Pinkpop, jazz, sport,
abortus provocatus

Abortus provocatus genoot een zekere bekendheid in de eerste eeuw na Christus. Dr. A. W. Mante constateert in zijn ”Begeleiding van ongewenst zwangeren en abortus provocatus in het Academisch Ziekenhuis te Utrecht” dat de frequentie van bewuste vruchtafdrijving in het Romeinse Rijk ongeloofwaardig hoog lag. Artsen stonden er doorgaans –alle zaken kennen uitzonderingen– niet afwijzend tegenover. Maar het opkomend christendom moest er niets van weten.

De Romeinen en hun tijdgenoten eerden niet zelden de Griekse god Asklèpios als een invloedrijk wezen. Niemand gelooft anno 2001 meer in die mythologische figuur. Medische technieken namen inmiddels een steeds hogere vlucht. Zij bieden meer vertrouwen dan zo'n afgod of andere bovennatuurlijke krachten. Maar met de gevorderde mogelijkheden namen ook de kosten toe. Er hangt een prijskaartje aan gezondheidszorg.

De keuze voor wat leven is, vraagt vaak beslissingen tegen wat leven schijnt. Behalve de gezondheidszorg teisteren allerlei andere geldverslindende zaken de samenleving. Problemen van de eerste orde. Waar ligt de voorkeur? Bij de persoonlijke vrijheid, zegt menigeen. Als ik liever kostbaar feest vier of geld uitgeef aan sport is dat mijn eigen zaak. Inderdaad, het individualisme viert hoogtij. Mede daardoor –of wil iemand dat betwijfelen?– blijkt het praktisch onmogelijk de medische techniek ten volle te benutten. Voorbeelden te over.

Pinkpop heet het. Gedurende de pinksterdagen gingen er duizenden naar Landgraaf. Letterlijk gezien is pop elke muziekvorm die populariteit geniet. Meer specifiek gaat het over westerse rock 'n roll met toevoegsels uit andere culturen. Voor het goede begrip: rock 'n roll heeft rebellie tegen de gevestigde orde, ouders, kerk en staat als uitgangspunt. Laat al die moeilijke namen vandaag maar zitten. Er trokken er tienduizenden naar Limburg. En het bier vloeide rijkelijk. Wie betaalt dat vermaak?

Muzikale klanken knetteren. Twee weken geleden trok het Rotterdamse Dunya-festival een recordaantal bezoekers. De politie schatte dat zich op zondag 235.000 mensen verzamelden in het park bij de Euromast. De hoofdsponsor heet Western Union. Het bedrijf wil een driejarig contract dat „tegen het miljoen gulden” loopt. Een andere grote geldschieter is de gemeente Rotterdam. Die bracht dit jaar naar schatting de helft van het 1,5 miljoen gulden tellende budget in. Veel. „Dat valt wel mee”, zei een van de woordvoerders van Dunya. Hij wees erop dat Feyenoord voor een enkele voetbalwedstrijd een hoger budget heeft.

'Kunst' in kubieke decibel. De Haagse rockband Golden Earring valt anno 2001 nog altijd erg in de smaak bij het publiek. De verzamel-cd ”The devil made us do it” ging sinds november 155.000 keer over de toonbank. En de band belooft een feestje te bouwen als het verkoopcijfer boven de 200.000 stijgt. Het geld zal er wel komen.

Cultuur heet dat. Duizenden mensen kochten in Den Haag een paar wegen geleden een bioscoopkaartje voor het Hindoestaans Filmfestival. Waar haalden de bezoekers hun geld vandaan? Spelers en begeleiders van FC Utrecht kregen een zondagavondse rondvaart door de domstad aangeboden om te vieren dat de voetbalclub zich voor Europees voetbal heeft geplaatst. En er volgde een huldiging in stadion Galgenwaard. Waar komt het geld vandaan? Antiquiteiten. Een bankbiljet van 200 gulden uit 1914 bracht op een veiling van de Munten- en Postzegelorganisatie in IJsselstein het recordbedrag van 34.000 gulden op. Is het slim om aan zulke verzamelwoede toe te geven?

Eindelijk iets gratis dan? Kiteboard Masters, organisator van wedstrijden in allerlei soort van surf, meent dat „enkele tienduizenden mensen” het vijfdaagse evenement bekeken. Vanaf de boulevard zonder entreeprijs. En de gigantische reiskosten van deelnemers dan? En het budget van de kijkers? Niets gaat voor niets op deze wereld.

Jazz trekt nog steeds. Een kwart miljoen mensen bezocht voor veertien dagen het Breda Jazzfestival. Zij beluisterden meer dan honderd concerten op veertien podia. Organisatie en politie toonden zich tevreden over het verloop. De grote drukte leidde in Breda nergens tot ongeregeldheden. Hoeveel politie zou er extra op de been zijn voor dit soort 'feesten'? En „wa-kos-da-wè-nie?”

Vermaak. Muziek. Cultuur. En ondertussen stopt het Universitair Medisch Centrum in Leiden de behandeling van baby's die na een zwangerschap van minder dan 25 weken ter wereld komen. Als dat deel wat niet overlijdt, blijft leven, heeft het straks toch problemen met het zenuwstelsel of ernstige handicaps. De baby's worden wel warm gehouden, maar niet meer beademd. Afzien daarvan maakt de wegen vrij voor volwassenen. Want alles kost geld. En alles is beperkt beschikbaar.

En inmiddels gaat de particuliere poot van Pro Life Zorgverzekeringen over van Axa Zorg naar Anova Verzekeringen. Want alle idealen en gereformeerde ethiek ten spijt blijkt het ziekenfonds met zijn kleine 10.000 verzekerden te klein om zelfstandig te overleven.

Tegelijk krijgt Borst een brandbrief van kraamzorginstellingen, verloskundigen en zorgverzekeraars, omdat er levensbedreigende situaties kunnen ontstaan als de minister niet snel met extra geld over de brug komt.

Pop, rock 'n roll, film en voetbal heten cultuur. Ongein en bruutheid. Er blijkt geld voor beschikbaar. Wie betaalt dat? Gaat ondertussen een andere vorm van menselijkheid niet teloor? Wie zit daarachter? Is het dan toch waar: The devil made us do it? Ook indien mensen uit reformatorische kring zich niet te buiten gaan aan uitspattingen heeft de vraag bestaansrecht: Geven wij, Nederlanders, ons geld wel op een goede manier uit?