Belasting

Iedereen die meer dan honderd keer het minimumloon verdient –circa 3 miljoen gulden– zou over het overige 100 procent belasting, een kleptocratentaks, moeten betalen.

FNV-voorzitter Lodewijk de Waal in lezing op 1-meibijeenkomst
„Mee eens. Er is in Nederland teveel zelfverrijking. Ik doel hiermee op de exorbitant hoge salarissen die topmanagers zichzelf hier ten lande toekennen. Met de centrale werkgeversorganisaties zijn in het zogeheten STAR-akkoord van Garderen (1999) afspraken gemaakt over de normering van topsalarissen. De FNV constateert tot haar spijt dat nogal wat bestuursleden van het VNO-NCW deze aanbevelingen aan hun laars lappen. De FNV wil dat er niet zo geheimzinnig wordt gedaan over wat er nu waar en door wie wordt verdiend. We hebben met succes –er komt wetgeving– gevraagd om openbaarheid van inkomens. Minder succesvol is tot nu toe het pleidooi van de FNV om de salarissen van topmanagers te betrekken bij CAO-onderhandelingen. CAO-onderhandelaars zouden hier meer aandacht aan moeten geven. Langzamerhand wordt het blijkbaar tijd om dit onderwerp in de SER aan de orde te stellen. Een van de grondslagen van de SER is immers een rechtvaardige inkomensverdeling. Aan al deze initiatieven wil ik er nog één toevoegen: de kleptocratentaks. De Amerikaanse econoom en Nobelprijswinnaar Tobin is hierbij mijn voorbeeld. Tobin stelde ooit voor alle internationale valutatransacties te belasten met 1 procent. Het bedrag dat hiermee verdiend werd zou ten goede moeten komen om misstanden in de wereld uit te bannen. De kleptocratentaks is mijn variant hierop. Iedereen die meer dan honderd keer het minimumloon –ongeveer 3 miljoen gulden– verdient zou in mijn optiek over het 'meerdere' 100 procent belasting moeten betalen. De opbrengsten moeten ten gunste komen aan de allerarmsten op deze wereld. Wie denkt dat het hierbij gaat om een aanval van Utopia, heeft misschien wel een beetje gelijk. We leven in het land van het haalbare, een land met smalle marges. Maar juist daarom heeft het publieke debat soms ook een scheutje Utopia nodig.”

Wytze Russchen, woordvoerder VNO-NCW
„Niet mee eens. VNO vindt deze stelling een losse flodder die helemaal past in de vakbondstraditie van 1 mei, de Dag van de Arbeid. De stelling is uit de tijd, en doet denken aan de jaren zeventig. Er wordt een vergelijking gesuggereerd met kleptomanen. Klepto is diefstal. Vroeger was het idee dat als je veel geld verdient, je daarvoor moet worden bestraft. Je was een soort dief. Die achtergrond maakt de uitspraak extra absurd: bij topmanagers gaat het om mensen die extra hard werken, mensen die een bedrijf leiden. De term kleptocraat past daar niet bij.

Ook is het niet reëel om te spreken over een belasting van 100 procent. De Waal beseft dat zelf ook, want hij noemt zijn uitspraken utopisch. Het is niet bevorderlijk voor de goede discussie die altijd over dit onderwerp is gevoerd op basis van de afspraken van Garderen. De kritiek dat VNO-NCW die afspraken aan de laars lapt, leg ik naast me neer. VNO-NCW hecht aan de afspraken, en ziet ze als basis voor de toekomst. In de afspraken gaat het om een verantwoorde loonkostenontwikkeling, waar VNO-NCW voor is. Er wordt een koppeling gemaakt tussen die verantwoorde loonkostenontwikkeling en de economische situatie in het algemeen, en de concurrentiepositie waarin een afzonderlijke bedrijfstak of een bedrijf verkeert.

Het salaris van topmanagers staat onder druk, vooral door de internationale concurrentie op topniveau. In Amerika spreekt men van de ”war for talent”, een oorlog voor talent. Nederland heeft altijd een kalme loonontwikkeling gehad. Maar door de globalisering van de economie wordt dat plaatje steeds internationaler. En dan heb je opeens te maken met de lonen die men in andere landen biedt. Het is zelfs zo dat managers die in het buitenland werkzaam zijn daar meer verdienen dan hun Nederlandse superieuren. Je ziet dus dat er in Nederland een inhaalslag wordt gemaakt. Wil je talent vasthouden, dan moet je salarissen bieden die vergelijkbaar zijn met die in het buitenland.”