Buitenland4 juni 1999

'Kosovo' geeft imago
Ahtisaari nieuwe glans

HELSINKI – De op het eerste gezicht succesvolle bemiddelingsactie in de Kosovo-crisis, samen met de Russische gezant Viktor Tsjernomyrdin, geeft het imago van de Finse president Martti Ahtisaari nieuwe glans.

Gisteren vloog hij van Belgrado naar Keulen om de Europese leiders verslag te doen van zijn ontmoeting met de Servische president Milosevic. Ondertussen waren de Finse ministers aanwezig op de Europese top de eersten die het enthousiasme over hun staatshoofd op de radio verwoordden: „We mogen heel trots zijn op president Ahtisaari.”

Het diplomatieke succes is niet in de laatste plaats een mooie opsteker voor de Finse regering, die op 1 juli het voorzitterschap van de Europese Unie overneemt van Duitsland. „We zijn echt heel trots en blij met Ahtisaari als onderhandelaar tussen de grootmachten”, zegt een inwoner van Helsinki. Zeker als dit vredesplan, waar Ahtisaari's naam aan verbonden is, standhoudt en het gruwelijkste conflict in Europa sinds de oorlog in Bosnië tot een einde komt.

Ahtisaari's diplomatieke succes versterkt de algemene opvatting dat Finland vooral geen lid moet worden van een bondgenootschap als de NAVO, maar als neutraal land actief moet deelnemen aan vredesmissies. Ahtisaari, op 23 juni 1937 geboren in Viipuri in Karelië, scoort in de publieke opinie door te doen wat hij het beste kan: onderhandelen achter gesloten deuren.

Begin jaren negentig leidde hij de werkgroep over Bosnië van de Verenigde Naties. Ook is hij adviseur geweest van de speciale vertegenwoordiger van de VN voor voormalig Joegoslavië. In de jaren tachtig was hij ondersecretaris-generaal van de Verenigde Naties en leidde hij de VN-operatie Untag in het proces dat tot de onafhankelijkheid van Namibië voerde.

Als diplomaat oogstte hij de bewondering waarmee hij het tot staatshoofd bracht, maar het imago van een groot staatsman heeft hij tijdens zijn presidentschap niet kunnen waarmaken. De Finnen willen eigenlijk geen diplomaat als president, maar meer een opinieleider, die zich bijvoorbeeld sterk uitspreekt over hoe de werkloosheid te bestrijden. Ahtisaari heeft onlangs laten weten zich niet voor de presidentsverkiezingen in januari 2000 beschikbaar te stellen.