Montenegro wil andere
verhouding met Servië

PODGORICA – De prowesterse regering van Montenegro wil de positie van haar land ten opzichte van Servië, waarmee het nu de federatie Joegoslavië vormt, radicaal wijzigen. Dat heeft premier Filip Vujanovic gisteren verklaard.

Volgens een vijftien pagina's tellend plan waarover de coalitiepartners het gisteren eens werden, moeten Montenegro en Servië een gemenebest gaan vormen. In het huidige Joegoslavië wordt Montenegro gedomineerd door het veel grotere Servië. Het land zou in de nieuwe opzet veel meer zeggenschap moeten krijgen, evenals een eigen munt en eigen ministeries van Defensie en Buitenlandse Zaken.

De Montenegrijnse regering heeft ook een nieuwe naam voor Joegoslavië voorgesteld: het Gemenebest van de Staten van Montenegro en Servië.

Het plan werd na een vergadering van vier uur goedgekeurd. Voordat het aan Belgrado wordt voorgelegd, moet het Montenegrijnse parlement het nog goedkeuren. Van Belgrado wordt verwacht dat het binnen zes weken reageert, zeiden regeringsfunctionarissen in Podgorica.

Als Belgrado niet ingaat op de eis van Montenegro voor grotere zeggenschap, wil de Montenegrijnse regering een referendum houden over onafhankelijkheid.

Het voorstel vormt een directe bedreiging voor het gezag van de Joegoslavische president Slobodan Milosevic. Het is niet waarschijnlijk dat die het zal aanvaarden, te meer daar zijn functie van staatshoofd van Joegoslavië met de feitelijke afschaffing van Joegoslavië overbodig zou worden.

Militair ingrijpen
De Servische ultranationalist Vojislav Seselj, een bondgenoot van Milosevic, noemde het Montenegrijnse voorstel „onzin” en hij zei dat het Joegoslavische leger zou ingrijpen als Montenegro zich probeert af te scheiden „net zoals het Amerikaanse leger zou doen als Californië de VS zou willen verlaten.”

Milosevic stuurde tijdens de in juni beëindigde Kosovo-oorlog federale troepen naar Montenegro om de republiek onder druk te zetten. De Joegoslavische autoriteiten dreigden indertijd verkapt met militair ingrijpen als Montenegro zich niet naar de wensen van het federale bestuur zou schikken. De Montenegrijnse president Milo Djukanovic nam tijdens de Kosovo-crisis afstand van het beleid dat Milosevic tegenover de opstandige Servische provincie voerde.

De Amerikaanse regering zei gisteren dat zij de Montenegrijnse regering steunt. Woordvoerder James Rubin van het ministerie van Buitenlandse Zaken verklaarde dat de leiding in Podgorica er „een weloverwogen en rationele benadering” op nahoudt. Wel zei Rubin dat Washington vindt dat Montenegro binnen de Joegoslavische federatie moet blijven.