Eenzame politieman heeft
meer nodig dan revolver

De Verenigde Staten doen er goed aan zich opnieuw te bezinnen over hun rol in de wereld. Militair overwicht dient aan uitgekiende diplomatie en economische mogelijkheden te worden gepaard. Chester A. Crocker en Richard H. Solomon geven de Amerikaanse regering een opzetje voor een breed strategisch concept.

De regering-Bush gaat van start op een tijdstip waarop de Verenigde Staten zich voor een taak zien gesteld die lijkt op die welke de VS na de Tweede Wereldoorlog en in de eerste jaren van de Koude Oorlog op zich namen. Aan de orde is het herstructureren van hun wereldwijde rol en het bevestigen van hun globaal leiderschap, via het scheppen van nieuw beleid en nieuwe veiligheidsinstellingen.

Het Amerikaanse standpunt inzake diplomatie en defensie moet zich instellen op uitdagingen die uitgaan van etnische en religieuze conflicten, door snelle economische verandering veroorzaakte politieke destabilisatie, humanitaire crises in uiteengevallen staten, veiligheidsdreiging door risicostaten, en de verspreiding van massavernietigingswapens. Dit vereist nieuwe manieren van denken en organisatie.

Kwetsbaar
De VS zouden zich niet moeten zien gesteld voor de keuze tussen óf alleen troepen zenden óf aan de zijlijn staan. Amerika moet nieuwe benaderingen ontwikkelen ten behoeve van internationaal conflictmanagement en het werken aan vrede. Hierbij moeten de VS hun wereldwijde diplomatieke aanwezigheid, hun deskundigheid en geloofwaardigheid bij het streven naar vrede en hun ongeëvenaarde vermogen winnende coalities te vormen en bij elkaar te houden, uitbuiten.

In zijn meest in het oog springende uitlatingen over het buitenlandbeleid bood president George W. Bush afgelopen herfst enige ruimte voor deze zaken. Met het benadrukken van de noodzaak tot „nederigheid”, daar waar het zaken betreft die op wereldschaal spelen, erkende hij de noodzaak doeltreffende internationale coalities te vormen. En met het verzekeren dat Amerika niet 's werelds '1-1-2' kan zijn, wees hij impliciet de weg naar een groter vertrouwen op politieke en economische grootheden en de noodzaak conflictbeheersingspogingen door verscheidene internationale en regionale organisaties te bevorderen.

In het kort, de eenzame politieman kan de zaak niet opknappen. Wat is, daarmee rekening houdend, vereist voor een doeltreffende herstructurering van het Amerikaanse diplomatieke en veiligheidsbeleid?

Hou politieke actie en diplomatie in de voorste linie van het buitenlands beleid.

Door het uitblijven afgelopen jaren van investeringen in en het handhaven van een eersteklas buitenlandse dienst is de Amerikaanse diplomatie verarmd. Dit hangt zeker zo veel samen met de gewijzigde manier waarop politieke en economische invloed wordt aangewend, als met de financiering door Buitenlandse Zaken. VS-diplomaten moeten training krijgen als conflictmanagers en worden aangespoord acties met belangrijke bondgenoten te initiëren en te coördineren.

Doelen zijn het voorkomen dat conflicten in kwetsbare regio's uit de hand lopen, het instandhouden van langlopende bemiddelingsinitiatieven, het uitoefenen van gezamenlijke druk op brute regimes en het ontplooien van initiatieven ten behoeve van samenlevingen die in problemen verkeren.

Beschamend
Met het oog op het bevorderen van een dergelijke proactief buitenlands beleid doet Washington er beter aan diplomatiek optreden te paren aan economische en militaire mogelijkheden. En het moet bruggen slaan naar niet-gewelddadige geledingen uit de burgerlijke samenleving. Marcos, Milosevic en Suharto werden immers door 'people power' onderuitgehaald. Amerika kan veel doen om zulke relatief goedkope benaderingen in de omgang met brute of corrupte leiders aan te moedigen en te steunen.

Amerika heeft behoefte aan onderhandelaars die –met economische en militaire steun in de rug– doeltreffender kunnen voorkomen dat internationale conflicten op geweld uitlopen én die ervoor kunnen zorgen dat vredesakkoorden worden nageleefd. Militair overwicht staat centraal in wereldwijd leiderschap, maar vormt op zichzelf geen strategie. Te midden van concurrerende overheidsinstellingen vereist het integreren van diplomatieke, economische en militaire capaciteiten nieuwe plannings- en coördinatiemechanismen. Eveneens is een nieuw niveau van tweepartijdige (financiële) steun vanuit het Congres nodig.

Vernieuw internationale allianties en internationale en regionale organisaties.

Wil er vrede zijn in Oost-Azië, dan hebben de VS behoefte aan actieve en welwillende bondgenoten in Japan en Zuid-Korea en een coöperatief China. In Europa vereist de veiligheidspolitieke situatie van na de Koude Oorlog een vitale NAVO, die stevig aan de VS is gekoppeld, en een Rusland dat Amerika als aanhanger ziet van zijn herintreding als verantwoordelijke wereldmacht. In Afrika vereisen humanitaire crises doeltreffende coalities en internationale organisaties, als we het beschamende optreden in Rwanda tenminste niet willen herhalen.

Herstructureer het militaire apparaat.

Hoewel hightechwapentuig voor een doeltreffende en doelmatige defensie kan zorgen, leidt een nationale fascinatie voor technologie Amerikanen af van de noodzaak militaire mogelijkheden in dienst te stellen van een nationale en buitenlandbeleidsstrategie. Geavanceerde Amerikaanse wapens zijn zo geavanceerd, dat de VS het gevaar lopen de allianties overbodig te maken, omdat de communicatie- en wapensystemen van de bondgenoten niet met die van Amerika kunnen samenwerken.

The U.S. military (...) retraining and retooling.

Tactisch
Het ontwikkelen van een breed strategisch concept dat het gebruik van elementen van nationale macht samenbrengt –en dat tijdens het proces de noodzakelijke publieke steun en steun van het Congres moet verwerven– zal waarschijnlijk net zo'n uitdaging zijn als institutionele hervormingen en tactische beleidsvernieuwingen. Maar zonder deze vernieuwingen in diplomatie en defensie zullen de VS waarschijnlijk de verkeerde gevechten voeren en hun mogelijkheden verspillen. Daarbij komt, dat ze zich hoogstwaarschijnlijk alleen zullen zien vechten of onderhandelen.

De nieuwe regering heeft de mogelijkheid en de verantwoordelijkheid om Amerika's betrekkingen met de wereld opnieuw te rangschikken.

De auteurs zijn hoogleraar strategische studies aan Georgetown University, tevens lid van het United States Institute of Peace (USIP), respectievelijk voorzitter van het USIP.