Boeienkoning in de knoop

Clinton en zijn Witte-Huisteam plus topadvocaat David Kendall hebben Kenn Starr sinds het openbaar worden van de Lewinsky-affaire bestreden met alle bruikbare juridische middelen tot en met meerdere pleidooien voor het opperste gerechtshof. In de meeste gevallen heeft de president daarbij in het zand gebeten. Die strategie heeft hem bovendien een extra beschuldiging opgeleverd, namelijk „misbruik maken van zijn presidentiële bevoegdheden” om een gerechtelijk onderzoek te dwarsbomen. Kenneth Starr werd bestreden met het wetboek in de ene hand en de trukendoos van sluwe advocaten in de andere. Maar bij het Huis van Afgevaardigden en de Senaat (samen het Congres) voldoen die wapens niet meer.

Huis en Senaat zullen het rapport van Starr geduldig en zorgvuldig bestuderen, waarbij de afgevaardigden zich bij elke stap realiseren dat zij bezig zijn „met de meest serieuze kwestie waarmee het Congres zich kan bezighouden op oorlogvoering na”. Aldus de leider van de Republikeinse meerderheid in de Senaat, Trent Lott. Eerst wordt er beslist hoe men omgaat met het rapport van Starr. Vervolgens buigt de juridische commissie van het Huis van Afgevaardigden zich over de inhoud daarvan. Meent die commissie dat er voldoende aanwijzingen in het rapport staan om te overwegen de president naar huis te sturen (impeachment) dan wordt dat aan het voltallige Huis voorgelegd.

Krokodillentranen
Wanneer dat de conclusie van de commissie volgt dan wordt de zaak overgeheveld naar de Senaat, waar quasi een 'proces' wordt gevoerd onder leiding van de eerste rechter van het opperste gerechtshof. Dat proces plus de daaraan voorafgaande procedure is niet louter een juridische zaak maar evenzeer ook een proces van politieke afwegingen. Begin november wordt het Huis van Afgevaardigden en eenderde van de Senaat namelijk opnieuw verkozen. Alle afgevaardigden die na de verkiezingen willen terugkeren en die zich in de komende weken met de kwestie-Clinton bezighouden, zullen zich voortdurend afvragen wat de consequenties zijn van hun daden. Kunnen zij zich in deze verkiezingscampagne nog wel vertonen in gezelschap van de aangeslagen president?

Enkele prominente Democratische senatoren hebben Clinton deze week gezegd dat zijn geloofwaardigheid zo ernstig is aangetast door al zijn gelieg en bedrieg „dat hij er rekening mee moet houden dat hij het rapport van Kenn Starr politiek niet overleeft”. Wijlen president Richard Nixon stapte in 1974 op toen hem als gevolg van alle verwikkelingen in de Watergate-affaire werd duidelijk gemaakt dat hij ook de steun van zijn eigen Republikeinse Partij had verloren. Laat Clinton het op een volledige afzettingsprocedure aankomen of kiest hij dezelfde weg? In de afgelopen dagen heeft hij geprobeerd zijn positie te herstellen met talrijke openlijke spijtbetuigingen en beloften dat “het” nooit meer zou gebeuren.

Het is echter zeer twijfelachtig of dat soort optredens nat van de krokodillentranen hem nog kunnen redden als later vandaag Starrs rapport via Internet wereldwijd wordt verspreid. In dat rapport wordt onder meer onomstotelijk aangetoond dat Clinton heeft gelogen over zijn relatie met Monica Lewinsky. In het onderzoek naar de affaire-Paula Jones heeft de president in januari namelijk onder ede verklaard „zich niet meer te kunnen herinneren” ooit met Lewinsky alleen te zijn geweest. Bovendien zei hij dat er zich nooit „opmerkelijke dingen” hadden voorgedaan als hij alleen met Monica was. Maar op 17 augustus gaf hij zowel onder ede tegenover de grand jury en Kenn Starr als later via de televisie tegenover het Amerikaanse publiek toe dat hij een „ongepaste relatie” met Lewinsky heeft onderhouden. Dat lijkt toch sterk op meineed.

Harlekijn
In Starrs rapport staan enkele seksuele ontmoetingen van het tweetal uitvoerig beschreven. Niet dat het Starr erom te doen was een soort pornografische schelmenroman te schrijven. Maar hij wilde aantonen dat Clinton niet alleen heeft gelogen over zijn ontmoetingen met Lewinsky, maar ook over het wel of niet hebben van een seksuele relatie met de voormalige Witte-Huisstagiaire. Daarnaast wordt het stelselmatige liegen van de president als 'patroon' naar voren gebracht in het rapport dat volgens voormalig officier van justitie Cynthia Alksne „verrassingen” kan bevatten waarop Clinton en zijn advocaten niet zijn voorbereid. Volgens een van de samenstellers van het rapport is de inhoud daarvan op sommige punten zo walgelijk, dat in deze verkiezingstijd geen enkele politicus het zich zal durven veroorloven de onsmakelijke buitenechtelijke capriolen van de president –en dan nog wel in eigen huis– goed te keuren. Het is dan ook geen wonder dat veel Democraten zich al openlijk distantiëren van 'hun' president. Cynthia Alksne denkt dat Starr zeer sterke juridische kaarten heeft om tegen Clinton uit te spelen. Politiek analist Jay Severin is ervan overtuigd dat de inhoud van Starrs 36 dozen ook het politieke overleven van Clinton twijfelachtig maken. „En als Clinton de mangel van het Congres wonder boven wonder zou overleven, dan is zijn positie in het Witte Huis gedurende zijn laatste twee jaar daar niet indrukwekkender dan die van een ongeloofwaardige en onbeduidende harlekijn in een poppenkast”, aldus Severin.