Montenegro dreigt
met onafhankelijkheid

Vertegenwoordigers van Servië en Montenegro begonnen gisteren in Belgrado aan cruciale besprekingen over een Montenegrijns voorstel om het samenwerkingsverband tussen de laatste twee Joegoslavische republieken aanzienlijk losser te maken.

„We zijn hier gekomen om de pols te voelen van de Servische partijen”, zei het hoofd van de Montenegrijnse delegatie, Zeljko Sturanovic, aan het begin van de tweedaagse bijeenkomst in het federale parlementsgebouw. Verwacht wordt dat nog een tweede ronde van besprekingen in Montenegro zal volgen.

De drie partners in de Montenegrijnse regeringscoalitie zijn het niet eens geworden over de concrete punten van hun voorstel. Twee van de drie willen een summiere vorm van samenwerking met Servië die feitelijk neerkomt op onafhankelijkheid van Montenegro. Het hoofd van het Montenegrijnse hooggerechtshof, Blagota Mitric, pleitte in dat verband voor een „confederatie” tussen onafhankelijke staten. De derde partij ziet meer in autonomie binnen een lossere Joegoslavische unie.

President Milo Djukanovic van Montenegro sprak voor de Bosnisch-Servische televisie de hoop uit dat Servië het Montenegrijnse voorstel serieus zal nemen. Gebeurt dat niet, dan „zal Montenegro zelf wel bekijken hoe het zijn leven wil inrichten (...) aan de vooravond van de 21e eeuw”, waarschuwde hij.

Burgeroorlog
Het is onwaarschijnlijk dat Milosevic zal instemmen met veranderingen die zijn macht zouden aantasten. Miodrag Vukovic, een naaste medewerker van Djukanovic, voorzag dan ook dat het Montenegrijnse voorstel zou worden verworpen, vooral omdat het op termijn de afzetting van Milosevic zou teweegbrengen. Milosevic heeft niet toegestaan dat afgevaardigden van Montenegro die bij de laatste verkiezingen zijn gekozen, hun zetels in het federale parlement innemen, uit angst dat zij samen met de Servische oppositie voor zijn afzetting zouden stemmen. De zetels worden nog steeds bezet door de oude, aan Milosevic getrouwe afgevaardigden, maar als het nieuwe voorstel van Montenegro wordt aanvaard, zouden zij moeten plaatsmaken.

Verwerping betekent echter dat Montenegro een referendum over onafhankelijkheid gaat houden, zei Vukovic. Hij zei er geen twijfel over te hebben dat de Montenegrijnen zouden kiezen voor afscheiding van „het Joegoslavië van Milosevic.” Hij waarschuwde dat afscheiding zou kunnen leiden tot een burgeroorlog in Montenegro. De spanningen tussen de 15.000 Montenegrijnse politieagenten en 25.000 Joegoslavische militairen in de kleine republiek zijn tijdens de NAVO-aanvallen op Joegoslavië al flink opgelopen.