„De onzekerheid is het meest afmattend”

Woensdagmiddag half vijf, luttele uren nadat 's ochtends de mededeling kwam dat Invensys een bod op Baan heeft uitgebracht. Bij het hoofdkantoor in Barneveld wijst ogenschijnlijk niets op de overname door de Britse softwaregigant.

Een ijscoboer verlaat het terrein via de slagboom, maar hij blijkt geen cornetto's te hebben afgeleverd voor een eerste feestje op de afdelingen. Wel zijn er 's ochtends enkele tv-ploegen geweest om voor de avonduitzendingen hun beeldmateriaal van het kantoor, de oprijlaan en de wapperende vlaggen te verversen.

Spanningen
Via de microfoon bij de inrit laat de receptionist weten geen mededelingen te mogen doen over de overname door Invensys. Ongevraagd schakelt hij door naar de officiële woordvoerder. „Nee, er is niks bijzonders te zien voor de poort”, bevestigt deze. „Buiten is het rustig, binnen ook. Iedereen werkt rustig door. We merken weinig van het nieuws, al is iedereen natuurlijk wel erg betrokken.”

Een medewerker van Baan Company, die niet met name genoemd wil worden, formuleert het iets anders. Zittend in zijn auto laat hij weten „erg opgelucht” te zijn dat er nu een einde „lijkt gekomen aan de martelende onzekerheid die ons bedrijf nogal verlamd heeft. We waren altijd gewend geweest uitdagingen op te pakken, maar de laatste tijd zijn er nauwelijks nieuwe initiatieven geweest. We hebben ons uitsluitend gericht op het afmaken van de zaken waarmee we bezig waren. De drive voor nieuwe dingen was weg; dat gaf een onbehaaglijk gevoel.”

Door de overname zijn de spanningen voor het personeel nog lang niet uit de lucht, is zijn inschatting. „Je kunt niet verwachten dat alles nu opeens klip en klaar is. Veel waarschijnlijker is dat er nu een periode komt met veel veranderingen. Invensys heeft mogelijk nieuwe zienswijzen. Ik kan me indenken dat er binnenkort bijvoorbeeld besluiten worden genomen over het afstoten van activiteiten. Dat gaat altijd met spanningen gepaard. Tegelijk bewonder ik m'n collega's over hun loyale houding met het bedrijf.”

Hoe het Baan-personeel reageert op het bod, kan hij moeilijk inschatten. Zelf vindt hij het aan de lage kant. „Er zit absoluut meer muziek in het aandeel”, vindt de medewerker. „Het is heel zuur dat veel aandeelhouders, onder wie een groot aantal particuliere beleggers, hun aandeel moeten inleveren voor 2,85 euro. Ik ben benieuwd of dat werkelijk de goedkeuring van hen zal krijgen. Dat is nog een behoorlijk risico.”

Kritische vragen
Verkoopleider P. J. Versloot uit Apeldoorn, twaalf jaar werkzaam bij Baan Nederland, hoorde het overnamenieuws in de auto toen hij naar Barneveld reed. Het woord teleurgesteld neemt hij niet in de mond. „Natuurlijk had ik het liefst gehad dat we als bedrijf zelfstandig verder hadden gekund. Bij Baan werken allemaal kleine ondernemertjes die er alles aan hebben gedaan om het bedrijf in de lucht te houden. Dat is jammer genoeg toch niet gelukt.”

Versloot is „dankbaar” dat er eindelijk duidelijkheid is gekomen. „De speculaties van de afgelopen maanden hebben Baan geen goed gedaan. Het concern is kapotgeanalyseerd en kapotgeschreven. Als het bedrijf niet zo beroemd en berucht was, was het allemaal gemakkelijker geweest. Sommige media hadden zelfs al uitgerekend dat we op 13 mei failliet zouden gaan.”

De achterliggende maanden kreeg verkoper Versloot veel kritische vragen van klanten over de situatie bij het softwareconcern. „De eerste keer heb je best een verhaal. De tweede keer ook wel. Maar de derde keer wordt het toch wel vochtig onder je oksels. Dan weet je het niet meer zo precies.”

Baan-cultuur
Verschillende reorganisatiestormen heeft Versloot in zijn Baan-tijdperk inmiddels meegemaakt. De onzekerheid van de afgelopen twee jaar is „erg moeilijk” geweest. „Het raakt je persoonlijk. Als je één keer in de krant leest over een faillissement, dan denk je: 't Zal wel. Maar als het ene na het andere artikel verschijnt, dan wordt het moeilijk. De onzekerheid is het meest afmattend.”

