Ontheven

Koningin Beatrix is terecht ontheven uit haar functie als beschermvrouwe van de nationale dierenbeschermers.

Jan Willem Jansen, voorzitter Dierenbescherming Ede
„Mee eens.
Met meerderheid van stemmen hebben de leden van de Dierenbescherming besloten de Koningin te royeren als beschermvrouwe van de Dierenbescherming. De vereniging stelt voortaan geen prijs op het beschermvrouwschap van de Koningin, omdat ze dat niet geloofwaardig vindt voor iemand die bont draagt en jacht op haar domeinen toestaat. In kringen van de Dierenbescherming is al een jaar of acht over dit soort zaken gediscussieerd, en is tegen het dragen van bont en tegen de jacht gefulmineerd. Bij ons in Ede is er vorig jaar december over gesproken. De stap om de Koningin te ontheffen uit deze functie, is niet niks. Het is nooit eerder gebeurd.

Overigens vind ik het hele beschermvrouwschap iets uit de negentiende eeuw. Wat heeft dat nog voor functie in deze tijd? Daarom heeft de vereniging er ook voor gekozen niet gelijk een nieuwe beschermvrouw voor te stellen. Maar dit argument heeft niet meegespeeld in de besluitvorming om de Koningin te ontheffen.

Ook binnen de politiek zal die jacht betrekkelijk snel tot het verleden gaan behoren. Maar daar gaat het ons niet zozeer om. Het gaat ons om de persoon van de Koningin. Zij had zich in het publiek kunnen uitspreken, door bijvoorbeeld te zeggen dat ze tegen de jacht is. Of ze had kunnen besluiten geen bont meer te dragen.

Er wordt mij en anderen gevraagd of deze actie de Dierenbescherming geen leden zal kosten. Ook het hoofdbestuur heeft ervoor gewaarschuwd. Ik ben daar niet bang voor. Ik vind mensen die om deze reden hun lidmaatschap beëindigen, geen goede leden. Er zijn zelfs mensen op leeftijd die hun nalatenschap aan de Dierenbescherming hadden nagelaten, maar zeiden: Als de Koningin niet wordt geroyeerd, laten wij onze erfenis aan een andere instelling na.”

R. S. Langridge, Laren
„Mee oneens. Sedert koning Willem III heeft de Dierenbescherming de regerend vorst bereid gevonden haar beschermheer te willen zijn. Dat heeft die organisatie geen windeieren gelegd, anders zou zij aan deze voorwaar toch bestendige relatie wel eerder een einde hebben gemaakt.

Niets is in beton gegoten en maatschappelijke opvattingen ontwikkelen zich voortdurend. Nederland is gezegend met een in de Grondwet verankerde vrijheid van meningsuiting en dus mogen wij voor onze (veranderde) mening uitkomen ook. Tegen die achtergrond is het alleszins acceptabel dat de Dierenbescherming thans tot de overtuiging komt dat haar huidige beschermvrouwe niet meer past in het beeld dat zij wil uitstralen. Echter, de wijze waarop de Dierenbescherming dat lijkt te hebben gedaan (royement) is een klap in het gezicht, niet alleen van de persoon Beatrix, maar ook in het gelaat van het staatshoofd.

Had de Dierenbescherming niet anders kunnen omspringen met deze wijziging van de opvatting van haar leden in relatie met haar beschermvrouwe? Ware het bijvoorbeeld niet denkbaar geweest om Hare Majesteit eens discreet maar wel expliciet te vragen hoe zij aankijkt tegen de spagaat waar de Dierenbescherming naar haar mening door de jaren heen blijkbaar in verzeild is geraakt?

De vraag eenmaal gesteld, is er in Den Haag ongetwijfeld een adviseur om de Koningin te adviseren zich eigener beweging als beschermvrouwe terug te trekken. De Dierenbescherming had daarmee recht gedaan aan de bereidwilligheid van het Huis van Oranje om gedurende meer dan een eeuw de Dierenbescherming gratis mee te laten liften op zijn bagagedrager. Tegelijkertijd had zij haar democratisch karakter als vereniging niet verloochend.

De Dierenbescherming heeft zich echter in deze actie bediend van de tact en subtiliteit die de vergelijking met de linkerachterhoef van een nijlpaard met glans doorstaan. De huidige beschermvrouwe aan de dijk te zetten, daar waar je generaties lang geprofiteerd hebt van de stralenkrans van de Oranjes, getuigt van weinig besef van hoe je met mensen omgaat. Maar ja, daarom heet de club waarschijnlijk ook Dierenbescherming.”