Rookvrij

Stelling: Er moet voor elke werknemer een wettelijk recht op een rookvrije werkplek komen.

Fons Nijpels,
voorzitter Nederlandse niet-rokersvereniging CAN

„Volmondig mee eens. Vaststaat dat blootstelling aan tabaksrook een ernstige bedreiging voor de gezondheid is. Het veroorzaakt kanker, hartkwalen, schade aan het ongeboren kind en vele andere verschrikkingen. Blootstelling is verantwoordelijk voor duizenden dodelijke en andere slachtoffers per jaar, en is daarmee vele malen ernstiger dan de risico's van bse, legionella, aids, alcohol en salmonella bij elkaar.

In tegenstelling tot vele andere giftige stoffen in de lucht is er voor tabaksrook géén veilige ondergrens te bepalen. Dat betekent dat zelfs de geringste blootstelling potentieel gevaarlijk is (vergelijk: asbest).

De Grondwet geeft iedereen recht op bescherming van gezondheid en lichamelijke integriteit. Dat moet verder worden uitgewerkt in wetgeving. Iedere werkgever is daarom al lang verplicht te voorkomen dat werknemers gezondheidsschade oplopen. Voor alle mogelijke oorzaken van gezondheidsschade is dat inmiddels tot ver achter de komma geregeld en wordt erop toegezien. Echter voor de grootste bron van vermijdbare gezondheidschade die op de werkplek te vinden is, is dat tot op heden niet geregeld.

In het geruchtmakende proces van de Bredase postbesteller is het recht op een rookvrije werkplek voluit bevestigd. Maar om te voorkomen dat iedere individuele werknemer naar de rechter moet stappen om zijn recht ook te krijgen, is wetgeving dringend noodzakelijk.

En het grondrecht op lichamelijke integriteit geldt niet alleen voor de werkplek, maar is algemeen. Dat betekent dat er niet alleen op de werkplekken, maar op álle voor gemeenschappelijk gebruik bestemde plaatsen dringend rookverboden moeten komen. Dus ook in de horeca, ook in sportkantines, ook in tentoonstellingsgebouwen en ga zo maar door. Daarbij moet beseft worden dat díé plekken allemaal óók werkplekken zijn van vele duizenden mensen. Het recht op een rookvrije werkplek bestáát, is terecht en geldt voor iedereen. Maar recht hebben en recht krijgen is niet hetzelfde.”

W. Maessen, Forces Nederland
„Met de nieuwe voorstellen van minister Borst om een wettelijk recht op een rookvrije werkplek te creëren, doen repressie en Verelendung voor het eerst hun intrede in de Nederlandse wetgeving ter bestrijding van het gebruik van een volkomen legaal product. De voorstellen van de minister zijn gebaseerd op een wankele ondergrond: onderzoeken van de EPA (de Amerikaanse Environmental Protection Agency, red.) en de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) over de invloeden van meeroken op de gezondheid. Het EPA-onderzoek is in 1998 door de Amerikaanse federale rechter William Osteen voor het grootste gedeelte ongeldig verklaard vanwege de verregaande onzorgvuldigheid waarmee het werd uitgevoerd en de voorbarige conclusies die daarin werden getrokken.

Het WHO-onderzoeksrapport werd lange tijd uit de publiciteit gehouden omdat de resultaten geen verband tussen meeroken en kanker konden aantonen. Als er geen objectieve redenen voor de voorstellen van Borst te vinden zijn, dan kunnen subjectieve redenen gehanteerd worden: „Ik heb er last van.” Na invoering van de voorstellen van Borst zijn de niet-rokers bediend, maar kunnen de rokers hetzelfde gaan zeggen: „Ik heb er ernstig last van.” Rokers worden dan verwezen naar een stinkend rookhol waar alle ellende van het gehele gebouw wordt verzameld en objectieve normen voor stoffen in de lucht als methylchloride wél kunnen worden overschreden. Borst hoopt blijkbaar via Verelendung en door het scheppen van een nieuwe pariakaste een door haar ongewenst gedrag te veranderen. Twee rokers die al jaren een kamer delen zonder dat anderen daar last van hebben, mogen daar plotseling niet meer roken. Dat neigt erg sterk naar vrijheidsberoving. „Iedereen heeft recht op een rookvrije werkplek”, zegt de 'libertaire' minister Borst. Daarmee geeft ze meteen aan dat ook rokers dat recht hebben. Maar een recht is geen plicht. En een recht dat wél een plicht wordt, is geen recht! Daar is slechts één woord voor: repressie.”