Buitenland18 juni 1999

Zo'n 10.000 doden bij tientallen moordpartijen

KFOR verbijsterd over
gruwelen in Kosovo

Van onze buitenlandredactie
LONDEN – Nu het Joegoslavische leger de aftocht blaast en Kosovo stukje bij beetje bloot komt te liggen, blijkt hoezeer de Serviërs hebben huisgehouden in de provincie. Bij meer dan honderd moordpartijen in Kosovo zijn in de afgelopen weken ongeveer 10.000 mensen om het leven gekomen. Dat schatten Britse regeringsfunctionarissen op basis van wat Albanese vluchtelingen uit de Servische provincie hebben verteld.

Een ambtenaar van het ministerie van Buitenlandse Zaken in Londen sluit niet uit dat er nog veel mensen het slachtoffer van Servische acties geworden zijn. Volgens hem zijn sommige verhalen bijna onvoorstelbaar. „Het is bijna niet te geloven dat medemensen schuldig kunnen zijn aan het neermaaien van kinderen, de systematische verkrachting van jonge vrouwen en meisjes, het graven van massagraven en het verbranden van lijken om bewijsmateriaal te vernietigen”, aldus de ambtenaar.

Onderzoekers van het Joegoslavië-tribunaal in Den Haag zijn bezig na te gaan wat zich heeft afgespeeld in het hoofdkantoor van politie in Pristina, dat nu in handen is van Britse paratroepers van KFOR. Het lijkt te zijn gebruikt voor foltering. De Britse staatssecretaris van Buitenlandse Zaken Geoff Hoon heeft dat gisteren gezegd. Vandaag vertrok het eerste forensische team naar Kosovo.

De Britse troepen hebben in het politiebureau in Pristina werktuigen aangetroffen als messen, rubberen en houten wapenstokken, honkbalknuppels „met Servische slogans” en een kist met boksbeugels. Ook stuitten ze op harde pornografie en drugs, „waarschijnlijk gebruikt om slachtoffers te kalmeren”, aldus Hoon. Journalisten meldden dat in een van de vertrekken een doos condooms stond, vermoedelijk om te gebruiken bij verkrachtingen.

Kwestie van routine
Het meest gruwelijke van de vondst was volgens Hoon dat het gebouw geen speciaal martelcentrum lijkt te zijn geweest, maar een gewoon politiebureau. „Met andere woorden: de barbaarse handelingen die in dit gebouw zijn uitgevoerd waren waarschijnlijk bijna een kwestie van routine. We kunnen meer van dit soort ontdekkingen verwachten”, aldus Hoon. Buiten het politiebureau leidde een spoor van verkoold papier naar een vuilverbrander. Vermoedelijk hebben de Serviërs sporen van hun gruweldaden willen uitwissen.

Ook Franse KFOR-militairen in Noord-Kosovo hebben geschokt gereageerd op de gruwelen en verwoestingen die zij aantroffen. „Het was bizar,” vertelde een militair. „De straten waren volkomen verlaten.”

Twaalfhonderd Franse militairen kwamen gisteren aan bij de stad Mitrovica. Zij hadden zich gehaast wegens geruchten over oplopende spanning in de regio. De soldaten troffen Mitrovica echter uitgestorven aan: „Deze stad is aan stukken gesneden,” zei een verbijsterde officier. „De buitenwijken in het zuiden bestaan niet meer. Volgens de officier gaan de verwoestingen in Kosovo nog verder dan wat hij op eerdere missies in Bosnië en Somalië heeft gezien.

Onder controle
Ondanks de schok bij aankomst zeggen de Fransen de situatie redelijk onder controle te hebben. „We doen eerst alles om ervoor te zorgen dat de Joegoslavische troepen kunnen vertrekken zonder te worden aangevallen. Daarna gaan we het UCK ontwapenen”, aldus een woordvoerder. Veel etnische Serviërs willen hier niet op wachten: zij hebben Mitrovica massaal verlaten.

De Russische gezant voor Joegoslavië, Viktor Tsjernomyrdin, zei gisteren tegen de pers dat de bombardementen van de NAVO aan 3000 mensen, onder wie 642 militairen, het leven hebben gekost. Ongeveer 5000 anderen zouden gewond zijn geraakt. De NAVO sprak op 3 juni van meer dan 10.000 doden en gewonden sinds de bombardementen op 24 maart begonnen. De westerse alliantie heeft 12.000 luchtaanvallen uitgevoerd, 10.000 bommen afgeworpen en 3000 raketten gelanceerd.