Toch is het goed om de spanning te kunnen relativeren, meent het oud-OR-lid. „Op de dag van het overnamenieuws had ik 's avonds een diaconievergadering. Tot half twaalf. Dan ben je je zorgen om Baan zomaar even helemaal vergeten. Want er is gelukkig meer dan werk. Je probeert je leven toch in Gods handen te geven: Heere, wat wilt U dat ik doe?” Direct laat hij erop volgen: „Dat lukt niet altijd, hoor.”

Veel weet Versloot nog niet over het nieuwe moederbedrijf. „Ik moet m'n best doen de naam goed uit te spreken. Eerlijk gezegd had ik nog nooit van Invensys gehoord. Alles wat ik nu weet, heb ik ook maar uit de krant.” Bang voor aantasting van –de restanten van– de specifieke Baan-cultuur is hij niet direct. „We zijn al enkele jaren in Amerikaanse handen. In die tijd is ook de eigen cultuur behouden gebleven. Ik heb begrepen van Jan Baan dat de nieuwe directie ons een grote mate van zelfstandigheid wil geven. Ik hoop dat het waar is. Problemen voorzie ik niet echt. Bovendien zijn we daar altijd zelf nog bij.”

Faillissement
C. H. van Dijk, voorzitter van de centrale ondernemingsraad van Baan Company, heeft een „redelijk gevoel” bij de overnameplannen van het Britse Invensys. „Een vriendelijke overname is een van de vier scenario's waar we rekening mee hielden en het is inderdaad niet de minste optie van de vier (een faillissement, red.) geworden.”

Van Dijk vindt het nog te vroeg om te juichen. Het Engelse concern is ook voor hem tamelijk onbekend. „De invulling van de voornemens, en dan met name richting personeel, bepaalt onze opstelling. Een kant-en-klaar oordeel heb ik nu nog niet.” Hij acht het een positief teken dat het management van Invensys Baan Company een redelijke mate van zelfstandigheid toedicht. „Aan de Baan-cultuur wordt niet getornd, zo is ons verzekerd.”

Uit reacties van collega's maakt Van Dijk op dat de overname „over het algemeen positief” is ontvangen. „De mensen waren echt hard aan duidelijkheid toe. ICT-personeel is heel goed in staat om één en één bij elkaar op te tellen en daaruit de conclusie te trekken dat we er gevaarlijk voorstonden.”

Ook de continuïteit van Baan Company lijkt gewaarborgd. „Het is geen sterfhuisconstructie. De Baan-producten voegen iets nieuws toe aan het pakket dat de bedrijven die onder de Invensys-vlag opereren, aanbieden.”

Dat topman A. Yurko van Invensys al concrete getallen noemt als het om ontslagen in Nederland gaat (100 tot 200), verbaast de COR-voorzitter een beetje. „Ik wil daar niet op reageren. We zullen ons eerst beraden op het advies dat wij richting directie zullen uitbrengen.”

Voorlichtingsavond
RMU-onderhandelaar Chris Baggerman is op dit moment bezig met het organiseren van een besloten voorlichtingsavond voor Baan-personeelsleden. „Ik probeer dit in samenwerking te doen met de andere vakorganisaties, waarvan het GMV al een toezegging heeft gedaan.” Zowel leden als niet-leden kunnen volgende week woensdagavond in het hervormd centrum Rehoboth in Barneveld tekst en uitleg krijgen over de overnameplannen. Baggerman: „We nodigen een advocaat, een organisatiedeskundige en een analist uit die kunnen ingaan op vragen die er leven.”

De inbreng van vakorganisaties en centrale ondernemingsraad zal vooral afhangen van de definitieve plannen van Invensys. Baggerman: „We hebben met de directie van Baan afgesproken dat zodra er sociale gevolgen zijn voor de werkgelegenheid, wij in beeld komen voor het opstellen van een sociaal plan.” De RMU is vooral blij dat Baan als bedrijf behouden blijft en niet in stukken uit elkaar valt. „Dat is bij het personeel ook goed ontvangen”, aldus Baggerman. „Ik heb van verschillende kanten reacties gehad van werknemers die nu zeggen dat ze willen blijven.”