Buitenland30 april 1999

Geen doorbraak na overleg in Bonn

Diplomatie en
bommen gaan
hand in hand

Van onze buitenlandredactie
BONN/MOSKOU – Het Russische diplomatieke offensief voor een vredesregeling voor Kosovo heeft de NAVO er gisteren niet van weerhouden de bombardementen op Joegoslavië krachtig voort te zetten.

Op twee fronten werkte Rusland gisteren aan een diplomatieke oplossing voor het Balkan-conflict. In Bonn sprak de Russische gezant Tsjernomyrdin met de Duitse bondskanselier Schröder. Dit overleg leidde, in de woorden van de bondskanselier, niet tot een doorbraak, maar wel voor toenadering en „beweging in de richting van een oplossing.” De Russische president Jeltsin ontmoette gelijktijdig in Moskou de secretaris-generaal van de VN, Kofi Annan.

Tsjernomyrdin wil een internationale vredesmacht voor Kosovo aanstellen onder auspiciën van de Verenigde Naties. Maar voordat er überhaupt over vrede kan worden gepraat moet er eerst een einde komen aan de bombardementen, aldus de gezant. Dit voorstel strookt niet met het NAVO-standpunt, namelijk dat voordat de aanvallen op Servische doelen kunnen worden gestaakt, Joegoslavië een duidelijk begin moet hebben gemaakt met de terugtrekking van de troepen uit Kosovo.

Schröder herinnerde Tsjernomyrdin daarnaast ook aan twee andere voorwaarden die de alliantie aan Joegoslavië heeft gesteld. De moorden in de provincie moeten worden stopgezet en de vluchtelingen moeten kunnen terugkeren naar hun steden en dorpen, beschermd door een troepenmacht waaraan de NAVO de meeste militairen levert. De Russische gezant vervolgde zijn missie gisteravond in Rome. Vandaag gaat hij mogelijk naar Belgrado.

Terwijl Tsjernomyrdin in Duitsland Schröder voor zich probeerde te winnen, ontmoette intussen de Russische president Jeltsin in Moskou VN-secretaris-generaal Kofi Annan. Vlak voor het gesprek verklaarde Jeltsin dat er veel op het spel stond: niet alleen voor Europa of de Balkan, maar voor de hele wereld. „Of de internationale rechtsorde wordt hersteld, of de wereld zal worden geregeerd door chaos en geweld”, aldus de Russische president.

Rusland heeft herhaaldelijk aangedrongen op een grotere rol van de Verenigde Naties in het conflict. Volgens minister van Buitenlandse Zaken Ivanov hebben Moskou en de VN „hetzelfde doel en dezelfde aanpak.” Kofi Annan prees op zijn beurt weer de Russische initiatieven om het geweld een halt toe te roepen.

Bombardementen
Diplomatiek overleg of niet, NAVO-vliegtuigen zetten gisteren met kracht de bombardementen op Joegoslavië voort. Er werden zeker vijf bruggen, een olieraffinaderij en een industriecomplex verwoest. Ook bevestigde de NAVO zeker dertig aanvallen te hebben uitgevoerd op het vliegveld van de Montenegrijnse hoofdstad Podgorica. De alliantie zei dat Joegoslavische vliegtuigen daar een bedreiging vormen voor de NAVO-troepen in het naburige Albanië.

Om Belgrado verder onder druk te zetten heeft de Europese Unie gisteren unaniem besloten een olie-embargo tegen Joegoslavië uit te roepen. Een NAVO-woordvoerder maakte later op de dag bekend dat vijftien landen die geen lid zijn van de EU, onder meer de Centraal-Europese staten, bereid zijn zich ook aan het embargo te houden.

Ongeacht alle diplomatieke inspanningen, de economische sancties en de successen van de NAVO-piloten, circuleren er nog steeds berichten over een op handen zijnde inzet van grondtroepen. Het Oostenrijkse persbureau APA meldde gisteren dat de alliantie vanaf zaterdag 1 mei troepen naar Kosovo zal sturen om de etnische Albanezen tegen Servische aanvallen te beschermen. APA verwees naar een bericht in het dagblad Standard, waarin een anonieme hoge Amerikaanse officier werd aangehaald. De Nederlandse generaal Van Baal zei niets te kunnen zeggen over de juistheid van de informatie.