Buitenland10 mei 1999

Korte berichtgeving

SJANGHAI – De onzekere situatie als gevolg van de NAVO-actie tegen de Chinese ambassade in Belgrado heeft geleid tot een sterke daling van de aandelenkoersen op de beurs van Sjanghai.

De aandelen stonden bij het begin van de handel 3,5 procent lager dan de slotkoersen van vrijdag. De B-index stond zelfs nog lager: 6 procent ten opzichte van vrijdag. Deze index is zeer gevoelig voor de internationale politieke situatie, omdat hij de koersontwikkeling weergeeft van de aandelen die aan buitenlandse investeerders voorbehouden zijn.

Gered
ROME – De Italiaanse kustwacht heeft gisteren 91 vluchtelingen uit Kosovo van de verdrinkingsdood gered. De groep Kosovaren was in een vissersboot op weg naar het zuiden van Italië, toen de boot lek sloeg en dreigde te zinken. Motorboten, schepen en een helikopter redden de vluchtelingen van de vissersboot en hebben eerste hulp verleend, zo meldde de Italiaanse kustwacht uit Rome. „Alle vluchtelingen lijken gezond te zijn.” De Kosovaren zijn overgebracht naar de Zuid-Italiaanse havenstad Bari.

Milieuschade
WEIMAR – De EU-ministers van Milieu zijn ongerust over de milieuschade die door de NAVO-bombardementen op Joegoslavië ontstaat. Het effect van schadelijke stoffen zou niet tot de Balkan beperkt kunnen blijven, maar zelfs de Noordzee kunnen treffen. Dit verklaarde de Duitse minister van Milieu, Jürgen Trittin, gisteren na een ontmoeting van de EU-ministers in het Duitse Weimar. De Europese Commissie is gevraagd voor de volgende vergadering in juni een inventarisatie te maken van de milieuschade die door de luchtacties is ontstaan. Wederopbouwprogramma's zullen daarmee rekening moeten houden, aldus Trittin.

Hervormingen
BELGRADO – De Montenegrijnse president Milo Djukanovic en de prominente Servische oppositiepoliticus Zoran Djindjic hebben voor de periode na de NAVO-bombardementen radicale democratische hervormingen geëist. In een gemeenschappelijke verklaring spraken zij zich in dat kader uit voor isolatie van de Joegoslavische president Slobodan Milosevic. In de verklaring eisten zij het opzetten van democratische instellingen en een snel herstel van de economie. „Het is niet voorstelbaar dat in ons land een democratie opgebouwd kan worden zonder een verandering in Servië en Joegoslavië”, stond in de verklaring. Als de oorlog eindigt met een vredesakkoord en dezelfde politieke leiding met Milosevic aan de top aan de macht blijft, gaat de tragedie en het geweld gewoon verder, zeggen de twee.

Betogingen
SKOPJE – In Macedonië, Griekenland, Hongarije en Roemenië hebben duizenden mensen gisteren geprotesteerd tegen de oorlog in Joegoslavië. In het Macedonische Skopje gingen vijfduizend mensen de straat op met spandoeken met teksten als ”NAVO nazi-moordenaars”, Joegoslavische en Macedonische vlaggen en een portret van de Joegoslavische president Slobodan Milosevic. In Boedapest hielden zo'n tweeduizend mensen een vredesmars. In Athene werd een ”Marathonmars” gehouden tegen de NAVO langs de oude route die de oorsprong is van de marathon. In vijf andere Griekse steden vonden kleinere demonstraties plaats. In het Zuid-Roemeense Clejani woonden ongeveer driehonderd Roemeense Serviërs en socialisten een orthodoxe kerkdienst bij uit protest tegen de NAVO-bombardementen.

Hoorzitting
DEN HAAG – Voor het Internationaal Gerechtshof is vandaag een 2 dagen durende hoorzitting begonnen over de aanklacht tegen de NAVO-bombardementen die Joegoslavië heeft ingediend. Joegoslavië en de tien NAVO-lidstaten die bij de bomaanvallen betrokken zijn, krijgen elk de tijd een oordeel te geven over de vraag of het hof moet instemmen met het verzoek van Belgrado om „voorlopige maatregelen” uit te vaardigen, en daarmee een einde aan de bombardementen te bevelen. Naar verwachting zal het hof binnen enkele weken een beslissing nemen. Maar als het hof besluit de aanvallen te verbieden, is het vraag of de NAVO zich daaraan zal houden. Het hof kan in dat geval alleen klagen bij de VN-Veiligheidsraad, waar NAVO-landen de meerderheid hebben. Overleg over de hoofdvraag die Belgrado door het hof wil laten onderzoeken –of de NAVO met de aanvallen het internationaal recht schendt omdat niet gewacht is op een resolutie van de V-raad– kan jaren duren.

Massa-executies
WASHINGTON – Het Amerikaanse ministerie van Defensie schat dat sinds begin maart minstens 4600 mensen zijn vermoord bij meer dan zeventig massa-executies in Kosovo. Volgens het Pentagon zijn 1,5 miljoen mensen uit hun huizen verdreven. „We krijgen nog steeds meldingen van wreedheden in Kosovo binnen”, zei Pentagon-woordvoerder Kenneth Bacon vrijdag. Het ging onder andere om verhalen over systematische verkrachtingen in ”rape hotels” (verkrachtingshotels) in de stad Pec. Verder worden zeker zeven massagraven vermoed in Kosovo. Over het bestaan van twee daarvan bestaat inmiddels zekerheid. Honderdduizend mannen van militaire leeftijd worden vermist. In meer dan vijfhonderd steden en dorpen zijn huizen beschadigd en verwoest. Negenhonderdduizend etnische Albanezen hebben Kosovo verlaten. Kosovo zelf telt nog eens 650.000 ontheemden.