Rusland verlengt
ultimatum Grozny
Van onze buitenlandredactie
MOSKOU – Het Russische leger heeft de luchtaanvallen op de Tsjetsjeense hoofdstad Grozny opgeschort. De bedoeling is dat de bevolking van de stad hierdoor de gelegenheid krijgt Grozny te verlaten. Eerder hadden de Russen een ultimatum afgekondigd, dat luidde dat de burgers tot zaterdag de tijd kregen om de stad te verlaten omdat Grozny die dag gebombardeerd zou worden, maar onder internationale pressie heeft Moskou hiervan afgezien. De buitenwijken van Grozny liggen echter nog steeds onder artillerievuur.
De Russische luchtmacht strooide gisteren duizenden pamfletten uit boven de belegerde Tsjetsjeense hoofdstad. De vlugschriften roepen burgers ertoe op Grozny te verlaten en geven informatie over de tijden waarop de zes vluchtcorridors open zijn.
Een kleine week geleden stelde het leger een ”vertrek-of-sterf-ultimatum” aan iedereen die zich nog in de hoofdstad bevond. Het ultimatum zou zaterdag aflopen, maar minister Sjojgoe van Rampenbestrijding zei eerder dat het ultimatum niet bestemd was voor burgers. Hij kondigde de openstelling van speciale vluchtcorridors aan die een aantal uur per dag toegankelijk zijn.
Volgens Russische en Tsjetsjeense cijfers verblijven er nog ongeveer 40.000 mensen in Grozny. De stad werd sinds 23 september onophoudelijk gebombardeerd. De door de rebellen aangestelde burgemeester van Grozny, Letsja Doedajev, zei dat het merendeel van de burgers de stad niet zonder hulp kan verlaten. De inwoners van Grozny leven in ondergrondse bunkers en kelders en zijn mogelijk niet eens op de hoogte van een Russisch ultimatum.
De Russische staatstelevisie ORT meldt dat er in de nacht van zaterdag op zondag zo'n 700 burgers zijn gevlucht via de opengestelde corridors. Volgens het onafhankelijke televisiestation TV Center hebben slechts 180 mensen gebruikgemaakt van de vluchtweg. De bestorming van de stad, waarmee de Russen aanvankelijk gedreigd hadden, lijkt uitgesloten. De Russische zaakwaarnemer in Tsjetsjenië, Nikolai Kosjman, zei dat het leger waarschijnlijk met commando's de stad wil innemen in plaats van via een frontale aanval. Het leger wil zijn soldaten niet blootstellen aan gevechten van man tegen man. De Russische strategie is tot dusver het vernietigen van rebellenbolwerken op afstand met artilleriebeschietingen en bombardementen.
Bij gevechten gisteren heeft het leger volgens de Russische zender NTV de militaire luchthaven van Grozny ingenomen. Het leger meldde dat er paniek is onder de rebellen in Grozny. Zij zouden de stad op allerlei manieren proberen te verlaten om een veilig heenkomen te zoeken in het bergachtige zuiden van de republiek.
In de overige delen van de opstandige republiek is de Russische artillerie doorgegaan met het beschieten van het rebellenbolwerk Sjali (20 kilometer ten zuidoosten van Grozny). Ook zijn er gevechten dicht bij de grens met Dagestan gemeld. Na een militaire campagne van ruim twee maanden heeft het Russische leger het grootste deel van de bevolkte laagvlaktes in Centraal- en Noord-Tsjetsjenië onder zijn controle, met uitzondering van de steden Sjali en Grozny. Het leger gaat zich nu concentreren op het verjagen van de rebellen uit de zuidelijke regio.
Menselijk schild
Volgens de Russische regeringsvertegenwoordiger in Tsjetsjenië, Nikolaj Kosjman, zijn er nog zo'n 40.000 burgers in de stad. Eerdere schattingen waren lager. Kosjman zegt dat deze bewoners van de rebellen de stad niet uit mogen, omdat ze als menselijk schild worden gebruikt. Hij verklaarde dat Rusland geen aanval zal ondernemen op burgers die als schild worden gebruikt.
De weinige mensen die Grozny hebben verlaten ontkennen dat de rebellen inwoners als schild gebruiken. Een 43-jarige burger die gisteren bij de grens met Ingoesjië aankwam, zei al dagen geen rebellen meer in Grozny te hebben gezien. Deze man zei ook dat de vluchtelingen niets hebben aan de door de Russen ingestelde corridors, omdat „je nooit weet of je geraakt zult worden door het artillerievuur.”
De Russische legerwoordvoerder Gennadi Aljochin zei gisteren dat de Tsjetsjeense rebellen gebruikmaken van de tijdelijke luwte door versterkingen op strategische heuvels in de buitenwijken van Grozny te bouwen. Ook zouden ze mijnen in de straten van de stad leggen en machinegeweren op de daken opstellen. Zo bereiden ze zich voor om een mogelijke Russische aanval af te weren. Maar ook zei Aljochin dat er rebellen gesignaleerd zijn die de stad ontvluchten. Ze gaan naar bergachtige gebieden in het zuiden van Tsjetsjenië, waar de Russische militairen nog geen voet aan de grond hebben. Wel is het Russische leger inmiddels onderweg naar de bergen.
