Einde paars

Sander Zboray, voorzitter Jonge Socialisten in de PvdA:
„Mee eens. De eerste reden waarom dit curieuze kabinet is ingesteld, is dat men een einde wilde maken aan zeventig jaar onafgebroken christen-democratisch bewind. De Nederlandse christen-democraten waren nog langer aan de macht dan de Communistische Partij in de voormalige Sovjet-Unie. De afkeer van het CDA werd in het bijzonder gevoed door de erg rechtse koers die het duo Brinkman-Van Velzen insloeg. Daarbij kwam de veramerikanisering van de Nederlandse verkiezingscampagne. Denk aan de ”Brinkman-shuffle” en de alom vertegenwoordigdheid van gemalin Janneke.

Verder was er de vurige wens om ook ethische thema's te behandelen. Met het CDA zouden hierover slechts halfslachtige richtlijnen kunnen worden vastgelegd.

En natuurlijk de wil tot het experiment. Zou het mogelijk zijn dat partijen wier beginselen elkaar volledig uitsluiten, toch samen een werkkabinet vormen?

Nu zucht het CDA al ruim zes jaar in de oppositiebanken. Bij de laatste verkiezingen heeft het een links verkiezingsprogramma gepresenteerd. Brinkman zit in de bouw en Jannekes aquarellen hangen weer gewoon thuis in de Alblasserwaard. Het homohuwelijk en euthanasie zijn zo goed en zo kwaad als het kan geregeld.

Het experiment ”paars” bleek mogelijk te zijn. Maar alleen met totaal dichtgetimmerde regeerakkoorden en een schijnbaar opgeloste kabinetscrisis. Het is nu tijd voor een logischer kabinet. Paars heeft zichzelf overleefd.

De belangrijkste thema's van de komende tijd zijn investeren in de maatschappij, het milieu en de betaalbaarheid van de AOW en WAO. Deze onderwerpen kunnen het best door een centrumlinks kabinet behandeld worden. Liefst gevormd door PvdA, CDA en GroenLinks.

De ChristenUnie zou daar ook bij kunnen aansluiten. Op sociaal-economisch en milieugebied is ze tegenwoordig een voorbeeld voor de PvdA. Bij ethische thema's zullen ze zich wel moeten neerleggen bij een meerderheid in het kabinet en de Kamer. Anders zou dít experiment wellicht voortijdig kunnen eindigen met een Nacht van Van Dijke.”

Maarten Burggraaf en Bas van 't Wout, respectievelijk voorzitter en vice-voorzitter van de JOVD:
„Niet mee eens. Dat wij tegen een progressief kabinet zijn, behoeft geen betoog. Verder is de JOVD niet a priori tegen een voortzetting van paars. Als het maar bereid is tot het voeren van een echt debat.

Nu het paarse kabinet aan haar zevende regeringsjaar bezig is, ontstaan er speculaties over nieuwe combinaties. PvdA-kamerlid Duijvestein deed onlangs een duit in het zakje door duidelijk te kennen te geven in een volgende periode geen voortzetting van paars te willen. De JOVD was ooit, in de jaren '70, initiator van de eerste gesprekken tussen de paarse partijen en ziet het paarse kabinet dan ook als haar kindje. Toch heeft ook de JOVD haar bedenkingen.

Paars heeft voor liberalen veel betekend op het immateriële vlak. Het homohuwelijk, euthanasie. Tegelijkertijd vindt de JOVD dat het kabinet te veel zaken laat liggen. Het debat over de multiculturele samenleving werd wel gevoerd, maar leidde nog tot weinig concrete daden. De gezondheidszorg is volkomen vastgelopen en een reorganisatie naar een vraaggericht model is meer dan noodzakelijk. Hetzelfde geldt voor Europa: de Nederlandse regering wil geen visie geven op het finaliteitsdebat en laat daarmee een van de belangrijkste ontwikkelingen in deze jaren volledig langs zich heen gaan.

Ook in de sociale zekerheid ontbreekt het aan echte keuzes: het aantal WAO'ers wil maar niet dalen, de armoedeval bestaat nog steeds en over de toekomst van de AOW wordt geen fundamenteel debat gevoerd. Dat laatste lijkt de laatste jaren het kenmerk te worden van paars: Niet een goed debat en goede uitkomsten zijn belangrijk, maar vooral het bijeen houden van de coalitie.”