„Speculant is hebzuchtig en zwak”

De beurs opende gisteren de poorten en loopt tot en met morgen. De organisatie bracht vorig jaar het profiel van de bezoekers in kaart: hoogopgeleide consumenten met een bovenmodaal inkomen in de leeftijd van 25 tot 65 jaar. Het eigenhuisbezit ligt op 70 procent.

Met die woning zijn aardige dingen te doen, vindt drs. W. Kok van de Westland/Utrecht Hypotheekbank. De zogenaamde overwaarde van een huis kan worden gebruikt om te beleggen. „Als iemand bereid is iets meer risico te nemen, levert hem dat in bijna alle gevallen een hoger eindkapitaal op dan wanneer dat geld in de bakstenen blijft zitten”.

Fabelachtig
Sparen is uit de mode, zo leert een rondgang langs de tweehonderd stands. De huidige rente is zo laag, dat het behaalde rendement zo'n beetje teniet wordt gedaan door de inflatie. Beleggen daarentegen mag zich in een meer dan warme belangstelling verheugen. Lekker gemaakt door de –inderdaad– fabelachtige stijgingen van aandelenkoersen stapten Nederlanders de afgelopen jaren massaal naar de beurs.

Financiële dienstverleners springen hier handig op in. 'Gewoon' aandelen kopen, kan nog steeds. Maar veel aanbieders variëren op dit thema. Green Account bijvoorbeeld noemt zich een „groen beleggingsbedrijf”. De inleg (minimaal 10.000 gulden, volledig te financieren) wordt voor het grootste gedeelte geïnvesteerd in teakhoutplantages in Costa Rica en Brazilië.

Green Account-adviseur C. Denneman typeert zijn klanten als mensen die „iets meer dan gemiddeld oog hebben voor het milieu. En dan praat ik niet over geitenwollensokkentypes. Onze beleggers zijn zich bewust van hun rentmeesterschap”. Naast deze nobele doelstellingen is ook het geschatte gemiddeld jaarlijks rendement (zo'n 14 procent) van belang, geeft Denneman toe.

Dominees
Voor de wat avontuurlijker ingestelde belegger bedacht Nederland Effecten het Optie Premieplan. Medewerker B. Gradussen is de eerste om te stellen dat de risico's groter zijn. „Wij raden mensen af opties te schrijven met geld dat nodig is voor het levensonderhoud of de pensioenvoorziening”. Nederland Effecten spreidt de minimale inleg van 20.000 gulden over verschillende waarden, zoals koffie, cacao, zilver, ruwe olie of Amerikaanse staatsobligaties. Wie zoal meedoen aan het Optie Premieplan? „Van multimiljonairs tot dominees”.

Krap bij kas zitten hoeft niet het probleem te zijn, zo blijkt op de beurs. Legio Lease is een van de instellingen die bereid zijn tegen een vast maandelijks bedrag (rente) een aandelenpakket voor de klant te financieren. De rente is over het algemeen fiscaal aftrekbaar. De meningen over deze beleggingsvormen zijn overigens verdeeld. G. R. Jager, hoofd beleggingen bij de Generale Bank Nederland, is er kort over: „Niet doen, je betaalt je scheel aan rente. Er zijn veel aantrekkelijker alternatieven”.

Vakantiewoningen
Over alternatieven gesproken. De Zwitserse onderneming Hapimag doet al meer dan 35 jaar in vakantiewoningen. Koopt iemand een aandeel (de huidige koers is 11.800 gulden), dan kan hij met het dividend (elk jaar 12 woonpunten) gratis op vakantie. De keus is enorm. Hapimag bezit momenteel 4500 woningen in 92 (voornamelijk Europese) landen. De aandeelhouder moet nog wel rekening houden met een jaarlijkse bijdrage van ruim 300 gulden aan het onderhoudsfonds.

Het weekblad Beleggers Belangen heeft op Geldzaken '98 over belangstelling niet te klagen. Op een mini-effectenbeurs kunnen bezoekers naar hartelust handelen met een fictief kapitaal van 1 miljoen gulden. De winnaar krijgt een personal computer.

Op monitoren verschijnt om de zoveel tijd bedrijvennieuws dat van invloed kan zijn op de koersen. Voor de meeste 'handelaren' valt het niet mee om de informatie op de juiste waarde te schatten. „Ik heb het idee dat ik nog veel moet leren”, verzucht er een. „Te vroeg verkocht”, kreunt iemand anders wanneer de koers van het fonds AOT plotseling explodeert. Zijn collega: „Jammer voor jou. Ik heb net een ton verdiend met de AEX”.

Hebzucht en zwakte
NRC-columnist Adriaan Hiele, die op de beurs zijn boek “Beleggen voor Jan en Alleman” signeert, plaatst kanttekeningen bij de geldgekte. „Mensen zien het verschil tussen beleggen en speculeren niet meer. Zodra een aanbieder een rendement van 50 procent voorspiegelt, zijn velen bereid om in te stappen. Dat is pure speculatie. Die mensen lijden aan hebzucht en zwakte”. Hiele houdt het op „vorstelijk beleggen”, wat synoniem staat voor een gezonde nachtrust. „Met bijvoorbeeld 100 gulden per maand kan iemand een prima belegger zijn. En hij hoeft daar nooit wakker van te liggen”.

A. Overwater uit Den Haag 'doet' in aandelen. Het bezoek aan Geldzaken '98 is voor hem een dagje uit. Veel nieuwe beleggingsmogelijkheden is hij niet tegengekomen. „Het is meer van hetzelfde”. Hij is wel gecharmeerd van de softwarepakketten voor het in huis halen van actuele beursinformatie. „Mooi spul, maar ik heb geen 5000 gulden over voor een compleet systeem”.

Het verbaast Overwater een beetje dat steeds meer fondsen uitgaan van gigantische inschrijvingsbedragen. „Een kwart miljoen is niks. Wat moet iemand met een modaal inkomen daar nu mee?”