Russen dwingen
eigen zone af
in Kosovo

WASHINGTON – Terwijl tienduizenden NAVO-militairen gisteren Kosovo binnentrokken, hebben de Russen een eigen rol afgedwongen in de Servische provincie. Na de snelle inname van de luchthaven van Pristina, waarbij de NAVO zaterdag de pas werd afgesneden, bezegelde Moskou deze actie gisteren met de concessie van Washington dat Rusland controle krijgt over een „zone” in Kosovo.

Van een eigen „sector” voor de Russen in Kosovo kan echter geen sprake zijn. Dat zou de de deling van Kosovo bevorderen, zei de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken Albright. De NAVO heeft Kosovo onderverdeeld in vijf sectoren, onder de verantwoordelijkheid van Italiaanse, Britse, Amerikaanse, Franse en Duitse NAVO-troepen.

Moskou wil ook een sector beheren, maar weigert onder NAVO-commando te opereren. Het maakt aanspraak op grotere invloed in Kosovo, omdat het een belangrijke bijdrage heeft geleverd aan de beëindiging van de bombardementen.

De alliantie verzet zich daartegen, omdat de Kosovaren de Russen beschouwen als bondgenoten van de Serviërs. Bovendien willen de Russen het noordelijke deel van Kosovo, waar veel Servische Kosovaren wonen. De NAVO vreest dat dit kan leiden tot afscheiding van dit deel van de provincie.

De Russische president Jeltsin en zijn Amerikaanse ambtgenoot Clinton voerden gisteren een uur lang telefonisch overleg. Maar behalve dat het Witte Huis dit „constructief” noemde, werd daarover niets bekendgemaakt. De twee leiders praten vandaag opnieuw met elkaar en mogelijk weer tijdens de bijeenkomst van de leiders van de G-8 in Keulen, later deze week.

De Amerikaanse gezant Talbott zei dat een oplossing voor de rol van de Russen in de internationale vredesmacht KFOR in het verschiet ligt. Moskou heeft toegezegd niet méér militairen naar Kosovo te sturen voordat er met de NAVO een akkoord is bereikt, zei hij na overleg met de Russische minister van Buitenlandse Zaken, Ivanov.

De NAVO, die nu moet afzien van het plan haar hoofdkwartier op het vliegveld te vestigen, benadrukte dat de Russische actie niet overtrokken moet worden en sprak tegen dat zich schermutselingen hadden voorgedaan tussen Russische en NAVO-militairen.

De onverwachte actie van Moskou riep wel reacties op in de NAVO-lidstaten. Den Haag vreest dat een aparte Russische zone in Kosovo vluchtelingen ervan weerhoudt terug te keren. Minister De Grave van Defensie zei verrast te zijn over het gebrek aan afstemming tussen Moskou en de NAVO. Maar het gaat slechts over 200 man, voegde hij eraan toe. „Dat is niet structureel te zien.”

Hulp op het spel
Zijn Britse collega Robertson waarschuwde de Russen dat zij met eigenmachtig optreden in Kosovo de bereidheid van het Westen om financieel te helpen op het spel zetten.

Gisteravond waren 14.000 NAVO-soldaten Kosovo binnengetrokken. In totaal zal KFOR in de provincie 50.000 man tellen, die onder meer moeten zorgen voor de veilige terugkeer van de vluchtelingen. De NAVO riep gisteren echter op nog enkele weken te wachten totdat Kosovo veilig is. Naar schatting zijn er ongeveer 1,3 miljoen vluchtelingen en ontheemden.

De intocht van de NAVO-troepen ging gisteren gepaard met bloedige incidenten.

Verder zou het Kosova Bevrijdingsleger UCK bij de stad Orahovac vluchtende Servische burgers hebben beschoten. Duizenden etnische Serviërs verlieten Kosovo in het voetspoor van het Joegoslavische leger en Servische eenheden, uit angst voor de terugkeer van gewapende etnische Albanezen en van het UCK.