Buitenland27 mei 1999

Ter voorbereiding van vredesmacht voor Kosovo

NAVO: Dubbel zo veel
soldaten in Macedonië

Van onze buitenlandredactie
BRUSSEL – De NAVO gaat volgende week maandag manschappen ronselen voor een verdubbeling van de troepenmacht in Macedonië tot 30.000 man ter voorbereiding van een vredesmacht voor Kosovo. Het bondgenootschap zal eerst de eigen leden raadplegen of zij nog militairen beschikbaar kunnen stellen. Vervolgens zal ook de partnerlanden worden gevraagd een bijdrage te leveren.

Op dit moment heeft de NAVO 16.000 man in Macedonië. Voor K-for, zoals de vredesmacht voor Kosovo in NAVO-jargon heet, zijn in totaal 50.000 troepen nodig, zo hebben de militaire strategen van de alliantie berekend. Voor de NAVO-ambassadeurs is het van belang dat het bondgenootschap snel in het gat kan springen als de Servische leider Milosevic zou besluiten zijn troepen terug te trekken.

K-for zal waarschijnlijk voor ruwweg de helft bestaan uit een harde kern van soldaten, ondersteund door tanks en artillerie, om de veiligheid in het gebied te waarborgen. Joegoslavië zal slechts een symbolische douanier mogen leveren, omdat anders geen Kosovaar bereid is terug te keren naar zijn land, stelt een hoge militair van de alliantie.

NAVO-toestellen hebben vannacht opnieuw zeer zware aanvallen uitgevoerd op Belgrado en andere delen van Servië. Volgens de particuliere zender Studio B werden op Belgrado en omgeving in totaal 53 raketten afgevuurd en was de hele nacht luchtafweervuur te horen.

In de zuidelijke wijk Rakovica, waarboven een machinefabriek dikke rook te zien was, en in Novi Beograd klonken zware explosies. Volgens het staatspersbureau Tanjug viel de NAVO in de laatste wijk een officieel gebouw aan waar de import en export van wapens wordt gecoördineerd, maar explodeerden de raketten niet. De NAVO had dit doelwit voor ogen toen op 7 mei per abuis de Chinese ambassade werd gebombardeerd.

Door de inslag van een NAVO-raket in een woonblok in de omgeving van het Servische Ralja, 30 kilometer ten zuiden van Belgrado, zijn drie mensen omgekomen en raakte een aantal mensen gewond, zo meldde Tanjug.

Communicatielijnen
De NAVO gaat nu ook Joegoslavische communicatielijnen aanvallen. De verdragsorganisatie heeft politieke toestemming gekregen om telefoon- en computernetwerken te bestoken om de verbindingen tussen Belgrado en het Joegoslavische leger in Kosovo af te snijden. Dat schrijft het Amerikaans dagblad The Washington Post op gezag van anonieme hoge NAVO-functionarissen. Volgens de krant wil de NAVO de Joegoslavische computersystemen doldraaien en het telefoonnetwerk vernietigen, zodat alleen mobiele telefoons kunnen worden gebruikt. Die kunnen gemakkelijk per satelliet worden afgeluisterd.

Terwijl het bombardement werd opgevoerd, kwamen in Moskou de Amerikaanse onderminister van Buitenlandse Zaken State Strobe Talbott, de Finse president Martti Ahtisaari en de Russische Kosovo-gezant Viktor Tsjernomyrdin bijeen. De gesprekken duurden tot laat in de avond en werden vanochtend voortgezet.

Gisteren gaf de NAVO aan dat er absolute eensgezindheid over de bombardementen bestaat. De acties gaan door totdat president Milosevic tegemoetkomt aan alle eisen van de alliantie. Zowel Duitsland als Italië sprak zich gisteren uit voor de voortzetting van de acties. In die landen is veel verzet tegen de bombardementen en de aanvallende NAVO-politiek.

De Amerikaanse president Clinton overweegt een grondoorlog tegen het Joegoslavische leger in Kosovo. Daarbij is hij bereid 90.000 Amerikaanse soldaten in te zetten. Dat bericht het Britse dagblad The Times op gezag van anonieme NAVO-bronnen.

De krant schrijft in haar editie van vandaag dat in Washington en Londen wordt gedacht aan een operatie met 160.000 militairen. Daarbij zouden naast de Verenigde Staten, Groot-Brittannië en Frankrijk een belangrijke rol moeten spelen.

Clinton zou van gedachten zijn veranderd na herhaald aandringen van NAVO-opperbevelhebber Clark. Volgens generaal Clark moet er voor medio juni tot een grondoffensief zijn besloten. Alleen dan kunnen de etnisch Albanese vluchtelingen voor de winter terugkeren naar Kosovo.

De Noord-Atlantische Raad van de NAVO heeft een plan goedgekeurd voor het „bezoeken en doorzoeken” van schepen om te voorkomen dat per schip olie naar Joegoslavië wordt gebracht. Militaire planners zijn nog bezig met het opstellen van de richtlijnen waaraan de aanhoudingen van schepen moeten voldoen. Alle landen van de NAVO en de Europese Unie hebben al toegezegd dat schepen die onder hun vlag varen doorzocht mogen worden. Andere landen zullen, naar verwacht wordt, volgen.

Het dagblad Vijesti meldde dat het Joegoslavische leger demonstraties tijdens luchtalarm in Krusevac heeft verboden en deserteurs heeft gemaand naar hun eenheden terug te keren, op straffe van vervolging door de krijgsraad. Inwoners van Krusevac, Cacak en enkele andere plaatsen in Centraal-Servië protesteren al dagen tegen de oorlog en het onder de wapenen roepen van hun mannelijke familieleden in Kosovo. De regerende Socialistische Partij van Milosevic heeft de organisatoren van de protestacties „verraders en collaborateurs” genoemd.