Buitenland 10 december 1999

Onvrede binnen coalitie en parlement over politieke coup

Een soloactie van Wijdenbosch

Van onze correspondent
PARAMARIBO – Het wordt steeds duidelijker dat de Surinaamse president Jules Wijdenbosch een politieke coup heeft gepleegd. Het ontslag van al zijn ministers en de daaropvolgende benoeming van acht (oud-)bewindslieden die samen de vijftien departementen gaan leiden, blijkt een soloactie van het staatshoofd te zijn geweest. Het parlement en zelfs de coalitiepartners zijn door Wijdenbosch niet geraadpleegd.

De meest opmerkelijke benoeming in het vernieuwde kabinet is die van Errol Alibux, die behalve het departement van Natuurlijke Hulpbronnen, dat hij al leidde, het door schandalen geteisterde ministerie van Financiën onder zijn hoede krijgt. Alibux, die evenals Wijdenbosch in ongenade is gevallen bij Desi Bouterse, voorzitter van hun eigen Nationale Democratische Partij (NDP), was tijdens de militaire dictatuur in de jaren tachtig vice-premier en heeft in Suriname niet bepaald de reputatie oprecht te zijn. Minister Errol Snijders van Buitenlandse Zaken combineert dat departement sinds gisteren met Defensie. Soewarto Moestadja is de enige minister die drie ministeries gaat leiden.

Verdwenen is de eerder deze week wegens corruptie in opspraak gekomen minister van Financiën, Tjan Gobardhan, wat de indirecte aanleiding was voor de plotselinge kabinetswijziging. Voor de bewindslieden Karam Ramsundersingh (Onderwijs en Volksontwikkeling), Paul Shak Sjie (Justitie en Politie) en Waldy Nain (Planning en Ontwikkelingssamenwerking) is gisteren eveneens een einde gekomen aan het ministerschap. De vorige week in verband met een seksschandaal op non-actief gezette Ramon Dwarka Panday (Defensie) is ook definitief werkloos geworden.

Wijdenbosch zegt dat een groot team niet altijd een goed team hoeft te zijn. „Ik ben ervan overtuigd dat de nieuwe regeerploeg dynamiek aan de dag zal leggen tot de verkiezingen van 25 mei. Ik ga zelfverzekerd door en voel mij gesterkt door het team”, aldus de president, die ontkende dat er sprake is van een crisisteam.

Begroting
Het Surinaamse parlement is gisteren pas officieel door Wijdenbosch op de hoogte gesteld van de wijzigingen in zijn kabinet. Hij liet gistermorgen zonder bericht verstek gaan bij de begrotingsbehandeling, wat nog eens voor extra onvrede zorgde.

Parlementsvoorzitter Marijke Djwalapersad weigerde daarom gisteren op aandringen van de oppositie de begroting voor 1999 te behandelen. „Een fatsoenlijke regering in een goede parlementaire en democratische rechtsstaat had het parlement op de hoogte gesteld van zulke ingrijpende kabinetswijzigingen”, bekritiseerde Fred Derby van de Surinaamse Partij van de Arbeid (SPA) de handelwijze van Wijdenbosch. Volgens hem zijn ministers die een paar uur van tevoren een ministerie hebben gekregen en daarover de verantwoordelijkheid dragen, niet in staat om aan de begrotingsbehandeling deel te nemen.

De begrotingsbehandeling, die vrijwel altijd pas aan het einde van het jaar in het parlement ter sprake komt, is nu uitgesteld tot volgende week. Als het parlement er dan nog niet uitkomt, belandt Wijdenbosch in een lastige situatie. Immers, de Surinaamse wetgeving biedt de president niet de ruimte om het land te regeren indien de begroting van het voorafgaande jaar niet is goedgekeurd. Zelfs zijn partijgenoot Jenny Geerlings-Simons vreest dat het parlement hierdoor de president een vrijbrief geeft om over te gaan tot illegaal bestuur.

Wijdenbosch kwam het parlementsgebouw binnen vijf minuten nadat de vergadering voortijdig was beëindigd. Hij toonde zich uitermate verbolgen over het feit dat het parlement niet op hem had gewacht. Hesdey Watson, fractieleider van de NDP, sprak van een moedwillige actie van Djwalapersad, die hij verweet niet objectief en onafhankelijk te zijn.

Tijdens een persconferentie van de coalitie kwam aan het licht dat de spanningen door het ontslag van de ministers verder zijn opgelopen. Alle coalitieleden lieten het tijdens die ontmoeting met journalisten afweten, omdat hun partijen niet door Wijdenbosch zijn geïnformeerd. Zelfs NDP-voorzitter Bouterse zegt verrast te zijn door de actie van zijn partijgenoot. De komende dagen zullen de andere coalitiepartners zich beraden of zij Wijdenbosch nog wel in het parlement zullen blijven steunen.

De NDP-ministers hebben sinds de kabinetswijziging de zeggenschap over acht ministeries, de uiteengevallen Javaanse KTPI beheert zes departementen. De Basispartij voor Vernieuwing en Democratie (BVD), tot voor kort de belangrijkste coalitiepartner, heeft een flinke deuk opgelopen en zag het aantal ministeries gehalveerd worden tot twee.

DERBY