Klima: Oostenrijk geen
land van neonazi's alleen

„Ik moet beslist stelling nemen tegen de neiging om Oostenrijk op één hoop te gooien met landen die een extreem rechts beleid voorstaan”, zei Klima.

Bij de verkiezingen van 3 oktober behaalde Klima's sociaal-democratische SPÖ 65 van de 183 parlementszetels, te weinig om alleen regeringsmacht op te eisen. De voor de hand liggende coalitie zou een voortzetting van het dertien jaar oude verbond zijn met de Oostenrijkse Volkspartij (ÖVP) van vice-kanselier Wolfgang Schüssel, maar die besloot dinsdag op grond van de verkiezingsuitslag –zij werd derde na de Vrijheidspartij (FPÖ) van Jörg Haider– in de oppositie te gaan.

Voor Klima blijft er niet veel anders over dan te proberen de ÖVP van gedachten te doen veranderen, al opperden demissionair minister van Financiën Rudolf Edlinger en andere vooraanstaande SPÖ'ers gisteren de mogelijkheid van een minderheidskabinet. Edlinger zei het ook niet uitgesloten te achten dat er een SPÖ-regering komt, aangevuld met „figuren van buitenaf die erkenning genieten in het parlement.” Samenwerking met de partij van Haider is door de sociaal-democraten nadrukkelijk van de hand gewezen. Naar verwachting zal president Thomas Klestil Klima vandaag als formateur aanwijzen.

Solide democratie
„Oostenrijk is zeker geen land dat door de verkiezingen naar de rechterzijde is gedreven, noch is het een land van neonazi's”, verklaarde Klima. „Oostenrijk is een zeer solide democratie die als betrouwbare partner een algemeen gerespecteerde positie in de internationale statengemeenschap bekleedt.”

Klima benadrukte dat Oostenrijk de principes van westerse democratie, mensenrechten en tolerantie onderschrijft, maar verdedigde ook de 1,2 miljoen Oostenrijkers die voor Haiders partij stemden. „Zij zijn in overgrote meerderheid geen mensen die zich aan de uiterste rechterzijde opstellen, noch hebben zij heimwee naar het nazi-verleden”, zei Klima. „Dit zijn mensen die hun ontevredenheid hebben geuit door op de sterkste oppositiepartij te stemmen.”

De kanselier voerde aan dat kiezers niet op de FPÖ hadden gestemd om Haider, maar ondanks Haider. Uit onderzoeken is gebleken dat veel jonge mannen uit de arbeidersklasse zich van de SPÖ hebben afgekeerd ten gunste van de FPÖ, omdat zij bang zijn hun baan te verliezen aan immigranten uit de vroegere communistische landen. Klima erkende dat zijn partij bepaalde fouten had begaan en dat de kiezers geen nieuwe verkiezingen willen.

Klestil zei maandag op een conferentie van vakbondsleiders dat de politieke leiders hun eigenbelang ondergeschikt moeten maken aan het landsbelang. Schüssel zei na afloop van een onderhoud met Klestil dat de president geen pogingen had ondernomen hem van gedachten te laten veranderen over zijn keuze voor de oppositie. Schüssel ontkende verder dat zijn partij alleen maar tijd wil rekken om haar onderhandelingspositie te versterken. Velen in en buiten de partij hebben erop gewezen dat de ÖVP maar 415 stemmen minder kreeg dan de FPÖ, en dat zo'n gering verschil argumenten genoeg geeft om terug te komen op het voor de verkiezingen ingenomen standpunt dat de partij in de oppositie zou gaan als zij op de derde plaats zou komen.

Haider zei gisteren tegenover de Franse krant ”Les Echos” dat zijn partij recht heeft op een poging tot kabinetsformatie als Klima niet in zijn missie slaagt. Als Klima faalt, „zou het natuurlijk zijn dat hij (Klestil) mij een mandaat geeft: wij zijn de tweede partij in Oostenrijk.” Israël heeft gedreigd de betrekkingen met Oostenrijk te verbreken als Haider in de regering komt.