Joegoslavië-tribunaal
aan de slag in Kosovo

DEN HAAG – Onderzoekers van het Joegoslavië-tribunaal zijn al bij massagraven in Kosovo geweest, maar het forensisch werk –het veiligstellen van het bewijsmateriaal– moet nog beginnen. Dit heeft de plaatsvervangend hoofdaanklager van het VN-hof, Graham Blewitt, gisteren laten weten.

Voordat de onderzoekers aan de slag kunnen, moeten de vindplaatsen worden beveiligd; mijnen moeten worden geruimd. Ook moet er worden gezorgd voor onderdak en voedsel voor de onderzoekers. Als de nodige randvoorwaarden zijn gecreëerd, kunnen de onderzoekers op korte termijn –binnen 24 of 48 uur– aan de slag, aldus de Australiër. Ook Nederland heeft een ploeg forensisch deskundigen ter beschikking gesteld. Volgens Buitenlandse Zaken gaat het om vijf technische en tactische rechercheurs van verschillende politiekorpsen. Deze forensisch deskundigen zijn onder meer gespecialiseerd in het analyseren van verwondingen.

De Russische bezetting van het vliegveld van Pristina vormde een obstakel voor het Joegoslavië-tribunaal om de onderzoekers van oorlogsmisdaden naar Kosovo te sturen. De onderzoekers zouden samenwerken met een hoofdkwartier van de vredesmacht KFOR op het vliegveld, maar het was vandaag nog steeds onduidelijk waar dat hoofdkwartier zou worden gevestigd.

Twaalf plaatsen
Uiteindelijk zullen zich volgens de planning van het tribunaal zo'n tweehonderd tot maximaal driehonderd deskundigen op zeker twaalf plaatsen bezighouden met het zoeken naar bewijsmateriaal voor massamoorden. De prioriteit is voor de winter al het vergankelijke materiaal aan de oppervlakte veilig te stellen.

Blewitt toonde zich tevreden met de hulp die KFOR biedt binnen haar eigen mogelijkheden (de door de NAVO geleide vredesmacht is zelf nog in de opbouwfase), ook al maakt hij zich zorgen over de gebrekkige bewaking van de tot nu toe gevonden massagraven: journalisten kunnen bewijsmateriaal onbruikbaar maken.

Het onderzoek van het tribunaal zal ook worden bemoeilijkt door de massale terugtocht van vluchtelingen naar Kosovo en de toestroom van journalisten. Door hun aanwezigheid bestaat een verhoogde kans dat bewijzen verloren gaan, onder meer omdat de Serviërs kunnen beweren dat er met bewijsmateriaal is geknoeid.

Blewitt denkt niet dat het tribunaal met zijn beperkte capaciteit alle schuldigen aan gruweldaden in Kosovo kan berechten. Hij ziet hier een taak weggelegd voor een toekomstig democratisch Joegoslavië, dat terugkeert in de internationale gemeenschap.

Tot dusver zijn meer dan negentig graven met de stoffelijke resten van diverse personen gesignaleerd in Kosovo. Een woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Defensie (het Pentagon) heeft dit gisteren in Washington gezegd. De negentig graven waren voor een groot deel al gesignaleerd voordat KFOR Kosovo binnentrok. De woordvoerder kon geen nadere details geven.