Spijkerbroeken

Spijkerbroeken stralen geen waardigheid uit. Daarom mogen medewerkers van de nieuwe Amerikaanse president Bush niet in jeans op hun werk verschijnen. Het hoge ambt van president van de Verenigde Staten vraagt om stijl en klasse, vindt Bush. Vrijetijdskleding past daar niet bij. Ban de spijkerbroek op het werk uit. Nederlandse ambtenaren en andere werknemers zouden het voorbeeld moeten volgen.

Dr. Kitty de Leeuw, van het gelijknamige onderzoeksbureau in Tilburg, promoveerde op kleedgedrag: „Zo'n beslissing past echt bij het beleid van Bush. Ik neem aan dat regeling alleen voor werknemers met een representatieve functie geldt. Of lopen de tuinmannen straks in stars-and-stripes-pakken? In Nederland zijn de kledingvoorschriften voor werknemers vooral in de jaren zeventig versoepeld. Zo was het voor die tijd voor een dame niet toegestaan in broek naar het werk te komen. Dat veranderde. Er zijn echter nog steeds veel bedrijven die een code voor de kleding van het personeel hebben. Hetzij informeel: men kleedt zich formeel omdat alle collega's dat doen en anders gekleed gaam je carrière kan schaden; hetzij een formele code: er zijn officiële afspraken gemaakt. Neem McDonald's, daar is alles tot in detail geregeld, wereldwijd. Bij de zware ministeries, Binnenlandse Zaken, Buitenlandse Zaken en Financiën, zie je ook een hoog gehalte formele kleding. Banken kennen dat ook. Er zijn nu nog banken waar dames niet in broek op kantoor mogen verschijnen. Een zeer korte rok is dan ook niet toegestaan. De kleding van het personeel moet immers ook de betrouwbaarheid van de bank uitstralen.”

Wolter Oosterhof, bedrijfsleider van de Haagse vestiging van de Society Shop voor stijlvolle herenmode: „Nederlandse ambtenaren, hoge ambtenaren bedoel ik, weten over het algemeen goed hoe het hoort. Ze kleden zich veelal in kostuums. Vooral donkergrijs. Dat zie je meer dan donkerblauw. Hoe dat komt? Toch een soort kuddegedrag. De overhemden zijn vooral lichtblauw en wit. Zachtroze is in aantocht. De donkere shirts hebben we eigenlijk alweer gehad. Mijn advies aan al die heren is: Houd het vooral rustig. Ik kan het me goed voorstellen dat Bush zulke kledingvoorschriften geeft, maar het hoeft voor mij niet te extreem. Het is voor iedereen duidelijk dat een kostuum heel wat anders is dan spijkerkleding.”

Ir. B. J. van der Vlies, leider van de SGP-fractie in de Tweede Kamer, zou zich thuis kunnen voelen onder de kledingregels in het Witte Huis. De SGP'er prijkte ooit in het dagblad Trouw in de toptien van de best geklede politici. Omdat „hij in zijn donkere pakken model staat voor al die mannenbroeders die zich jaar in jaar uit niets van de mode aantrekken en altijd even onberispelijk naar Den Haag kwamen”, aldus Trouw.

Twee voorlichters van de Rijksvoorlichtingsdienst: „Voor het torentje van premier Kok gelden geen kledingvoorschriften. Of dat betekent dat alles kan en mag? Er zijn geen kledingvoorschriften. Op het ministerie van Algemene Zaken (het ministerie van de premier – red.) werken allerlei mensen, met verschillende taken. De kleding is er dan ook gevarieerd. Maar een korte broek heb ik hier nog nooit gezien.”

„Voor medewerkers van het hof zijn voorzover ik weet ook geen voorschriften. Dat wordt aan het goede fatsoen van henzelf overgelaten, maar ik heb in een paleis nog nooit een medewerker met een spijkerbroek zien lopen. En laten we wel wezen, je kleedt je ook naar je functie. Als het bij je beroep hoort dat je regelmatig naar buiten treedt, houd je daar rekening mee. Een archiefmedewerker heeft een andere functie en dus andere kleding.”

Marinske Riethorst, hoofdredacteur van Textilia, Nederlands grootste modevakblad: „Het is merkwaardig dat juist Bush dit doet. Hij is conservatief, maar hij was de presidentskandidaat die zich vaak casual en sportief kleedde tijdens de campagne. Terwijl de democratische kandidaat Gore altijd in stijve pakken rondliep. Bovendien komt Bush uit Texas: het geboorteland van de spijkerbroek. Of Nederland nog wat van Bush kan leren? Ach, ik weet het niet. Wij hebben onze eigen Bush in prins Claus, die regelmatig zonder stropdas verschijnt. Overigens zie je in Nederland de formelere kleding terugkomen.”

Ellen Kuners, schrijfster van het boek ”Persoonlijke Uitstraling”, waarin zij ook aandacht besteedt aan de betekenis van kleding: „De waardigheid van het Witte Huis zal echt niet instorten als er medewerkers met een spijkerbroek lopen, daar geloof ik niets van. Dan denk ik eerder aan: hoe zet je een vlag neer. Ik vind de voorschriften wat overdreven. In mijn boek zeg ik dat kleding bij een eerst kennismaking erg bepalend is voor de indruk die we van iemand krijgen. Het Witte Huis is echter zo gerenommeerd en bekend, daar speelt die eerste indruk geen rol meer. Of we dit soort kledingvoorschriften ook in Nederland meer zouden moeten invoeren? „Oh, nee”, klinkt het als een angstkreet. „Bush claimt dat gedrag van iedereen. Bush had beter ”verzorgde” kleding van zijn personeel kunnen vragen. En dan vooral van die werknemers die gasten ontvangen. Nederlandse werknemers moeten zich zo optimaal mogelijk kunnen kleden, vind ik. Met optimaal bedoel ik dat de kleding bij de gelegenheid moet passen, maar hij of zij moet zich er ook prettig in voelen. Nederlanders zouden zich wel wat kleurrijker en smaakvoller kunnen kleden. Soms is het wel erg zunig.”

W. G. Hulsman