Buitenland18 juni 1999

Macht Milosevic brokkelt
steeds verder af

WENEN – De Joegoslavische president Milosevic wordt steeds wanhopiger over zijn kansen de macht te behouden. Zijn voornaamste bondgenoten hebben hem verlaten en de Servisch-Orthodoxe Kerk, die hem jarenlang steunde, heeft om zijn aftreden gevraagd.

Milosevic is deze week voor het eerst sinds oktober vorig jaar in het openbaar opgetreden en heeft daarbij de oorlogsmoede bevolking beloofd het land weer op te bouwen. Door zijn zeggenschap over de politie en de staatsmedia lijkt het erop alsof Milosevic stevig in het zadel zit en zijn machtshonger is zo groot dat hij niet zal aarzelen geweld te gebruiken tegen tegenstanders die van hem af willen.

Toch zijn er ernstige barsten in zijn imperium gekomen. Het leger mort na de zware slagen die het door de NAVO-actie heeft moeten incasseren. Duizenden soldaten zijn gesneuveld, tientallen kazernes en vliegvelden liggen in puin en de betaling blijft even slecht als altijd. De afgelopen week heeft Milosevic daarom ineens tientallen officieren bevorderd en vele medailles uitgereikt.

Milosevic heeft nog steeds grote aanhang onder de rurale, slecht geschoolde Serviërs, op wier steun zijn autocratische heerschappij sterkt leunt. Maar die steun is ondergraven door de NAVO-bombardementen en de exodus van tienduizenden Serviërs uit Kosovo, dat door veel Serviërs als hun uit de Middeleeuwen stammende bakermat wordt beschouwd.

De invloedrijke Servisch-Orthodoxe kerk eiste dinsdag dat Milosevic en zijn regering opstappen en vervangen worden door een bestuur dat „in binnen- en buitenland acceptabel is.” Alhoewel de kerk Milosevic eerder heeft bekritiseerd, heeft zij nog nooit om zijn aftreden gevraagd en zelfs stilzwijgende steun gegeven aan de Servische oorlogen in Kroatië en Bosnië. Belgrado heeft gisteren bijzonder scherp gereageerd op de oproep van de leiding van de Servisch-Orthodoxe kerk. „De Bisschoppenconferentie wil in gelijke tred marcheren met Clinton en Blair, wil hetzelfde wat de NAVO-misdadigers willen, zou graag een knecht van de politieke vazallen zijn en de wettelijk door het volk verkozen macht vervangen”, zo schreef de regimegetrouwe krant Borba. „Daarmee gaat de kerkleiding in tegen de traditie van de kerk, die steeds aan de zijde stond van het volk.”

Intussen heeft patriarch Pavlevan de Servisch-Orthodoxe Kerk gisteren verscheidene Servische dorpen in de buurt van de Kosovaarse hoofdstad Pristina bezocht, teneinde een halt toe te roepen aan de exodus van de Servische bevolking. Pavle sprak gisteren met Michael Jackson, de Britse commandant van KFOR. De patriarch zei binnenkort zijn intrek te zullen nemen in Pec en daar te zullen blijven „met allen die in geest mijn kinderen zijn en met allen die daar wonen en welgezind zijn.”