Buitenland30 april 1999

Aantal missies wordt verder opgevoerd

Londen en VS sturen
extra aanvalsvliegtuigen

Van onze buitenlandredactie
LONDEN/WASHINGTON – Groot-Brittannië en de Verenigde Staten hebben gisteren bekendgemaakt dat ze de NAVO-luchtmacht die aanvallen uitvoert op Joegoslavië zullen versterken met extra vliegtuigen.

Groot-Brittannië stuurt nog eens vier Harrier-vliegtuigen voor aanvallen op gronddoelen naar de Zuid-Italiaanse luchtmachtbasis Gioia del Colle, waar al twaalf Harriers zijn gestationeerd. Daarnaast worden vier Tornado's gevechtsklaar gehouden. Ze kunnen bij de acht andere Tornado's worden gevoegd die vanuit de Duitse luchtmachtbasis Brüggen opereren, of naar Italië worden gebracht, zei de Britse minister van Defensie George Robertson.

Het Pentagon stuurt nog eens tien B-52-bommenwerpers naar Europa. Verschillende van deze toestellen voeren sinds het begin van de luchtaanvallen op 24 maart al missies uit vanaf de Engelse luchtmachtbasis Fairford. De B-52's vuren kruisraketten af op Servische doelen.

„We zullen meer uren, meer doelen en vanuit meer richtingen aanvallen”, zei de Amerikaanse minister van Defensie William Cohen. Overigens voerde de NAVO de afgelopen dagen het aantal aanvallen al op. Daarbij werd ook Montengro zwaar onder vuur genomen.

Congres
President Clinton zal toestemming aan het Congres moeten vragen om eventueel grondtroepen in Kosovo in te zetten. Dat heeft het Amerikaanse Huis van Afgevaardigden met 249 tegen 180 stemmen beslist.

Clinton had woensdag al een groep senatoren ontvangen in het Witte Huis. Daarbij beloofd hij dat hij het Congres zal raadplegen voordat er grondtroepen gestuurd worden. Volgens het Witte Huis was daarmee het belangrijkste Balkanprobleem gisteren opgelost. Maar Clintons Democratische partijgenoten dienden in het Huis van Afgevaardigden nog een resolutie in voor een achteraf goedkeuren van de Amerikaanse deelname aan de NAVO-operaties op de Balkan.

Tot verbazing van alle partijen staakten de stemmen bij 213 stemmen vóór de resolutie en 213 stemmen tégen. „Dit is te gek, de president kan zo niet vooruit of achteruit”, aldus plaatsvervangend Witte-Huiswoordvoerder Jake Siewert. Voorzitter Dennis Hastert van het Huis van Afgevaardigden verzocht president Clinton zijn Balkanbeleid „duidelijker uit te leggen aan het Amerikaanse publiek en aan het Congres.”

„Dit is een blamage voor een president die verwikkeld is in een oorlogssituatie. Dat is haast te vergelijken met een motie van wantrouwen”, aldus ex-Witte-Huismedewerker Ivo Daalder, die nu werkt als politiek analist bij het Brookings Instituut in Washington. De president heeft volgens Daalder zijn politieke argumenten rond de Balkancrisis onvoldoende uitgelegd en toegelicht aan het politieke establishment. „Dit is een duidelijk signaal van irritatie en van wantrouwen ten aanzien van zijn beleid”, zo meent Daalder.

Dat wantrouwen komt ook tot uitdrukking in het gekibbel over de financiering van de Balkanoperatie. President Clinton heeft het Congres daarvoor een extra 5,9 miljard dollar (11,8 miljard gulden) gevraagd. De Republikeinen denken dat dat veel te weinig is en stelden voor om het bedrag te verdubbelen. Clinton verzette zich daar eerst heftig tegen, maar lijkt intussen akkoord te gaan. Ook hier speelt een grote gevoeligheid ten aanzien van het beleid. Gaat hij namelijk akkoord met het ruimere Republikeinse voorstel, dan geeft de president impliciet toe dat hij de zaak oorspronkelijk verkeerd heeft beoordeeld.

De Amerikaanse burgers blijven het Balkan-beleid van hun president steunen. Dat blijkt uit een Gallup-opiniepeiling uitgevoerd in opdracht van de Washington Post en ABC-News. Zestig procent van de Amerikanen denkt overigens dat de luchtoperaties onvoldoende succes zullen hebben en dat er uiteindelijk tocht grondtroepen gestuurd moeten worden. Zestig procent van de Democraten is daarvoor, de onafhankelijken zijn ongeveer 50/50 verdeeld en bij de Republikeinen is 60 procent van de burgers daartegen.