Buitenland14 mei 1999

„Terugtocht Servië is schijnvertoning”

NAVO weer positief
over effect aanvallen

LONDEN – De NAVO is zeer optimistisch gestemd over de resultaten van de NAVO-aanvallen op Joegoslavië. De Britse minister van Buitenlandse Zaken, Cook, zei gisteren dat gedurende de afgelopen twee dagen de succesvolste aanvallen hebben plaatsgehad sinds het begin van de bombardementen op 24 maart.

„We hebben grote schade toegebracht aan de Joegoslavische moordmachine in Kosovo door aanvallen op geschut, voertuigen en troepen”, aldus de bewindsman. De luchtaanvallen waren woensdagavond vooral op het westen van Kosovo gericht. Daarnaast werden gisteren de steden Nis en Novi Sad en twee voorsteden van Belgrado onder vuur genomen, zo meldde het persbureau Tanjug.

Het Amerikaanse ministerie van Defensie deelde mee dat de sinds drie weken in Albanië gestationeerde Apache-helikopters nu direct inzetbaar zijn. Het is de bedoeling dat de toestellen in Kosovo vanaf betrekkelijk geringe hoogte tanks en pantservoertuigen van het Joegoslavische leger uitschakelen.

Bombardementen van de NAVO leidden er gisteren opnieuw toe dat in grote delen van de genoemde steden de stroom is uitgevallen. De staatstelevisie meldde dat de westerse alliantie opnieuw grafietbommen had afgeworpen boven de elektriciteitscentrale van Obrenovac, waarvan een groot deel van Joegoslavië afhankelijk is. Het grafiet veroorzaakt kortsluitingen in de centrale. Woensdag werden de meeste bommen afgeworpen op de Joegoslavische legereenheden in Kosovo.

De alliantie maakte dezelfde dag bekend dat zij tot nu toe meer dan een kwart van de Joegoslavische tanks en artilleriestukken in Kosovo heeft uitgeschakeld. Ruim 40 procent van de luchtmacht is niet langer inzetbaar. Belgrado heeft meer dan honderd vliegtuigen en helikopters verloren, aldus NAVO-woordvoerder Shea in Brussel. Het Albanese ministerie van Defensie zei gisteren dat een van de vliegtuigen tijdens een bombardement op Noord-Albanië is neergestort.

Moreel aangetast
Door het succes van de bombardementen op Joegoslavië is volgens NAVO-generaal Jertz het moreel van de Joegoslavische strijdkrachten aangetast. Dit wordt nog versterkt door het gebrek aan levensmiddelen, brandstof en munitie. De Joegoslavische president Milosevic gaf gisteren voor het eerst toe dat door de NAVO aanvallen „veel” doden zijn gevallen onder zijn troepen. De Joegoslavische autoriteiten meldden dat bij de NAVO-campagne al meer dan 1200 doden en rond de 5000 gewonden zijn gevallen.

Voorts heeft Belgrado gisteren rond de 120 Joegoslavische militairen uit Kosovo teruggetrokken. Buitenlandse journalisten waren uitgenodigd om het konvooi te zien vertrekken. De NAVO liet bij monde van Shea weten niet onder de indruk te zijn van deze manoeuvre en suggereerde dat een schijnvertoning was opgevoerd.

Maandag al maakte het Joegoslavische opperbevel bekend dat de acties tegen het Kosovo bevrijdingsleger UCK waren afgerond en dat een groot gedeelte van de troepen zou worden teruggetrokken. Toch kwamen ook gisteren weer berichten binnen van schermutselingen tussen het UCK en Joegoslavische troepen. Twee dagen eerder was ook het Albanese leger in gevechten met Joegoslavië verwikkeld.

In de Verenigde Staten beschikt men eveneens over aanwijzingen dat het moreel in het Joegoslavische leger scheuren begint te vertonen. Minister van Defensie, Cohen, zei woensdagavond dat de belangrijkste militaire leiders van Joegoslavië hun familieleden naar het buitenland sturen omdat president Milosevic het land dreigt te „ruïneren.” Ook brengen ze hun belangrijkste goederen over naar het buitenland. Volgens Cohen wijst dit gedrag erop dat de militaire leiders het vertrouwen in Milosevic aan het verliezen zijn.