Vlees eten?

„Gewoon door blijven eten”, zegt R. Veenendaal, medewerker van slagerij Pater in Barneveld (met filialen in Ede en Putten). „We hebben nu Belgisch en Duits vlees. De dieren daar zullen wel iets anders gemest zijn, maar de keuringseisen zijn hetzelfde. In Nederland is men wel heel streng, heb ik de indruk. Ik weet niet of dat in het buitenland ook zo is, maar het zal niet totaal anders zijn. Ik geef mensen geen gelijk als ze angstig worden, dat hoeft niet. Maar ik kan het me wel voorstellen. Al die negatieve reclame de laatste tijd, de sector wordt in een heel negatief daglicht gesteld. Wij proberen de consument een beetje te begeleiden. Als een klant twijfelt, kun je een folder meegeven over bijvoorbeeld mond- en klauwzeer of over bse. Die liggen in de winkel. Als de slager zegt dat het vlees veilig is, kan dat wel zo wezen, maar zo'n officiële folder is toch geloofwaardiger. Afgelopen twee weken is het meegevallen met de vraag naar de veiligheid. De hoofdvraag was eerder: Is er nog vlees te krijgen? Nu er voldoende is, komen vragen over de veiligheid weer boven. Gemiddeld worden ze tien tot twintig keer per dag gesteld.”

Jody Geerling, 8 jaar en vegetariër, vertelt in Groter Groeien, een maandblad voor opvoeders: „Mijn nichtje van 13 jaar is vegetarisch en zij vertelde een keer waarom zij geen vlees meer at. Ik was het er wel mee eens dat het zielig is dat dieren doodgemaakt worden voor vlees. Toen wilde ik ook graag vegetarisch worden. Ik heb het er met papa en mama over gehad en die zeiden: „Als je 8 jaar bent en je wilt het nog steeds, dan mag het.” En nu eet ik alweer een tijdje geen vlees meer. Ik mis het niet, want er is genoeg lekker vegetarisch vlees. (...) Dieren zoals eenden, kippen en lammetjes worden doodgemaakt voor vlees. Ze zitten in kleine kooitjes. Ze zijn heel lief tegen de mensen en weten niet dat ze doodgaan. Wij spelen met dieren en dan eten we ze later gewoon op!”

Peter-Paul van Bentum, biologische slager in Utrecht, heeft aan zien komen „dat dit soort dingen gaat gebeuren” – daarmee doelend op de mkz-crisis. „Dieren in de bio-industrie hebben geen weerstand meer, omdat ze altijd veel antibiotica in hun voer krijgen. Ze komen niet buiten. Gebeurt er iets, dan is het gelijk funest. Biologische dieren daarentegen hebben wel weerstand, worden bijna nooit ziek en krijgen meestal homeopathische medicijnen.

Ik vind het te makkelijk om de boeren op dit moment de schuld te geven. De consument vraagt om een goedkoop stukje vlees. Drie keer per jaar op vakantie voor minimaal 3000 gulden is geen probleem, maar voor een stukje verantwoord vlees willen ze niets geven. De regering zegt biologische landbouw te stimuleren. Ondertussen blijft het voor een boer enorm moeilijk om over te schakelen: er komt maar bar weinig subsidie.

Ik ben tegen de bio-industrie. De manier waarop dieren worden gehouden en de massaproductie zijn niet goed te praten. Maar iemand moet zelf weten wat hij eet. Zolang er maar aangegeven wordt wat erin zit, vind ik het de verantwoording van de consument zelf. Maar ik vind vlees van de bio-industrie niet gezond.”

Mevrouw Bart-van de Wetering uit IJsselmuiden, moeder van een groot gezin, is niet zo bezorgd over de kwaliteit van het vlees. „Als je het vlees gewoon braadt, krijg je er geen last van. Ik ga er op dit moment in elk geval nog niet op letten. Als je vlees eet van koeien die ziek zijn geweest, dan heb je toch ook antistoffen erin zitten? De massale inenting van het vee is sinds jaren afgeschaft. Maar destijds at je gewoon vlees van ingeënte dieren. Ik ben ervan overtuigd dat we niet zo bezorgd over de kwaliteit van ons vlees hoeven te zijn. We eten nu gewoon vlees, zoals we altijd gewend zijn. Als het vlees echter schaars zou worden, wordt het anders. Dan ga je vanzelf minder eten. Dat kan overigens prima, want we leven in overvloed. Het kan best een beetje minder. Sowieso houd ik er niet van om in dit stadium, zolang er voldoende is, te gaan hamsteren. Ik wil niet zeggen dat ik nooit eens een kilo extra neem. Maar ik ben principieel tegen hamsteren, je hebt ook een verantwoordelijkheid tegenover andere mensen.”

„Nu dieren in grote getale afgemaakt worden”, schrijft columniste Marjoleine de Vos deze week in NRC Handelsblad, „dringt de vraag zich meer op dan ooit: of we wel dieren moeten fokken met geen ander doel dan ze op te eten. Of we van dieren wel machines mogen maken waarbij het enige dat telt het rendement is, nooit hun leven. De intensieve veehouderij wordt steeds zichtbaarder iets weerzinwekkends. Rottige levens die niet geteld worden maar alleen uitgedrukt worden in geld. (...) Ik vind vlees lekker. Ik schrik ook niet van vlees dat eruitziet als vlees – kalfstong maak ik graag klaar. Verse biefstuk vind ik lekker en eet ik graag rauw.

Maar een beschaafd mens kan geen vlees uit de bio-industrie meer eten. Het kan niet. Het mag niet. Het moet ophouden. Koeien moeten een koewaardig leven kunnen leiden, de vreugde kennen die hoort bij het een levend lichaam zijn.”