EU stippelt strategie
tegen Milosevic uit

SAARISELKÄ – De ministers van Buitenlandse Zaken van de Europese Unie hebben zaterdag afspraken gemaakt over een strategie om de regering van de Joegoslavische president Slobodan Milosevic te isoleren en de democratische krachten in het land aan te moedigen.

De Duitse minister van Buitenlandse Zaken, Joschka Fischer, zei tegen journalisten dat een dialoog tussen regering en oppositie onmogelijk is, „zolang er nog moordenaars aan de macht zijn in Belgrado.” De EU-ministers vergaderden zaterdag en gisteren in het Finse skioord Saariselkä. De Finse minister Tarja Halonen hield haar collega's voor dat de EU niet de leiders van de oppositie moet steunen, „maar de democratische waarden die zij vertegenwoordigen.”

De EU-ministers schaarden zich achter een aan het begin van de vergadering door Halonen uitgedeelde discussienota, waarin wordt gesteld dat verkiezingen in Joegoslavië pas zin hebben als de garantie bestaat dat ze vrij en eerlijk zullen verlopen. „Verkiezingen in de huidige, onbevredigende omstandigheden zullen niet per definitie iets veranderen”, staat in de nota, waarin ook wordt gewaarschuwd tegen het sterker wordende onafhankelijkheidsstreven van Montenegro.

„We moeten duidelijk blijven benadrukken dat de Unie niet achter snelle stappen op weg naar onafhankelijkheid staat, maar een opbouwende dialoog tussen Joegoslavië en Montenegro onze volledige steun geven”, aldus Halonen in de nota.

De EU-ministers spraken ook af in de nabije toekomst ontmoetingen te beleggen met leiders van de oppositie in Servië, Kosovo en Montenegro. Vandaag bezoekt Halonen Kosovo, waar ze leiders van het Kosova Bevrijdingsleger (UCK) naar verwachting zal aanspreken op het feit dat de rebellen hun wapens nog niet hebben ingeleverd en gewelddaden blijven plegen.

Aardgas
Voorafgaand aan de vergadering hief de EU het olie-embargo tegen Montenegro en het verbod op passagiersvluchten tussen EU-landen en Montenegro op. De sancties tegen Servië bleven gehandhaafd. Het Nederlands-Grieks initiatief Servische democratische gemeenten te helpen lijkt hiermee te sneuvelen. Het idee was de gemeenten aan brandstof te helpen en ze daarmee uit te zonderen van de olieboycot. Maar de andere EU-landen vrezen dat de olie in handen valt van aanhangers van Milosevic.

Minister Van Aartsen van Buitenlandse Zaken en zijn Griekse collega Papandreou wilden Servische democratische krachten steunen. De EU-collega's omarmden het plan (”energie voor democratie”) in juli, maar het blijkt nauwelijks uitvoerbaar.

Vanuit Belgrado berichtten Joegoslavische staatsmedia dat Servië met Rusland een overeenkomst heeft gesloten voor de levering van aardgas. De Servische premier Mirko Marjanovic zei na afloop van verscheidene dagen van besprekingen in Moskou dat Servië „een stabiele winter” tegemoet kan gaan dankzij het contract. Marjanovic voerde in Moskou overleg met topmanagers van het Russische gasbedrijf Gazprom en de Russische vice-premier Nikolaj Aksjonenko.

Het Joegoslavische persbureau Tanjug meldde dat het akkoord voorziet in wijzigingen in de aflossing van de Joegoslavische schulden aan Rusland tot het jaar 2004 en een garantie voor gastransporten door Hongarije. De Russische regering moet het contract nog wel goedkeuren.