Buitenland3 mei 1999

Kok pareert kritiek op aanvallen

„Beperkte inzet
grondtroepen
bespreekbaar”

Van onze redactie politiek
ROTTERDAM – Premier Kok sluit niet uit dat de NAVO net vóór of net na een mogelijk akkoord met Servië over Kosovo een beperkt aantal grondtroepen inzet „voor het laatste stootje.” Een massale inzet van landmachtmilitairen blijft de minister-president afwijzen.

Kok zei dat zaterdag tijdens een ontmoeting met enkele journalisten in Rotterdam. Daar vierde de PvdA in discotheek Nighttown de Dag van de Arbeid. Tijdens een vraaggesprek gaf Kok aan dat een inzet van grondtroepen op grote schaal op dit moment wat hem betreft niet aan de orde is.

Na afloop van het gesprek gaf Kok in de wandelgangen nog een toelichting op zijn uitspraken. Toen verklaarde hij dat een beperkte inzet van grondtroepen wel tot de mogelijkheden kan behoren.

De Nederlandse regeringsleider „snakt” naar het moment dat de NAVO de bombardementen kan opschorten en staken. „De verantwoordelijkheid voor de inzet van mensen drukt zwaar”, aldus Kok. Maar de acties zullen pas stoppen als er met de Servische leider Milosevic „spijkerharde afspraken” zijn gemaakt. „We zijn in het verleden te vaak om de tuin geleid”, aldus Kok.

Zuiveringen
De PvdA-voorman vindt dat de luchtaanvallen geen doel, maar middel zijn. Hij erkende dat veel mensen teleurgesteld zijn in de duur van de aanvallen. „We gaan echter geen minuut langer door dan nodig is. Er moet een goed politiek akkoord komen. Nu stoppen betekent dat we de mensen duperen die slachtoffer zijn van de etnische zuiveringen en betekent eveneens het belonen van de agressor”, aldus Kok.

Hij vindt de aanvallen niet strijden met zijn sociaal-democratische uitgangspunten. Kok: „Het is zeer sociaal-democratisch om op te treden als er mensenrechten worden vertrapt en er etnische zuiveringen plaatsvinden.”

Tijdens de bijeenkomst kwam uitvoerig de kwestie ter sprake dat de NAVO is overgegaan tot aanvallen terwijl er geen toestemming is van de Verenigde Naties. Volgens Kok is dat geen nieuwe strategie die de NAVO in voorkomende gevallen vaker zal toepassen. „Als dit gaat betekenen dat er niet altijd een VN-resolutie moet zijn voordat er tot aanvallen wordt overgegaan, dan ben ik niet thuis. Het moet echt gaan om een uitzonderlijke situatie, zoals nu in Kosovo”, aldus de premier.

Tweeslachtigheid
Dat het VN-mandaat er niet is gekomen, heeft volgens de minister-president alles te maken met „de tweeslachtige houding van Rusland.” Dat land heeft wel meegewerkt aan de totstandkoming van de besluiten in het Franse Rambouillet, maar heeft niet de consequenties getrokken uit de afspraken. Dat is volgens Kok wel nodig, omdat anders de internationale gemeenschap haar geloofwaardigheid verliest. Niet ingrijpen betekent het belonen van de agressor en „dat mogen we niet over onze kant laten gaan.”

Toelating van een gewapende VN-vredesmacht blijft een voorwaarde om een einde te maken aan de bombardementen. Behalve de NAVO-landen moeten in ieder geval ook Rusland en Oekraïne deel van die vredesmacht uitmaken, aldus Kok.