Hartje als hart van het doelwit

Het is zaterdagmorgen al vroeg warm in de straten van Thessaloniki, de tweede stad van Griekenland. Wie wat verkoeling zoekt moet naar de haven, daar staat tenminste een klein beetje wind. De wegen naar de haven zijn door de politie hermetisch afgegrendeld. Niet dat de agenten ingepakt in leer het druk hebben. Het is vandaag 1 mei en de complete stad ligt stil. Winkels, restaurants – alles zit dicht.

Voor de belangrijkste toegang tot het haventerrein is het een drukte van belang. Honderden mensen met rode vlaggen geven aan dat hier de 1-mei-viering plaatsvindt. Maar de leus ”NATO, go home” past niet helemal in dat beeld. En zeker niet een spandoek waarop Clinton de gedaante van Hitler heeft aangenomen. „We grijpen de 1-meiviering aan om te demonstreren tegen de NAVO-bombardementen op Servië en Kosovo”, verklaart een jonge Griek. Op zijn T-shirt heeft hij een kaartje gespeld dat een doelwit voorstelt. ”Target” staat er bijgeschreven. Het hart van het doelwit is een hartje.

Vrijdagmiddag was er al een kleine blokkade van de haven. Enkele tientallen mensen wilden voorkomen dat de NAVO via de Griekse havenstad haar troepen in Macedonië kan bevoorraden. Onder andere de Nederlandse eenheden in Macedonië worden via Thessaloniki van nieuw materieel voorzien. Vanuit de haven is het over de weg maar een paar uur rijden naar Skopje, de hoofdstad van Macedonië. Een linkse burgergroep zou tot de blokkade hebben opgeroepen. Griekse media vermoeden dat de communistische partij achter de actie steekt.

Van enige militaire activiteit was zaterdag in de haven nauwelijks iets zichtbaar. Voor de kade lag alleen een enorm cruiseschip. De demonstranten –de stoet groeide aan tot enkele duizenden mensen– trokken later op de morgen via de boulevard naar het centrum van Thessaloniki. Onderweg deelden jonge mensen pamfletten uit. Een oude vrouw bood rode bloemen aan.

Dal
Terwijl in Griekenland protest klinkt tegen de bommen en granaten, klimt buurland Albanië door de Kosovo-crisis op uit een diep dal. Twee jaar geleden gleed het land af naar anarchie. Nu schelden westerse landen en organisaties de Albanezen hun schulden kwijt en draaien zij bovendien op voor de kosten van de grote vluchtelingenstroom. Albanië voelt zich weer deel van de internationale gemeenschap en vroeg vorige week zelfs versneld het lidmaatschap van de Europese Unie aan.

Ook de papieren om lid te worden van de NAVO zijn onderweg naar de Albanese hoofdstad Tirana. „Ons land heeft nu meer dan ooit de kans om zich te laten zien”, zegt het republikeinse parlementslid Sabri Godo. Deze voorzitter van de commissie voor buitenlandse zaken vindt dat zijn land er alles aan moet doen om lid te worden van de genoemde organisaties. „We zijn al een bruggenhoofd voor de NAVO. Nu voor de hulpverlening, straks voor een grondoorlog”, aldus Godo. „De toekomst is in onze eigen hand.”

De crisis doet het land goed. Neem bijvoorbeeld de wegen. De NAVO is bezig met het opknappen van de modderwegen in het noorden van het land om ze geschikt te maken voor de hulpkonvooien en een eventuele troepenmacht. In de havenstad Durres willen Nederlandse militairen de belangrijkste toegangsweg tot de stad weer berijdbaar maken.

De Duitste overheid stelt tweeduizend instructeurs beschikbaar om de politie in Albanië te scholen. De Hermandad is nu één grote corrupte bende. De maffia is uiterst actief. Maar door de grote troepenmacht in het land en de gewapende begeleiding van de vele hulpkonvooien houdt ze zich schuil.

Proporties
Minister De Grave van Defensie is geschrokken van de omvang van het vluchtelingenprobleem in Albanië. „De proporties van het probleem van de vluchtelingenopvang zijn echt enorm”, aldus De Grave vrijdagavond bij aankomst in Rome, na een bezoek aan Albanië. „Ik wist dat Albanië een slechte infrastructuur had, maar dat er in de hoofdstad Tirana maar een paar wegen geasfalteerd zijn, heeft me toch verbaasd. Wat ik daar aantrof, verwacht je misschien in India, maar toch zeker niet in een Europees land.” De minister pleit daarom voor grote financiële steun aan Albanië. Of dat in structurele vorm moet gebeuren, laat hij in het midden.

In Rome heeft De Grave ruim een halfuur met zijn Italiaanse ambtsgenoot Carlo Scognamiglio gesproken. Deze maakte duidelijk dat de Italiaanse premier D'Alema voorzichtig optimismisch is over de diplomatieke onderhandelingen van de Russische ex-premier Tsjernomyrdin. „Het feit dat Scognamiglio er lang over sprak, wil toch zeggen dat het hem wat waard is”, concludeerde De Grave uit het gesprek.

Met een bezoek aan de NAVO-luchtmachtbasis Amendola sloot minister De Grave zaterdag een driedaags werkbezoek aan de Nederlandse militairen in Macedonië, Albanië en Italië af.