Anti-NAVO-gevoelens
op vredesconferentie

Bij de openingszitting liet minister Van Aartsen van Buitenlandse Zaken er echter als enige spreker geen twijfel over bestaan dat bombardementen zijns inziens zonder meer gerechtvaardigd zijn. „Het geweld in Joegoslavië zal eindigen, Milosevic zal toegeven aan de eisen van de internationale gemeenschap”, hield de bewindsman woensdag zijn vredelievende gehoor voor.

Maar Nobelprijswinnares Rigoberta Menchu –1992, vanwege haar strijd voor de rechten van Guatemalteekse indianen– riep de Joegoslavische president Milosevic én de NAVO op de vijandelijkheden direct te staken. Het publiek vond het prachtig en applaudisseerde enthousiast. De keuze voor het gebruik van geweld valt nimmer te rechtvaardigen, ook niet als die dient om onrecht een halt toe te roepen, is de centrale gedachtegang van de conferentie, die de naam ”Den Haag oproep tot vrede” draagt.

Op een persconferentie liet voorzitster Cora Weiss zich voorzichtig uit. „Van Aartsen móét dit wel zeggen; zijn land is lid van de NAVO. Maar ik geloof niet in de methode die zij gebruiken. Laten we hopen dat conflicten in de volgende eeuw anders worden opgelost”, zei ze. Eerder, tijdens de openingsceremonie, had de Amerikaanse activiste een sneer uitgedeeld aan de NAVO-leden die onlangs in Washington herdachten dat zij „50 jaar lang lid van een nucleaire club” waren.

Weiss bedankte Nederland voor de steun aan de conferentie. Terecht, want de Nederlandse belastingbetalers geven een gulle bijdrage aan de bijeenkomst. Van Aartsen nam woensdag aan het eind van de middag in Den Haag de eerste duizend handtekeningen van de Nederlandse vredesbeweging in ontvangst voor een staakt-het-vuren op de Balkan. De vredesbeweging, onder andere met een 'moeder-aardebus' aanwezig, wil doorgaan met het ophalen van handtekeningen.

Futiliteit
De Oost-Timorese Nobelprijswinnaar in 1996 José Ramos Horta herinnerde de vergadering aan het einde van de Sovjet-Unie (1991), toen een kosmonaut de opdracht kreeg niet naar de aarde terug te keren, omdat zijn land niet meer bestond. „Deze gebeurtenis vertelde mij een hoop over de futiliteit van wapens. Er zijn al zo veel rijken aan hun eind gekomen. De macht van wapens is niet in staat gebleken de eis van de bevolking tot vrijheid te weerstaan”, mijmerde hij.

Speciale aandacht gaat op de conferentie uit naar vrouwen en kinderen. „Nog te weinig vrouwen hebben zitting in besluitvormende organen”, meende Unesco-voorzitter Federico Mayor. Hij was een van de mannen die een pleidooi voor een sterkere rol voor vrouwen voerden. Een groep kinderen uit Colombia, speciaal voor de vredesconferentie naar de hofstad overgekomen, leverde volgens Unicef-directeur Carol Bellamy een „sprekend voorbeeld van de kracht die van kinderen kan uitgaan.” Ze vroeg speciale aandacht voor kinderen in conflictgebieden, zoals Sierra Leone, Kosovo en Sudan.