Veiligheidsraad
weigert voorstel
China te steunen

De NAVO en de Amerikaanse president Clinton hebben hun spijt betuigd over de luchtactie, maar China vindt dat onvoldoende. „Ze waren zo onverschillig. Ze zeiden gewoon: O, het spijt ons. Daarna haalden ze hun schouders op en liepen weg”, zei de Chinese ambassadeur in Washington, Li Zhaoxing, in een vraaggesprek met CNN. „Tot nu toe heb ik bij de door de VS aangevoerde NAVO geen enkele bereidheid bespeurd om degenen die voor deze wrede daad verantwoordelijk zijn geweest voor het gerecht te brengen.”

Volgens voorzitter van de Veiligheidsraad Denis Dangue Rewaka zit het overleg muurvast. De vijftien leden zullen de komende dagen in bilaterale besprekingen proberen een compromis te bereiken. Vijf leden zijn lid van de NAVO: de Verenigde Staten, Frankrijk, Groot-Brittannië, Canada en Nederland.

Peking heeft strikte voorwaarden gesteld aan een eventuele vreedzame oplossing van het Kosovo-conflict. De Chinese president Jiang Zemin verklaarde gisteren dat „zolang de NAVO-bombardementen doorgaan, het voor de Veiligheidsraad onmogelijk is te spreken over welk plan dan ook dat een einde kan maken aan het probleem”, meldde de BBC.

Met deze eerste publieke reactie van het Chinese staatshoofd sinds de NAVO-aanval op de Chinese ambassade, wierp Jiang een belangrijk obstakel op voor de vreedzame oplossing die de G-8 nastreeft. Jiang noemde de aanval op de ambassade in een telefoongesprek met de Russische president Jeltsin een „uiterst barbaarse daad, een zware schending van de Chinese soevereiniteit en een toonbeeld van kanonneerbootpolitiek.” Jeltsin zond gisteren zijn speciale gezant voor Kosovo, Tsjernomyrdin, naar Peking. De Rus voerde vanmorgen bespreking met Chinese leiders, maar over de inhoud van de gesprekken werden geen mededelingen gedaan.

De Amerikaanse president Bill Clinton bood gisteren opnieuw zijn verontschuldigingen aan, maar noemde het bombardement „een op zichzelf staande tragische vergissing, terwijl de etnische zuivering van Kosovo een opzettelijke en systematische misdaad is.” Hij zei dat de NAVO-aanvallen op Joegoslavië doorgaan.

Ook de Britse premier Tony Blair liet weten dat het vergissingsbombardement niets zal veranderen aan de hevigheid van de NAVO-aanvallen. „Natuurlijk betreuren we het verlies van mensenlevens van burgers in Nis en in de Chinese ambassade. Maar zijn de tienduizenden levens in Kosovo minder waard omdat ze toevallig niet gefilmd zijn?”, aldus Blair.

Protesten
De anti-Amerikaanse protesten in China zijn vanochtend geluwd nadat Chinese media gisteren voor het eerst gewag hadden gemaakt van de verontschuldiging die de Amerikaanse president Bill Clinton heeft gemaakt. Bij de ambassades van de VS en Groot-Brittannië in Peking werd wederom geprotesteerd, maar de groepen demonstranten waren kleiner en geringer in aantal. De protesten waren ook minder gewelddadig doordat de politie losliggende straatstenen had verwijderd. In Sjanghai werden demonstranten bij het Amerikaanse consulaat weggehaald en bij consulaten in andere steden bleven verdere acties uit.

De Chinese bevolking kreeg niet alleen de excuses te horen die Clinton gisteren heeft gemaakt aan de Chinese president Jiang Zemin. Televisie en kranten publiceerden ook spijtbetuigingen van NAVO-secretaris-generaal Javier Solana en individuele NAVO-landen. Verder werd gewag gemaakt van het bezoek dat de Amerikaanse minister van Buitenlandse Zaken, Madeleine Albright, zaterdag had gebracht aan de Chinese ambassade in Washington en haar belofte volledige uitleg van zaken te geven. Door het aanvankelijke achterhouden van nieuws over de westerse excuses werd bij het Chinese publiek de indruk versterkt dat de NAVO het speciaal op China had gemunt.

China heeft het militair overleg en de contacten met de VS op het gebied van wapenbeheersing en mensenrechten verbroken. Ook de dialoog over internationale veiligheid en het tegengaan van de verspreiding van wapens werd opgeschort.

Het officiële bezoek dat de Duitse bondskanselier Gerhard Schröder morgen aan China zou brengen is op aandringen van de Chinese regering ingekort van 4 dagen naar 1 dag en krijgt de status van een werkbezoek. Een handelsdelegatie die Schröder zou begeleiden is niet langer welkom. Een topambtenaar van Schröder maakte bekend dat de bondskanselier zijn bezoek zal gebruiken om China over te halen vredesinitiatieven voor Kosovo te steunen.

In Belgrado werd een rouwdienst gehouden voor de drie omgekomen Chinese journalisten. Ongeveer honderd Chinese en Joegoslavische functionarissen woonden de dienst bij. Een lid van de Chinese delegatie die in Belgrado het bombardement onderzoekt, Sun Yuxi, noemde de doden „martelaren van onze natie” en zei dat de delegatie hen mee naar huis zal nemen als helden. Later op de dag werden de overledenen gecremeerd.