Buitenland4 juni 1999

PKK-leider probeert aan galg te ontkomen

Öcalan spreekt weer
verzoenende woorden

Van onze buitenlandredactie
MUDANYA – Abdullah Öcalan heeft op de vierde dag van zijn proces opnieuw zeer verzoenende woorden gesproken. Daarmee lijkt hij de laatste strohalm te willen grijpen die hem moet redden van de galg.

De Turkse justitie heeft tegen de leider van de Koerdische Arbeiderspartij de doodstraf geëist wegens landverraad en de dood van tienduizenden Turkse militairen en burgers die in de guerrillaoorlog van zijn PKK zijn omgekomen.

Volgens Öcalan kan hij voor vrede zorgen. Maar dan moeten de Turken hun ”staatsvijand nummer één” wel in leven laten. „Ik kan de PKK oproepen een vredescongres te houden. Als de regering deze uitgestoken hand pakt, maakt de PKK niet alleen een einde aan haar oppositierol maar wordt ze de machtigste beweging die loyaal is aan de Turkse staat.”

Sinds het begin van zijn proces presenteert Öcalan zich in zijn kooi van kogelvrij glas als een onmisbare vredesbrenger. Hij distantieert zich bovendien van alle aanvallen van de PKK op burgers en civiele doelen. Die komen volgens hem voor rekening van „oncontroleerbare dissidente elementen” binnen de organisatie.

Gisteren prees de PKK-leider Ankara voor zijn inspanningen op het gebied van de mensenrechten en zei hij de beginselen van Atatürk, de grondlegger van de Turkse staat, te omarmen.

Waarnemers betwijfelen of deze metamorfose veel uithaalt. De Turkse regering weigert met de Koerdische separatisten te praten, die zij beschouwt als „terroristen en criminelen.” Gisteren eiste de officier van justitie nogmaals de doodstraf en verklaarde de rechts-nationalistische regeringspartij MHP dit vonnis te bekrachtigen, iets dat het parlement volgens de Grondwet verplicht is. Volgens opiniepeilingen zien de meeste Turken Öcalan het liefst dood.

Emoties
Getuigenissen van nabestaanden van slachtoffers van de PKK maakten gisteren veel emoties los in de speciaal ingerichte rechtszaal op het gevangeniseiland Imrali. Zelfs een van de rechters kon zijn tranen niet bedwingen.

Advocaten die nabestaanden vertegenwoordigen van slachtoffers van de vijftien jaar oude Koerdische opstand, hebben gisteren het hof verzocht Öcalan ter dood te veroordelen. De advocaten vertegenwoordigen ruim 2500 Turkse burgers die in het proces tegen de PKK-leider optreden als eiser.

De gehate PKK-leider moest het gisteren zonder advocaten doen. Die waren uit protest weggebleven nadat ze de avond daarvoor uit hun hotel in de nabij Imrali gelegen provinciestad Bursa waren gezet. De eigenaar zei hun veiligheid niet te kunnen garanderen. Ook andere hotels in de omgeving weigerden hen op te nemen, uit vrees voor woedende reacties van nationalistische groepen.

De advocaten en familieleden van Öcalan moesten de wijk nemen naar Istanbul. Inmiddels heeft de rechter hun kamers aangeboden in een door de staat beheerd buitenhuis.