„Kampen moeten
zich voorbereiden
op overwintering”

Ogata had al haar twijfels of de tenten waar een groot aantal van de naar schatting 695.000 vluchtelingen in zijn ondergebracht, wel afdoende bescherming bieden tegen de hitte van de zomer. Als de tenten niet geschikt kunnen worden gemaakt om er in te overwinteren, zullen andere oplossingen moeten worden bekeken.

Ogata sprak met journalisten nadat zij de Veiligheidsraad over de vluchtelingencrisis had geïnformeerd. Zij achtte het waarschijnlijk dat een groot deel van de 695.000 vluchtelingen in Albanië of Macedonië zal willen blijven, zeker als er geen gewapende internationale vredesmacht is om voor hun veiligheid te waken.

Bovendien zal de internationale gemeenschap een groot wederopbouwprogramma moeten starten zodra er een politieke regeling voor Kosovo is bereikt. Ook dan nog zullen er volgens Ogata vluchtelingen overblijven die niet naar Kosovo terugwillen.

Beschermen
Ogata legde nadruk op de noodzaak om de vluchtelingen in omliggende landen te beschermen. Er waren al gevallen bekend van etnische Albanezen die uit de opvangkampen naar Italië en andere landen van de Europese Unie waren gesmokkeld. Jonge vrouwen worden gedwongen tot prostitutie en voor jonge mannen dreigt gedwongen rekrutering door het Bevrijdingsleger voor Kosova (UCK).

VN-secretaris-generaal Kofi Annan heeft te kennen gegeven een team naar Joegoslavië te willen sturen om te peilen wat er gedaan zou moeten worden om de vluchtelingen naar huis te kunnen laten terugkeren. Gisteren had de Joegoslavische regering nog niet gereageerd op Annans verzoek om het team toe te laten, zei VN-woordvoerder Fred Eckhard.

Intussen heeft Macedonië gistermiddag onverwacht de grens bij Blace gesloten voor vluchtelingen uit Kosovo. De regering zei slechts zoveel nieuwe vluchtelingen te zullen toelaten als er dagelijks naar andere landen vertrekken. De VN-vluchtelingenorganisatie UNHCR bevestigde dat er gisteren ongeveer tweeduizend Kosovaren per luchtbrug uit Macedonië waren geëvacueerd, ongeveer evenveel als er aan de grens werden toegelaten.

Nadat de grens om 17.00 uur werd gesloten, werden volgens Louis Gentile van het UNHCR ongeveer duizend mensen „op vriendschappelijke wijze” door Macedonische grenssoldaten overgedragen aan Servische autoriteiten, die hen buiten het gezichtsveld meenamen. Het waren voornamelijk vrouwen en kinderen, van wie sommigen werden geslagen, zei Gentile, die sprak van „een grove schending van het volkenrecht.”

Vorige week veroorzaakte Skopje al onrust bij internationale hulporganisaties door te suggereren de grens met Kosovo te zullen sluiten. Eerder gisteren waarschuwde de regering de organisaties dat zij gedwongen zou zijn over te gaan tot „andere maatregelen” als de toestroom zo hoog bleef als in de voorbije dagen. Die maatregelen omvatten een directe verplaatsing van de vluchtelingen naar Albanië, maar de grens zou niet voor onbepaalde tijd gesloten worden.

Overvol
Ook Albanië heeft grote problemen om de duizenden ontheemden te bergen. De vluchtelingenkampen in het noorden van Albanië zullen mogelijk worden gesloten of verplaatst. De 35.000 Kosovaren die er verblijven moeten dan hun heil zoeken in opvangkampen elders in het land. Dat heeft een vertegenwoordiger van de UNHCR gisteren gezegd.

De kampen rond de noordelijke grensstad Kukes zitten overvol. Dinsdag kwamen er nog eens zeker zevenduizend Kosovaren aan. Hulpverleners en plaatselijke ambtenaren vrezen voor escalatie van het geweld aan de grens. Zo zouden Servische troepen granaten kunnen afvuren op Kukes, wat grote aantallen slachtoffers in de opvangkampen tot gevolg zou hebben.

Het Wereldvoedselprogramma van de Verenigde Naties liet gisteren weten een verzoek om een uitgebreider pakket aan voedselhulp voor de Kosovaarse vluchtelingen te hebben afgewezen. Woordvoerster Susan Manuel zei dat het verzoek om onder meer vlees en jam van de hand is gewezen omdat de verbetering van de leefomstandigheden in het kamp mogelijk Kosovaren zou „lokken.”

De Oostenrijkse grenswacht hield gisteren een groep van 37 etnische Albanezen tegen. De Kosovaren probeerden illegaal het land binnen te dringen, meldde het persbureau ANSA. De groep, bestaande uit zeventien volwassenen en twintig kinderen, reisde in een trein vanuit Italië Tirol binnen. De vluchtelingen zijn teruggestuurd naar Italië.

Ondertussen zijn de eerste 453 vluchtelingen uit Kosovo die gisteren in de Verenigde Staten aankwamen, op hun voorlopig opvangadres, de militaire basis Fort Dix in New Jersey, welkom geheten door presidentsvrouw Hillary Clinton.