Buitenland5 juni 1999

Servische terugtrekking aan de orde

NAVO-generaals in
gesprek met Belgrado

Van onze buitenlandredactie
BRUSSEL – Militaire afgevaardigden van de NAVO en Rusland ontmoeten vanochtend aan de Joegoslavisch-Macedonische grens Servische officieren van de generale staf om de aftocht uit Kosovo te bespreken. Zodra er een begin is gemaakt aan de terugtrekking kunnen volgens verscheidene westerse leiders de bombardementen worden gestaakt.

De NAVO-delegatie onder leiding van generaal Michael Jackson van het contingent ”snellereactietroepen” in Macedonië zal de operationele en technische aspecten van een terugtocht van Servische eenheden bespreken. De Joegoslaven moet verteld worden welke tijden, schema's en routes ze moeten volgen, omdat er tijdens de eerste troepenbewegingen nog NAVO-acties zullen plaatsvinden.

Daarnaast moeten de controlemogelijkheden vastgesteld worden die de alliantie krijgt om toe te zien op de ontruiming van Kosovo. De Joegoslavische eenheden hebben volgens de overeenkomst met Belgrado zeven dagen de tijd uit de provincie te verdwijnen.

Diplomaten rond het NAVO-hoofdkwartier in Brussel menen dat er al morgen of maandag een pauze in de bombardementen kan komen als de Joegoslavische militairen vandaag akkoord gaan met het NAVO-document. Als de partijen overeenstemming bereiken, wordt dit waarschijnlijk morgenochtend bij de NAVO in Brussel besproken.

Kenneth Bacon, woordvoerder van het Amerikaanse ministerie van Defensie, kondigde gisteravond zelfs aan dat als de Servische militaire autoriteiten meewerken met het NAVO-plan voor Servische troepenterugtrekking uit Kosovo, er mogelijk morgen al een einde aan de luchtaanvallen komt.

Hij voegde eraan toe dat als de Serviërs aarzelen over het accepteren van de NAVO-voorwaarden voor de troepenterugtrekking, de acties nog vele dagen kunnen doorgaan. Het NAVO-scenario eist dat alle 40.000 Joegoslavische militairen die zich in Kosovo bevinden binnen zeven dagen vertrekken.

Eerder gisteren zei de Amerikaanse president Bill Clinton „dolgraag” een einde te willen maken aan de NAVO-luchtaanvallen op doelen in Joegoslavië. Hij benadrukte echter dat de alliantie de bombardementen pas zal staken als de Joegoslavische president Slobodan Milosevic heeft aangetoond de afspraken in het vredesplan van de G-8 na te komen.

Clinton noemde de instemming van Joegoslavië met het vredesplan „bemoedigend”, maar hij wees in een interview op de Amerikaanse televisie op de in het verleden door Milosevic gebroken beloftes. Pas als de Servische troepen zich daadwerkelijk uit Kosovo terugtrekken en westerse troepen hun plaats innemen „zal ik me er veel beter over voelen”, aldus de Amerikaanse president. Tot die tijd is het belangrijk de militaire acties tegen militaire doelen voort te zetten, aldus Clinton.

Clinton zei dat de Finse president Martti Ahtisaari, die namens de EU naar Belgrado werd afgevaardigd, aan Milosevic een plan heeft voorgelegd dat voorziet in directe militaire contacten tussen Joegoslavië en de NAVO. Die contacten moeten „binnen enkele uren, misschien morgenochtend vroeg” plaatshebben, aldus Clinton. „Daarna zou het allemaal tamelijk snel kunnen gaan.”

Clinton „geloofde niet” dat de aanklacht die het Joegoslavië-tribunaal in Den Haag tegen Milosevic heeft opgesteld deel uitmaakte van het vredesplan. Hij benadrukte dat de NAVO nooit het aftreden van de Joegoslavische president heeft geëist. Wel zei hij dat elk land dat meewerkt met de Verenigde Naties de verplichting heeft Milosevic aan het VN-tribunaal over te dragen zodra hij zich in dat land begeeft.