien minuten meer is dan één keer dertig minuten!

Hetzelfde geldt voor de weekplanning. Drie volledige lesvrije dagen betekent een te sterke onderbreking van de regelmaat die een kind in het leerproces nodig heeft. En wat te denken van de consequenties voor het gezin? Gert heeft donderdag vrij en Maaike dinsdag. Het sociale aspect van het woensdagmiddagspel met groot en klein verdwijnt. Moeder werkt buitenshuis, de kinderen moeten zich maar vermaken. Dit werkt jeugdcriminaliteit, wat toch al zo'n groot probleem is, in de hand. Een kind heeft beschikbare ouders nodig.

Vul een flink vat met nauwe hals –onderwijzen is niet gemakkelijk!– onder de kraan met water. Als je dit rustig doet, stroomt het mooi vol, zonder te morsen. Wordt het te zwaar, dan zet je het neer om uit te rusten. Moet dit snel en achter elkaar gebeuren, dan kun je er zeker van zijn dat er water langs stroomt en verloren gaat.”