Buitenland5 mei 1999

Joegoslavië om toestemming gevraagd

Annan wil VN-team
in Kosovo laten kijken

NEW YORK – Secretaris-generaal Kofi Annan van de Verenigde Naties heeft Joegoslavië gevraagd toe te staan dat een VN-team in het land komt kijken hoe de bevolking er aan toe is en wat er moet gebeuren om de terugkeer van de etnische Albanezen naar Kosovo mogelijk te maken.

Maar nog voordat Belgrado op Annans voorstel had kunnen reageren kwamen er bedenkingen van enkele leden van de Veiligheidsraad, wat ertoe leidde dat een verklaring waarmee de raad Annans voorstel had willen onderschrijven werd ingetrokken.

Het team dat Annan voor ogen heeft zou bestaan uit vertegenwoordigers van een tiental belangrijke VN-organisaties, zeiden diplomaten gisteren. Het zou zaterdag naar Joegoslavië moeten gaan en in 10 dagen alle tien provincies van het land, inclusief Kosovo, bezoeken. Annan zei niet te zullen vragen om een pauze of luwte in de NAVO-aanvallen om de veiligheid van het team te garanderen. Hij merkte in dat verband op dat een Griekse hulporganisatie in Kosovo actief is en dat Russische en Zwitserse hulpverleners zich binnenkort bij hen zullen voegen.

Zwaarbewapend
De VN-chef deed zijn voorstel toen hij de vijftien leden van de Veiligheidsraad gisteren verslag deed van de bezoeken die hij vorige week heeft afgelegd aan Duitsland en Rusland en een gesprek dat hij eerder op de dag had gevoerd met de Russische gezant Viktor Tsjernomyrdin. Hij zei „punten van samenkomst” tussen de partijen in het conflict waar te nemen ten aanzien van een terugtrekking van Servische strijdkrachten uit Kosovo en de noodzaak van een internationale strijdmacht om de veilige terugkeer van 675.000 vluchtelingen te garanderen. Maar voordat er gesproken kan worden van een overeenkomst moet er nog veel gebeuren, waarschuwde hij.

Op een vraag of Rusland inziet dat een eventuele vredesmacht in Kosovo zwaarbewapend zou moeten zijn, zei Annan alleen dat de Russen „heel goed beseffen” wat er op het spel staat. Tsjernomyrdin zei na het gesprek met Annan dat de aard van de te sturen vredesmacht –„paramilitair, militair of civiel”– onderwerp van onderhandeling zou moeten zijn.

De Russische VN-ambassadeur Sergej Lavrov zei in een reactie op Annans voorstel dat de missie een bredere opdracht zou moeten krijgen dan alleen een humanitaire. Ook de gevolgen van de NAVO-bombardementen voor Joegoslaviës economie en milieu moet in aanmerking worden genomen, zei Lavrov.

De Sloveense ambassadeur Danilo Turk benadrukte dat de veiligheid en bewegingsvrijheid van de leden van de missie zouden moeten worden gegarandeerd.

Missie
De Verenigde Staten zeiden het niet raadzaam te achten een voorstel te aanvaarden waarvan de details niet bekend zijn en veegden daarmee een ontwerpverklaring ter ondersteuning van het initiatief van tafel.

Het door Annan voorgestelde team zou waarschijnlijk worden aangevoerd door de coördinator humanitaire zaken van de VN, Sergio Vieira de Mello. Hij was degene die de Joegoslavische afgevaardigde bij de VN gisteren schriftelijk toestemming heeft gevraagd voor de missie. De andere leden zouden worden geleverd door Unicef, de Hoge Commissariaten voor Vluchtelingen en Mensenrechten, het Wereldvoedselprogramma, de Organisatie voor Voedsel en Landbouw, de Wereld Gezondheidsorganisatie, de Wereldbank, het Ontwikkelingsprogramma, het bureau van de Coördinator Veiligheid en het Milieuprogramma.