Digitaal

Nederlandse Internet-adressen gebonden aan strenge regels

Http://www.magdienaam.nl?

Door J. C. Karels
Een pasgeboren kind krijgt zijn naam gratis. Op Internet werkt dit anders. Wil een bedrijf zijn Internet-pagina een naam geven, dan krijgt het met spelregels te maken. In ons land worden die regels toegepast door de Stichting Internet Domeinregistratie Nederland. Regelmatig wijst de stichting aanvragen voor een “domeinnaam” af. Volgende week maken congresgangers zich druk over http://www.magdienaam.nl? Zijn de regels niet te strak?

Internet is wel eens aangeduid als een gebied van totale anarchie, waar niemand de baas is. Dat klopt misschien voor de inhoud van het web, maar zeker niet voor de adressen van de Internet-pagina's. Wie als bedrijf, instituut, school of stichting een naambordje wil plaatsen op een stukje van het Internet, moet een domeinnaam aanvragen.

Zo'n naam bestaat uit twee delen. Het eerste deel is meestal de naam van het bedrijf of de instelling. Na de punt volgt een afkorting van twee of drie letters –de extensie of uitbreiding–, die aangeeft in welke categorie een Internet-pagina thuishoort. Een veelgebruikte extensie is “com”, deze laat weten dat de pagina van een commerciële instelling is. Andere afkortingen zijn “net” voor netwerk (bijvoorbeeld voor Internet-providers), “edu”, voor educatieve instellingen, “org” voor organisaties, “mil” voor militie (leger en politie) en “gov” voor government (regering). Ook landen hebben eigen aanduidingen, zoals “uk” voor United Kingdom en “us” voor United States. Het bedrijf Scooter in de Verenigde Staten zou als domeinnaam kunnen laten registreren scooter.us of scooter.com.

Aardappel.nl
De Stichting Internet Domeinregistratie Nederland beheert de domeinen met de letters “nl”. Internet-pagina's met die extensie bevinden zich op Nederlandse computers. Sinds oktober 1996 bestaat er een reglement voor de registratie van domeinnamen, met criteria waaraan de naam dient te voldoen. Zo zijn de namen van gemeenten en provincies gereserveerd. Verder mag een naam niet in strijd zijn met de openbare orde of goede zeden.

Veruit het grootste struikelblok voor veel bedrijven vormt de bepaling over de algemeenheid van een domeinnaam. De stichting mag namen weigeren die zo algemeen zijn dat ze misverstanden oproepen. Op basis van dit artikel zijn al tientallen namen afgewezen: aardappel.nl, accent.nl, account.nl, advies.nl, winkelcentrum.nl, wol.nl, wonen.nl, zeilen.nl, zorg.nl, bier.nl, baby.nl, ballonnen.nl. De reden ligt voor de hand: Internet-gebruikers die op zoek zijn naar een bedrijf, proberen vaak een willekeurig adres. Bedrijven als Heineken of Prenatal zouden best willen dat iedereen die bier.nl of baby.nl intikt op hun pagina's terechtkomt. Aanvragers die uit het Benelux Merkenregister kunnen aantonen dat ze zo'n naam als merk mogen voeren, vormen een uitzondering.

Uitgespuwd
Afwijzing van domeinnamen kan vervelende discussies tot gevolg hebben. Waarom mogen zeilvaart.nl, hello.nl, wij.nl, zaak.nl, partner.nl, koop.nl en travel.nl wel, en mag nummer.nl niet? Waarom mag fiets.nl wel en auto.nl niet? In beroepsprocedures krijgt de stichting vaak willekeur en subjectiviteit onder de neus gewreven. Diverse personen en bedrijven hebben hun gal over de stichting uitgespuwd.

„Er is een grijs gebied van domeinnamen die als twijfelgevallen worden aangemerkt”, verdedigt juridisch medewerker Dirk Jan Ligtenbelt het werk van de stichting. „Wij kijken naar de 'dekkingsgraad'. Wil een klein restaurantje de domeinnaam restaurant.nl, dan honoreren we zo'n aanvraag niet. De naam is niet dekkend genoeg. Een koepelorganisatie voor horeca heeft daarentegen veel meer kans. Het café dat de naam kortegolf.nl wilde, heeft nul op het rekest gekregen. Het had geen enkele associatie met de kortegolfradio, waar in Nederland veel mensen mee bezig zijn”. Dat de frustraties hoog op kunnen lopen, blijkt uit de discussie over kortegolf tussen de eigenaar van het café en het stichtingsbestuur op het adres www.xs4all.nl/crypt/idnl.htm

Juiste plaats
B. Nederkoorn, voorzitter van de stichting: „Ons doel is dat de domeinnamen zoveel mogelijk op de juiste plaats terechtkomen. Als je lang genoeg iedereen de juiste naam geeft, wordt het op de lange termijn in Nederland duidelijker. Volgende week zal tijdens een congres ons reglement getoetst worden. Op die bijeenkomst willen we proberen de wensen van de Internet-gemeenschap te achterhalen”.

In grote lijnen gaat de discussie tussen voorstanders van liberalisering en voorstanders van een duidelijke regelgeving, aldus Nederkoorn. „Degenen die willen liberaliseren, zeggen: Wat je ook doet, het is altijd inconsistent. De beoordeling gebeurt in heel korte tijd. Iedereen wil snel tegen lage kosten het net op. We kunnen dan niet altijd die uiterste zorgvuldigheid in acht nemen die we wel zouden wensen. Het volledig liberaliseren van de domeinnamen zou deze nadelen wegnemen. Voorstanders daarvan wijzen erop dat je dan veel sneller aanvragen kunt afhandelen. Bovendien zijn ook andere landen, zoals de VS, geliberaliseerd”.

Nederkoorn is daar geen voorstander van. „We hanteren restricties die vergelijkbaar zijn met die in het merkenrecht. Het volledig vrijgeven van domeinnamen leidt tot een wildwestsituatie. In Amerika is het fenomeen ware-housing ontstaan. Mensen claimen en kopen massaal namen, waarmee ze zelf niets te maken hebben en proberen die later voor veel geld te verkopen”. Om niet het slachtoffer van zo'n namenkaper te worden, leggen bedrijven vaak hun naam vast, ook al hebben ze nog geen Internet-pagina.

„Door regelgeving is ware-housing in Nederland veel moeilijker. Strikt genomen kan het hier ook, maar als je een naam vastlegt, moet je een verklaring ondertekenen dat je de juridische gevolgen van een opkoop voor je rekening neemt. Daar blijken mensen toch van terug te schrikken”.