Eigen taal

Stelling: Als je allochtone kinderen een eigen identiteit gunt, zijn lessen in de eigen taal en cultuur onmisbaar.

Mohamed Rabbae, GroenLinks-kamerlid:
„Mee eens. Het onderwijs in allochtone, levende talen is vanouds een erkenning van het feit dat ook deze de moeite waard zijn. Leerlingen kunnen door de beheersing daarvan beter communiceren met de eigen familie. De sociale meerwaarde hiervan is evident, maar het onderwijs in eigen taal is ook van groot belang voor de cognitieve ontwikkeling van de leerling en de ontwikkeling van de eigen identiteit. Juist in een multiculturele samenleving is meertaligheid van grote toegevoegde waarde. Een succesvolle omgang met de multiculturalisering en globalisering van de samenleving vereist juist een stevige en zelfbewuste eigen identiteit van alle bevolkingsgroepen. Alleen dan kan sprake zijn van gelijkwaardigheid. Tal van conflicten in de wereld laten bovendien de negatieve gevolgen zien van een niet-succesvolle of zelfs onderdrukkende omgang met de multiculturele en globaliserende samenleving.

Het onderwijs in de eigen taal kan een belangrijke bijdrage leveren, maar is –als onderdeel van een harder klimaat richting allochtonen– steeds meer in de verdrukking gekomen. Het aantal beschikbare uren is ingrijpend teruggebracht, de component cultuur is geschrapt en gemeenten beslissen nu zelf of ze hier (financiële) ruimte voor beschikbaar stellen. Bovendien is de hoofddoelstelling niet langer de ontwikkeling van de eigen identiteit en cultuur, maar de betere beheersing van het Nederlands. Nu is ook dat laatste een honorabele doelstelling die veel steun verdient, maar het is onterecht om de rekening hiervoor te leggen bij het onderwijs in de eigen taal. Het resultaat van deze stapsgewijze afbraak van het onderwijs in de eigen taal is dat veel gemeenten andere prioriteiten kiezen. Het onderwijs is daardoor lang niet overal meer beschikbaar en de kwaliteit daarvan is zeer wisselend, zo blijkt uit onderzoek van het Sociaal en Cultureel Planbureau en de Algemene Rekenkamer. De landelijke politiek heeft dit zelf in de hand gewerkt en moet nu de verantwoordelijkheid nemen om die negatieve spiraal te doorbreken.”

Ernst van Splunter, VVD-kamerlid:
„Niet mee eens. Opgenomen worden in de Nederlandse maatschappij zonder het Nederlands goed te beheersen, is een vrijwel onmogelijke opgave. Met het zo vroeg mogelijk aanleren van onze taal wordt de kans vergroot op een succesvolle integratie in onze maatschappij. Deze gedachte is niet nieuw.

In 1995 werd het standpunt losgelaten dat allochtone leerlingen beter Nederlands leren als zij eerst de eigen taal beheersen. Om die reden werd het onderwijs in allochtone levende talen voortaan buiten schooltijd gegeven. Uit een rapport van de Algemene Rekenkamer is nu echter gebleken dat deze vorm van onderwijs faalt. Leerlingen, ouders en leerkrachten hebben er geen belangstelling voor. Honderdveertig miljoen gulden per jaar gaat daardoor grotendeels verloren. Geld dat nu wordt uitgegeven, maar weinig vruchten afwerpt. Middelen die beter zouden kunnen worden besteed aan een vorm van onderwijs met meer kansen op succes. Namelijk door ze in te zetten bij het bestrijden van taalachterstand van allochtone leerlingen in het dagonderwijs. De wet biedt nu reeds de mogelijkheid om deze middelen in te zetten voor taalondersteuning en achterstandsbestrijding.

De VVD wil dat nu snel een keuze wordt gemaakt. Er mag geen tijd verloren gaan. Vertraging levert immers schade op voor leerlingen die toch al op achterstand staan. Reparatie van het huidige systeem kost enkele jaren, waarbij het zeer de vraag is of het iets zal helpen. Daarom moeten knopen worden doorgehakt.

Ieder kind heeft recht op een eigen identiteit en een volwaardige plaats in de samenleving. Voor een volwaardige plaats in de Nederlandse maatschappij is het leren van goed Nederlands het belangrijkst. Met het leren van onze taal staat het kind sterker in de klas, steviger in de opleiding en verwerft het zich meer kansen op sociale contacten en een eigen plaats in de veelkleurige Nederlandse samenleving. Daarmee versterkt het ook de kans op een eigen identiteit. De VVD gunt het dat van harte.”