Gunstige tussenbalans
voor Poetin

President Vladimir Poetin van Rusland zit een goed jaar in het zadel. Alexej Volin maakt een positieve tussenbalans op. Als voorwaarden voor de noodzakelijke voortzetting van de hervormingen in het land noemt hij het waarborgen van de door Poetin gecreëerde stabiliteit en een onverminderd vertrouwen van de bevolking in de politiek en de economie.

Het politieke leven van Rusland wordt saai. Dat is misschien een van de belangrijkste conclusies na één jaar verblijf van president Vladimir Poetin in het Kremlin. In het jaar 2000 heeft Rusland geen premierswisselingen gehad. Zelfs ministers werden niet vaak vervangen. Parlement en president stonden niet op voet van oorlog. Er waren geen massale publieke uitingen van ontevredenheid. Er was geen kritieke politieke strijd. Economische crises bleven uit.

„Geen onderwerpen om in de massamedia te behandelen”, klagen Moskouse journalisten die me goed kennen tegen mij. „Een heel jaar zonder politieke rampen”, verheugt zich de meerderheid van de gewone burgers.

Op die manier heeft de Russische samenleving, die moe is na vijftien jaar van permanente verandering, datgene gekregen waarvan zij de laatste jaren heeft gedroomd – stabiliteit. Die toestand valt toe te schrijven aan Vladimir Poetin, omdat hij de persoon is op wie al zo lang werd gewacht.

Ordentelijker
Vladimir Poetin heeft, zoals de meeste Russische mensen, een gewoon Sovjetverleden. Hij heeft in de Sovjet-Unie gestudeerd en daar gewerkt. Bovendien is hij nooit een vertegenwoordiger van de Sovjetelite geweest. Hij las dezelfde boeken als het grootste deel van de Russische bevolking, keek naar dezelfde films, luisterde naar dezelfde muziek, vertelde dezelfde grapjes, droeg dezelfde pakken en spijkerbroeken. Er bestonden ook geen andere mogelijkheid voor iemand die onder een autoritair bewind leeft. Daarom begrijpt Poetin uitstekend het leven, de behoeften en de wensen van gewone mensen.

Wat deze wensen betreft, ze zijn eenvoudig en zuiver. Ten eerste gaat het hier over een kalm en stabiel bestaan. Ten tweede, de bevolking wil geen regering waarin voortdurend veranderingen plaatsvinden. Die situatie was overigens onvermijdelijk in de periode van de realisatie van radicale hervormingen.

Ten derde, Russen waren als de inwoners van een grote mogendheid opgevoed. Ze willen dat Rusland het respect en de erkenning in de wereld terugkrijgt. De welvarende mensen uit het nieuwe tijdperk, dat wil zeggen succesvolle zakenmensen die de afgelopen jaren carrière hebben gemaakt, zijn het met hen eens. Ook zij wensen dat de wereld niet alleen hen, maar ook hun land respecteert. De vierde wens van veel Russen is toezicht op de ondernemers en op politieke bazen, die in feite naar eigen goeddunken handelen. De regionale leiders en de grote oligarchen komen als eersten in aanmerking. Ze gedroegen zich laatste tijd als feodale vorsten.

Een groot aantal van deze wensen is gerealiseerd tijdens het eerste jaar van Vladimir Poetin in het Kremlin. Grosso modo werd het leven in het land kalmer en ordelijker. De afwezigheid van permanente conflicten tussen president en parlement, die vroeger het land op de grens van de constitutionele crisis brachten, doet het begrip van de bevolking voor de regering toenemen.

Stabiel
Op het internationale speelveld kon Poetin niet alleen de contacten met de leiders van West-Europese landen normaliseren (vooral met Tony Blair en Gerhard Schröder), maar kon hij ook een eigen koers ten opzichte van Cuba en China tonen. Deze onafhankelijkheid is een opsteker voor de Russische mentaliteit. Het land waardeerde het ook dat Poetin gedurende lange tijd zeer beheerst bleef ten opzichte van Frankrijk, dat vaak onvriendelijk tegen Rusland was.

Wat de controle op de regionale en financiële koninkjes betreft, ook hier zijn de successen van Poetin zichtbaar. De gouverneurs komen voortaan uit de Eerste Kamer van het parlement en worden door speciale presidentiële vertegenwoordigers in de zeven regio's gecontroleerd.

Massale goedkeuring was er voor de militaire actie in Tsjetsjenië, die bijna het hele terrein onder het federale gezag bracht. Vorig jaar werd in Tsjetsjenië de fase van massale militaire acties voltooid. Nu gaat daar allen maar een strijd door met een klein aantal terroristische groepen. Evenwel, in het algemeen twijfelt niemand eraan dat Tsjetsjenië deel is van de Russische Federatie.

Dit alles heeft ertoe geleid dat Poetin na een jaar in het Kremlin op een gelijkblijvend niveau van steun vanuit de maatschappij kan rekenen. Zijn populariteitsscore bleef gedurende het jaar boven de 50 procent. Dat is een hele prestatie in het politieke leven in Rusland. Vrijwel alle politici die op het hoogtepunt van hun carrière komen, verliezen binnen enkele maanden hun populariteit bij de bevolking. Daarmee hangt samen dat het Russische volk alle problemen en elk ongeluk in het land aan de regering toeschrijft.

Voorbeelden zijn de ramp met de onderzeeër Koersk en de brand in de televisietoren. Door deze brand bleef Moskou twee dagen van televisie verstoken, wat toch wel enig effect zou kunnen hebben op Poetins populariteit. Niettegenstaande de vele problemen afgelopen jaar, bleef Poetins score stabiel. Over het geheel genomen woog de positieve uitstraling die van de president uitging zwaar genoeg om de negatieve gebeurtenissen weg te drukken.

Cijfer
Op economisch gebied kunnen we als de belangrijkste uitslagen van het jaar twee aanzienlijke momenten noteren. Ten eerste is er een begin gemaakt met de doorvoering van een radicale belastinghervorming die het stelsel tot een van de liberaalste in heel Europa maakt. Ten tweede koesteren de Russische aandeelhouders grote verwachtingen. Volgens topmensen van grote Russische ondernemingen hebben ze afgelopen acht jaar niet zo gunstig gedacht over de situatie op zakelijk vlak als in het afgelopen jaar.

Niettemin is het denkbaar dat de twee komende jaren moeilijk genoeg zullen zijn voor Poetin. Behoud van algehele stabiliteit betekent niet het einde voor de hervormingen. Dus zullen de veranderingen in de Russische economie verdergaan. Juist onder deze omstandigheden is het belangrijk het succesvolle model van de markteconomie te introduceren. Het vertrouwen van de bevolking en stabiliteit in het land zijn in die situatie nodig. De plaats van Vladimir Poetin in de geschiedenis van Rusland zal in veel opzichten afhangen van de mate waarin hij dat weet te realiseren. Zijn eerste cijfer van de bevolking voor zijn werk zal Poetin over zo'n drieënhalf jaar krijgen.

De auteur is verantwoordelijk voor de informatieactiviteiten van de regering van de Russische Federatie. Het artikel weerspiegelt zijn persoonlijke standpunt.