Heisa rond 'besmet'
rundvlees onterecht

De overdreven aandacht voor en onjuiste benadering van de gekkekoeienziekte (bse) in de media veroorzaakt een enorme schade voor de Nederlandse veehouderij. Er stond de laatste weken in diverse krantenartikelen dat het eten van met bse besmet vlees de ziekte van Creutzfeldt-Jakob Disease (CJD) veroorzaakt. Het is diep treurig dat deze foute informatie intensief verspreid kon worden, schrijft G. Roos.

De media hebben door hun overdreven en onjuiste berichtgeving het imago van rundvlees opnieuw ernstig beschadigd en een enorme onrust veroorzaakt bij de consument. De werkelijkheid is dat er tot nu toe vrijwel géén directe relatie ontdekt is tussen bse bij koeien en Creutzfeldt-Jakob Disease bij mensen! 'Besmet' vlees bestaat niet! Omdat het stofje dat bse veroorzaakt helemaal niet in spierweefsel (vlees) voorkomt. Alleen in hersens en ruggenmerg van bse-koeien (het zogenaamde risico-materiaal). Dit blijft buiten de menselijke voedselketen.

In het verleden zijn er (vooral in Engeland) fouten gemaakt waardoor dit risicomateriaal onvoldoende verhit werd in het destructieproces en door middel van diermeel in de voedselketen van runderen terecht is gekomen. Hierdoor heeft bse bij koeien zich kunnen verspreiden. Het duidelijkste bewijs voor het ontbreken van een directe relatie met CJD is het feit dat er in Engeland dan vele duizenden mensen deze ziekte hadden moeten krijgen, omdat daar het vlees van tienduizenden bse-koeien gewoon geconsumeerd is.

Gedupeerd
De Nederlandse (melk)veehouderij is zwaar gedupeerd door de berichtgeving in de media. Deze was erg tendentieus en overdreven, alsof er sprake is van een groot probleem voor de volksgezondheid! Deze berichtgeving leverde de (melk)veehouderijsector een schade op die geraamd kan worden op 1,5 à 2 ton per dag vanwege een sterke afname van de rundvleesconsumptie en een sterke daling van de waarde van slachtrunderen en -kalveren. Hiervoor zijn de media dus verantwoordelijk.

Minister Borst van Volksgezondheid heeft vorige week in de Tweede Kamer duidelijk gemaakt dat bse géén gevaar oplevert voor de volksgezondheid. Dit in tegenstelling tot bijvoorbeeld te veel en te vet eten of te weinig lichaamsbeweging.

Van heel veel zaken zijn de gevaren wél bekend, maar hier maakt niemand zich druk om, bijvoorbeeld: auto's veroorzaken duizenden verkeersslachtoffers per jaar. Ook roken veroorzaakt duizenden doden per jaar, toch is de import van sigaretten niet verboden. De manier waarop de media tot nu toe op bse hebben gereageerd is zeer overdreven. Dit levert ons als Nederlandse (melk)veehouders een miljoenenstrop op.

De consument heeft recht op juiste informatie hierover. Wij hopen dat de media hun verantwoordelijkheid hiervoor nemen. Omdat het imago van rundvlees geschaad wordt, terwijl er in werkelijkheid niets mis mee is. Zogenaamd risicomateriaal, dus hersenen en ruggenmerg van runderen en schapen, komt sowieso al niet in de menselijke consumptie terecht. Als dit al in het verleden het geval is geweest, dan nog ontbreekt er een duidelijke relatie met CJD.

Meer factoren
Blijkbaar spelen er (veel) meer factoren bij het krijgen van deze ziekte, bijvoorbeeld genetische aanleg, dan wel een erfelijk gebrek. Als er dan misschien sprake is van een (mogelijk) verband, waarom is dit tot nu toe dan niet intensief door de Europese Unie onderzocht? Dit onderzoek moet er snel komen.

Het feit dat bse (af en toe) voorkomt onder rundvee, komt doordat er zogenaamd risicomateriaal van bse-koeien in de voedselketen van rundvee terecht is gekomen. Dit berust op fouten van diverse overheden die hier onvoldoende controle op hebben uitgeoefend. Blijkbaar hebben in de periode dat het gebruik van diermeel in Engeland verboden werd, er illegale transporten plaatsgevonden met 'besmet' diermeel, waardoor de huidige bse-gevallen in de andere EU-landen te verklaren zijn. Hoewel, bij de zeven gevallen in Nederland had maar één koe per bedrijf de ziekte. Op deze bedrijven zijn wél alle koeien afgemaakt. Voor niets dus, bleek later uit onderzoek van deze dieren.

Wij willen als Nederlandse (melk)veehouders ernstig bezwaar maken tegen de manier waarop de minister van Landbouw, Natuurbeheer en Visserij (LNV) met bse omgaat. Het compleet afmaken van hele veestapels en huisdieren op bedrijven waar één geval van bse is geconstateerd, is volkomen nutteloos. (Het is een wonder dat de boer nog mag blijven leven.) Bse is immers helemaal niet besmettelijk. Bovendien is dit volledige ruimingsprotocol ook door de EU niet langer verplicht.

Het beleid van het ministerie van LNV is dus volkomen achterhaald en een nutteloze verspilling van goed melkvee. Boeren willen dit niet langer. Bovendien roept dit ruimingsprotocol, met 'mannen in witte pakken', enzovoorts, bij de bevolking toch weer het beeld op dat het om een ernstige zaak voor de volksgezondheid gaat. De overdreven reactie van LNV roept dus ook de overdreven reactie van de media op.

Betalen
Per 1 januari 2001 worden geslachte runderen standaard gecontroleerd op bse. Op zich is dit goed om de consument gerust te stellen. Bovendien wordt hiervoor het ruimingsprotocol van LNV overbodig.

De kosten van deze bse-controle in de slachtlijn moeten echter wél door de overheid worden betaald. Het bse-probleem is immers ontstaan door laksheid en fouten van ambtenaren, controle-instanties en overheden. Boeren hebben hieraan absoluut geen schuld. (Melk)veehouders zijn de dupe van falend overheidsbeleid. Wij vinden het dus absoluut niet acceptabel dat wij nu ook nog fors bij moeten dragen om de schade weer te beperken.

Minister Brinkhorst van LNV heeft in de Tweede Kamer gezegd dat het principe geldt van: „De vervuiler betaalt.” Deze uitlating is voor ons bijzonder grievend, omdat ons als (melk)veehouders niets te verwijten valt in de bse-kwestie. Wij als Nederlandse (melk)veehouders vinden dat de bevolking recht heeft om op de juiste manier geïnformeerd te worden over de bse-kwestie.

De auteur, G. Roos, is voorzitter van de Nederlandse Melkveehouders Vakbond.